Luka w Polskim Ładzie
Ustawodawca musiał załatać „lukę” w nowo uchwalonych przepisach poprzez doprecyzowanie wysokości składki zdrowotnej dla podmiotów objętych zwolnieniem z PIT: tj. „powracających z zagranicy”, „seniorów, którzy zrezygnują z emerytury” oraz „rodziców co najmniej czwórki dzieci”, (art. 21 ust. 1 pkt 152-154 ustawy PIT) – gdyż w pierwotnym kształcie, przepisy te nie tylko przewidywały zwolnienie tych podatników z podatku dochodowego, ale również z obowiązku uiszczania składki zdrowotnej.
Osiem grzechów głównych Polskiego Ładu
Pozostałe przepisy dotyczące składki zdrowotnej, wprowadzone ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (dalej jako „Ustawa nowelizująca” - Dz. U. z 2021 r. poz. 2105), na chwilę obecną pozostają aktualne, niemniej jednak ogrom wprowadzonych zmian może przyprawić o przysłowiowy „ból głowy” nie tylko podatników, ale również płatników czy księgowych, którym nowo wprowadzone przepisy znacznie utrudniły codzienną pracę.
Zakres wprowadzonych zmian - przedsiębiorcy
Ustawa nowelizująca wprowadziła rewolucję w dotychczasowym sposobie kalkulacji składki zdrowotnej, realizując zamysł oparcia podstawy wymiaru składki zdrowotnej przedsiębiorcy na zróżnicowanych podstawach, w tym w większości przypadków na dochodzie.
Jak słusznie zauważył Senat w uwagach sporządzonych do ustawy nowelizującej (druk senacki nr 506), po zmianach, obecna 9% składka zdrowotna liczona dla każdego prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, zostanie zastąpiona przez konglomerat przepisów. I tak, inne zasady należy stosować prowadząc działalność na zasadach ogólnych, inne rozliczając się podatkiem liniowym, a jeszcze inne stosując ryczałt od przychodów ewidencjonowanych czy kartę podatkową.
- Przedsiębiorcy (osoby fizyczne) rozliczający podatek dochodowy na zasadach ogólnych zapłacą 9% składkę zdrowotną liczoną od dochodu, jednakże nie mniejszą niż 9% wynagrodzenia minimalnego, bez ograniczenia podstawy wymiaru (z wyłączeniem m.in. twórców, artystów oraz niektórych akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej).
- Przedsiębiorcy (osoby fizyczne) rozliczający podatek dochodowy tzw. stawką liniową zapłacą 4,9-procentową składkę zdrowotną liczoną od dochodu - nie mniejszą niż 9% wynagrodzenia minimalnego, bez ograniczenia podstawy wymiaru (z wyłączeniem m.in. twórców, artystów oraz niektórych akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej).
- Przedsiębiorcy (osoby fizyczne) stosujący opodatkowanie ryczałtowe, zapłacą 9% składkę zdrowotną obliczaną od podstawy wymiaru stanowiącej uzależniony od przychodu odsetek przeciętnego wynagrodzenia: 60% dla przychodu nieprzekraczającego 60 tys. zł; 100% dla przychodu nieprzekraczającego 300 tys. zł; 180% powyżej tej kwoty. Składka ma być nie mniejsza niż 9% wynagrodzenia minimalnego, bez ograniczenia podstawy wymiaru(z wyłączeniem m.in. twórców, artystów oraz niektórych akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej).
- Przedsiębiorcy (osoby fizyczne), stosujący opodatkowanie tzw. „kartą podatkową”, zapłacą 9% składkę zdrowotną, liczoną od kwoty minimalnego wynagrodzenia.
- Niektórzy wspólnicy spółek, w tym jednoosobowej z o.o. podlegający z tego tytułu ubezpieczeniu zdrowotnemu, twórcy bądź artyści, niektórzy akcjonariusze prostej spółki akcyjnej, współpracownicy osób prowadzących działalność gospodarczą, zapłacą 9% procentową składkę zdrowotną obliczaną zawsze od przeciętnego wynagrodzenia.
Podkreślić należy, że przy tak dużej liczbie wprowadzonych nowelizacji, w niektórych sytuacjach konieczna okazać się może zmiana dotychczasowej formy prowadzenia działalności gospodarczej. Jednakże „opłacalność” takiej zmiany zależna jest od wielu czynników, które należy przeanalizować w kontekście pozostałych zmian wprowadzonych ustawą nowelizującą. Co istotne, podjęcie się takiej analizy samodzielnie – bez udziału wykwalifikowanego doradcy – ze względu na zawiłość zaproponowanych przez ustawodawcę rozwiązań może okazać się wyzwaniem przekraczającym realne możliwości przedsiębiorcy.
„Nowy Ład” – zmiany w podatkach - zapraszamy na szkolenie online 2 i 3 grudnia 2021 r.
Katarzyna Kliszczewska, konsultant podatkowy w Taxeo Komorniczak i Wspólnicy sp. k.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. z 2021 r., poz. 2105.