Należności podatkowe mogą zostać zabezpieczone nie tylko już po wydaniu decyzji ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego przez organ podatkowy, ale również przed wydaniem takiej decyzji. Postępowanie zabezpieczające ma na celu ochronę przyszłych interesów fiskusa, stwarzając gwarancję wyegzekwowania należności od podatników.
Brak zapłaty
Halina Kwiatkowska, radca prawny i partner w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy, oddział w Krakowie, wyjaśnia, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zobowiązanie podatkowe może być zabezpieczone, co do zasady, przed terminem płatności podatku, w sytuacji gdy zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane (art. 33 par. 1).
- Zabezpieczenia można dokonać również w toku postępowania podatkowego lub kontroli skarbowej, jeszcze przed wydaniem decyzji zarówno ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, jak i określającej wysokość tego zobowiązania czy też określającej wysokość zwrotu podatku, a zatem jeszcze przed powstaniem zobowiązania podatkowego - podkreśla nasza rozmówczyni.
Zwraca uwagę, że w tym ostatnim przypadku podstawową przesłanką dopuszczalności zabezpieczenia jest prawdopodobieństwo niewykonania tego zobowiązania. Chodzi tu przede wszystkim o obawę, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane dobrowolnie, a nie przymusowo, czyli w wyniku egzekucji.
Niska kwota podatku
Organ może dokonać zabezpieczenia zobowiązania podatkowego przed jego powstaniem przede wszystkim w sytuacji, gdy przewidywane zobowiązanie jest znacznej wysokości w odniesieniu do aktualnej sytuacji finansowej podatnika. W decyzji o zabezpieczeniu organ podatkowy powinien wyraźnie określić przyczynę zabezpieczenia.
- Organ podatkowy, na podstawie posiadanych danych co do wysokości podstawy opodatkowania, określa w decyzji o zabezpieczeniu przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego (jeżeli zabezpieczenie następuje przed wydaniem decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego) lub przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego oraz kwotę odsetek za zwłokę należnych od tego zobowiązania na dzień wydania decyzji o zabezpieczeniu (jeżeli zabezpieczenie następuje przed wydaniem decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego) - mówi Halina Kwiatkowska.
Nasza rozmówczyni dodaje, że samo zabezpieczenie następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub w jednej z form wskazanych w art. 33d Ordynacji podatkowej. Chodzi tu o gwarancję bankową lub ubezpieczeniową, poręczenie banku, weksel z poręczeniem wekslowym banku, czek potwierdzony przez krajowy bank wystawcy czeku, zastaw rejestrowy na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub NBP lub w formie depozytu w gotówce.
MAGDALENA MAJKOWSKA