Pierwotnie rząd planował - wskazał Namysłowski - że klauzula będzie się odnosić tylko do podatków dochodowych. Ostatecznie w ustawie o VAT umieszczono zapis, że "w przypadku wystąpienia nadużycia prawa dokonane czynności (...), wywołują jedynie takie skutki podatkowe, jakie miałyby miejsce w przypadku odtworzenia sytuacji, która istniałaby w braku czynności stanowiących nadużycie prawa". Nowela przewiduje, że przez nadużycie prawa należy rozumieć czynności przeprowadzone w ramach transakcji, "która pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miała zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy”.
Zdaniem Namysłowskiego klauzula ta w zasadzie odpowiada orzecznictwu Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Niemniej - ocenił - zapisanie jej w ustawie może dziwić. Ustawodawca nie zdecydował się bowiem na wprowadzenie innych praw wynikających z orzecznictwa ETS, np. zasady neutralności VAT, czy proporcjonalności.
Ekspert obawia się zatem, że stosowanie klauzuli może rodzić problemy. Tym bardziej, że nie będą miały do niej zastosowania mechanizmy ochrony podatnika związane z klauzulą przeciw unikaniu opodatkowania zawartą w Ordynacji podatkowej.
"Życie gospodarcze jest bogate i bardzo skomplikowane transakcje, organom podatkowym mogą wydać się nadużyciem. Już w świetle orzeczeń TSUE było wątpliwe, na podstawie jakich przesłanek fiskus miałby decydować, w jaki sposób odwrócić transakcję, żeby pominąć potencjalne nadużycie prawa. Tym bardziej, że sposobów przeprowadzenia transakcji może być wiele. A nie wszystkie mogą nieść ze sobą takie same skutki fiskalne" - powiedział Namysłowski.
Według niego trudno będzie też określić granicę między nadużyciem, a dopuszczalną swobodą decydowania przedsiębiorcy o tym, jaki podatek powinien zapłacić. Ekspert przyznał jednak, że klauzula może być wykorzystana jako narzędzie do walki z oszustwami w VAT.
Źródło: Polska Agencja Prasowa
Zobacz więcej aktualności na IFK Platformie Księgowych i Kadrowych >>