Adam Abramowicz Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców wystosował 6 lutego 2023 r. pismo do premiera Morawieckiego z apelem o pilne podjęcie prac legislacyjnych w celu zniesienia ograniczenia możliwości korzystania z prawa do małego ZUS plus do trzech lat.
Rzecznik MŚP: Wiele małych firm nie “udźwignie” Dużego ZUS-u
W piśmie do Prezesa Rady Ministrów Rzecznik MŚP zwrócił uwagę, że z preferencji mały ZUS plus można korzystać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.
Zdaniem Adama Abramowicza takie ograniczenie nie ma racjonalnego uzasadnienia. Rzecznik przytoczył przykład krawcowej w małej miejscowości, która jest w stanie płacić do ZUS po 330 zł (w ramach preferencji Mały ZUS plus), zarabiając dwa tysiące miesięcznie. Ale ta sama krawcowa przy tak niskim dochodzie nie będzie w stanie płacić w 2023 roku kwoty 1418,48 zł (tyle wynosi miesięczna suma składek na ubezpieczenia społeczne jakie muszą płacić osoby prowadzące działalność gospodarczą bez ulgi mały ZUS plus).
Rzecznik MŚP wskazał, że trzy lata po wprowadzeniu ulgi mały ZUS plus ważą się losy tysięcy przedsiębiorców, którzy tracą do niej prawo już w lutym. Tysiące przedsiębiorców staną przed dylematem: zawiesić działalność czy przejść do gospodarczego podziemia. Ci zaś, których wiążą długoterminowe umowy i kredyty, zaczną popadać w spiralę długu wobec ZUS.
Ponadto Rzecznik Abramowicz zauważył, że po 10 latach od przeprowadzenia abolicji wobec przedsiębiorców zadłużonych w ZUS za swoje własne składki liczba rodzin objętych windykacją z tego tytułu znowu przekroczyła dwieście tysięcy. To już problem społeczny, z którym przyjdzie się znowu zmierzyć.
W tej sytuacji, jeżeli z przepisów regulujących mały ZUS plus nie zostanie wykreślony zapis ograniczający do 3 lat prawa korzystania z tej ulgi, spirala zadłużania małych przedsiębiorców błyskawicznie ten problem pogłębi - dodał Abramowicz.
Rzecznik MŚP wskazał także, że w żadnym państwie UE nie istnieje obowiązek opłacania przez przedsiębiorców wysokiej składki na własne ubezpieczenia społeczne bez uwzględnienia wysokości osiąganych przez nich dochodów.
Mały ZUS Plus
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą już od 2019 roku mogły (jeżeli spełniały pewne warunki) opłacać składki na ubezpieczenia społeczne (składki ZUS), których wysokość uzależniona była od kwoty uzyskiwanego przez nie przychodu z tytułu działalności gospodarczej. Natomiast od 1 lutego 2020 r. osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą opłacać składki w wysokości uwzględniającej zarówno przychody, jak i dochody z tytułu działalności gospodarczej.
Żeby móc skorzystać z tej preferencji składkowej w danym roku, przedsiębiorca musi prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych, a jego przychód z tytułu działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym (gdy była prowadzona przez cały rok), nie może przekroczyć kwoty 120 000 złotych.
Na podstawie art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących tzw. „małą działalność gospodarczą plus”, których roczny przychód z tej działalności uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 złotych, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.
Podstawę wymiaru składek ww. przedsiębiorcy ustalają na dany rok kalendarzowy, mnożąc przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym przez współczynnik 0,5. Tak obliczona podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. Niższe składki na ubezpieczenia społeczne można opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.
Zgodnie z aktualną treścią art. 18c ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uprawnionych do korzystania z ulgi „Mały ZUS Plus” jest uzależniona od dochodu, a nie od przychodu. Dlatego, im niższy był przeciętny miesięczny dochód przedsiębiorcy w poprzednim roku, tym niższą zapłaci składkę na ubezpieczenia społeczne w roku bieżącym.
oprac. Paweł Huczko