Używanie samochodu niebędącego własnością pracodawcy - opodatkowanie kwoty zwracanej przez pracodawcę - skarga do RPO
Po skardze w takiej sprawie Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich interweniuje w Ministerstwie Finansów. Chodzi o używanie samochodu niebędącego własnością pracodawcy i rozliczania jego przebiegu oraz opodatkowania kwoty zwracanej przez pracodawcę za jego używanie.
Skarżąca jest pielęgniarką środowiskową, która dojeżdża swym samochodem do pacjentów. Wskazała, że kwota „kilometrówki” nie była aktualizowana od 2007 rpoku. Przy dzisiejszych cenach paliwa wydaje się to zupełnie nieadekwatne do obecnych realiów.
W ocenie skarżącej zwrot kosztów używania prywatnego samochodu do celów służbowych nie powinien być opodatkowany, ponieważ nie stanowi on dochodu pracownika. Z podatkowego punktu widzenia przychodem ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, w tym kilometrówka. Rozstrzygając kwestie zwrotu kosztów jazd lokalnych, organy podatkowe uważają, że pracownik wykorzystuje samochód prywatny do celów służbowych celem świadczenia pracy na rzecz pracodawcy.
Czy zwrot kosztów jest przychodem podatkowym?
Powstają jednak wątpliwości, czy w sytuacji opisanej przez skarżącą zwrot kosztów ma charakter przychodowy i powinien zostać opodatkowany; czy jest faktyczną korzyścią dla pracownika. Skarżąca zauważyła bowiem, że nie jest przewidziana żadna rekompensata za pozostałe koszty pojazdu, jak np. obowiązkowy przegląd techniczny pojazdu, ubezpieczenie, naprawy, kupno oleju itp.
Problem dotyczy wielu grup zawodowych używających prywatnego samochodu do celów służbowych, np. leśników, listonoszy, pracowników pomocy społecznej. Kilometrówka miała być w założeniu należytą rekompensatą za używanie prywatnego auta do pracy zawodowej. W rzeczywistości jednak nie pokrywa kosztów związanych z jego używaniem – skoro jest dodatkowo opodatkowana.
Konieczność korzystania z własnego samochodu jest zatem dla takich osób dodatkowym obciążeniem finansowym, traktowanym przez pracowników jako wymóg „dopłacania" do narzędzia pracy.
Ponadto niektóre grupy zawodowe, np. listonosze oraz pracownicy opieki społecznej, nie mają określonego limitu kilometrów. Pielęgniarki środowiskowe taki limit mają, choć jest on przekraczany z uwagi na konieczność częstej pomocy podopiecznym.
W październiku 2022 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Proponuje się zmianę wysokości stawek za kilometr przebiegu pojazdu, według których pracodawca pokrywa koszty używania pojazdów prywatnych przez pracowników do celów służbowych. Obecnie trwają konsultacje publiczne projektu.
Biuro RPO prosi o stanowisko Jarosława Szatańskiego, dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych Ministerstwa Finansów. Chodzi też o informację, czy ww. projekt rozporządzenia MI w zakresie zmiany wysokości stawek za kilometr przebiegu pojazdu uzyska akceptację MF.