"Dzisiaj na Radzie Ministrów mieliśmy okazję przyjąć bardzo ważny projekt, który był od kilku miesięcy dyskutowany na poziomie międzyresortowym - ustawę o STIR, czyli o wykorzystywaniu informacji na rachunkach bankowych" - powiedział na konferencji prasowej po posiedzeniu rządu wicepremier Morawiecki.
Według niego system finansowy państwa jest systemem zaufania publicznego, powinien nie przepuszczać nieprawidłowości i patologii i zapobiegać praniu brudnych pieniędzy. "Chcemy wykorzystać ten system dla uszczelnienia VAT-u" - powiedział. Dodał, że przez eliminację pustych faktur uszczelnione zostaną inne podatki, zwłaszcza CIT.
Zwrócił uwagę na odważne plany budżetu dotyczące wzrostu dochodów podatkowych, przede wszystkim z VAT. "To nasze główne zadanie w ramach Ministerstwa Finansów. Na tym się absolutnie koncentrujemy, żeby każdy milion złotych wypadł do budżetu" - powiedział.
W komunikacie Centrum Informacyjnego Rządu napisano, że głównym celem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych, jest walka z wyłudzaniem podatku VAT.
Polecamy: Biuletyn VAT
Wyjaśniono, że za lata 2015-2016 kontrola skarbowa stwierdziła zmniejszenie wpływów budżetowych na ok. 19,8 mld zł w wyniku wyłudzeń VAT. Jednym z popularnych mechanizmów wyłudzeń VAT są tzw. karuzele podatkowe. Polegają one na tym, że towar w ramach szeregu transakcji krąży wielokrotnie między często fikcyjnymi firmami, a za każdym razem w transakcji bierze udział „znikający podatnik”, który nalicza VAT, ale nie płaci go do urzędu skarbowego. To powoduje, że budżet może wiele razy tracić należną kwotę podatku za ten sam towar (przez jego zwrot w chwili wywozu towaru za granicę Polski).
Zwrócono uwagę na wzrost znaczenia transakcji dokonywanych drogą elektroniczną. Znalazły się one również w obszarze zainteresowań grup przestępczych, zwłaszcza o charakterze zorganizowanym.
"Powoduje to, że będzie rosnąć rola i znaczenie analizy przepływów finansowych, a jej przygotowywanie stanie się jedną z podstawowych procedur wykonywanych w identyfikacji zagrożeń dla systemu bankowego. Transakcje elektroniczne stwarzają także zagrożenia dla sektora publicznego przez wykorzystywanie systemów bankowych do uwiarygodniania działalności, która faktycznie ma na celu wyłudzenie podatku VAT" - napisano.
Projekt zakłada, że szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) będzie analizował ryzyko wykorzystywania działalności banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do popełniania przestępstw oraz przestępstw skarbowych. Chodzi o przestępstwa związane z wyłudzeniami VAT, w tym także polegające np. na wystawianiu pustych faktur.
"Analiza ryzyka będzie dokonywana przy uwzględnieniu wskaźnika ryzyka ustalanego przez izbę rozliczeniową w jej systemie teleinformatycznym, zwanym STIR" - wyjaśniono.
Przewidziano m.in: automatyczne ustalanie w STIR wskaźnika ryzyka wykorzystywania banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do popełniania wyłudzeń skarbowych. STIR będzie analizował dane z banków i SKOK-ów oraz dane publicznie dostępne, przekazane z Centralnego Rejestru Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP).
Na banki i SKOK-i zostanie nałożony obowiązek przekazywania do STIR niektórych danych, w tym stanowiących tajemnicę bankową lub tajemnicę zawodową SKOK – w celu ustalenia wskaźnika ryzyka.
Izba rozliczeniowa będzie przekazywać informacje o wskaźniku ryzyka szefowi KAS oraz bankom i SKOK-om.
Szef KAS będzie miał możliwość uzyskiwania (na wniosek), za pośrednictwem STIR, dodatkowych informacji od banków i SKOK-ów związanych z dokonywaną analizą ryzyka. Prowadzony będzie elektroniczny wykaz podmiotów, które nie zostały zarejestrowane jako podatnicy VAT; zostały wykreślone z rejestru z urzędu bez konieczności zawiadamiania tego podmiotu; zostały przywrócone jako podatnicy VAT. Wykazy te będą udostępniane na stronach internetowych w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów.
Zadania KAS zostaną poszerzone o rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw związanych z tzw. praniem brudnych pieniędzy.
"Dane przekazywane do STIR będą dotyczyły rachunków przedsiębiorców niezależnie od tego, czy są oni podatnikami VAT (...). W razie uzyskania informacji, że dany podmiot może prowadzić działania zmierzające do wykorzystania działalności banków lub SKOK-ów do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi, naczelnik urzędu skarbowego będzie miał możliwość odmowy jego rejestracji jako podatnika VAT" - poinformowano.
Przewidziano też mechanizmy przeciwdziałające wyłudzeniom VAT z wykorzystaniem tzw. znikającego podatnika: blokadę rachunku na żądanie szefa KAS (środki zabezpieczone w ten sposób zostaną zwolnione, jeżeli zapłacony zostanie podatek należny wynikający z wystawionych faktur); odmowę rejestracji i wykreślenie z urzędu podmiotu, jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania tego podmiotu.
Większość nowych przepisów wejdzie w życie po 14 dniach od publikacji. (PAP)
Autor: Marcin Musiał
Edytor: Anna Mackiewicz
mmu/ amac/