REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dlaczego należy weryfikować kontrahentów w bazach VIES i NIP?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dlaczego warto sprawdzać kontrahenta w VIES i NIP?
Dlaczego warto sprawdzać kontrahenta w VIES i NIP?
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Nowe przepisy w zakresie VAT, które obowiązują od początku tego roku, pozwalają urzędnikom stosunkowo łatwo wykreślić podatnika z rejestru VAT, nawet go o tym nie informując. Takie konsekwencje wywołać może przyjęcie faktury VAT od kontrahenta, który nigdy nie był czynnym podatnikiem lub przestał nim być. Aby ustrzec się przed nimi, należy odpowiednio wcześnie weryfikować kontrahentów w bazach VIES i NIP.

Do końca maja 2017 r. z rejestru podatników VAT urzędy wykreśliły ponad 39 tys. podmiotów gospodarczych. W lutym fiskus rozpoczął weryfikację plików JPK_VAT pod kątem transakcji udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podmioty, które nie są zarejestrowane jako czynni podatnicy VAT. Dokonanie transakcji objętej podatkiem VAT z podmiotem, który nie jest czynnym podatnikiem, gdyż został wykreślony z rejestru (ale nie jest tego świadomy i nadal wystawia faktury) może być uznane przez organy podatkowe za próbę wyłudzenia VAT. Dotyczy to także transakcji wewnątrz Unii Europejskiej w przypadku dokumentów wystawionych przez podmiot nie będący podatnikiem VAT-UE, czy też posługiwania się błędnym numerem NIP lub VAT-UE. Stąd bardzo ważne jest sprawdzanie, czy faktury kosztowe pochodzą od firm, które nadal figurują w rejestrze czynnych podatników VAT.

REKLAMA

Organy skarbowe nie mają obowiązku informowania podatnika o odebraniu mu statusu czynnego podatnika VAT. „W sytuacji, gdy nieświadomy utraty statusu podatnika VAT przedsiębiorca, wystawi fakturę swojemu kontrahentowi, ten ostatni, gdy zaksięguje taką fakturę lub co gorsza – odliczy od niej VAT, może mieć poważne problemy, związane z solidarną odpowiedzialnością w VAT. Żadna firma nie może przecież odliczyć VAT od nieistniejącego podatnika, grożą za to dotkliwe sankcje. Dlatego tak bardzo krytyczne z punktu widzenia przedsiębiorcy jest posiadanie odpowiednich narzędzi informatycznych do wcześniejszej weryfikacji kontrahentów w bazach NIP oraz VIES” – zwraca uwagę Piotr Ciski, dyrektor zarządzający Sage w Polsce.

Konsekwencje podatkowe

W sytuacji gdy podmiot dokona zakupu od kontrahenta niezarejestrowanego jako czynny podatnik VAT i będzie chciał odliczyć podatek, urząd skarbowy może zakwestionować prawo do odliczenia, a nawet nałożyć 100-proc. sankcję z tytułu nieuprawnionego zawyżenia podatku do odliczenia. Także sprzedaż jest obarczona ryzykiem kar finansowych, jeśli transakcja objęta jest tzw. mechanizmem odwróconego obciążenia, a nabywca nie jest zarejestrowany w ewidencji VAT.

Kiedy podatnik może zostać wykreślony z rejestru VAT?

REKLAMA

Art. 9 i 9a ustawy o VAT zawiera szeroki katalog przesłanek do wykreślenia podmiotu z rejestru podatników VAT. Wykreślane są podmioty, które nie istnieją lub w zgłoszeniu rejestracyjnym podały nieprawidłowe dane, bądź przez 6 miesięcy lub dwa kwartały nie złożyły deklaracji VAT, mimo iż mają taki obowiązek. Przyczyną wykreślenia może być także wystawianie faktur lub faktur korygujących, które dokumentują czynności fikcyjne, chyba że nastąpiło to w wyniku pomyłki, bądź bez wiedzy podatnika.

Wykreślenie może dotknąć także uczciwych podatników, którzy z różnych względów przez okres kolejnych sześciu miesięcy lub dwóch kwartałów złożyli tzw. deklaracje zerowe, czyli nie wykazali obrotu. Jeśli podatnik wyjaśni okoliczności, dla których nastąpiła taka sytuacja, np. związane ze specyfiką działalności, wówczas może uniknąć wykreślenia. Nie jest jednak jasne, czy to urząd powinien zwrócić się do podatnika w sprawie wyjaśnień, czy to podatnik ma ich udzielić przed upływem sześciu miesięcy niewykazywania obrotu. Kolejną przesłanką do wykreślenia z rejestru jest brak możliwości skontaktowania się z podatnikiem, co może wynikać m.in. z banalnego zaniedbania podatnika – jeśli ten np. zmieni dane adresowe lub numer telefonu i nie zgłosi tego faktu w urzędzie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Warto także pamiętać, że powodem wykreślenia jest zawieszenie działalności na okres dłuższy niż sześć miesięcy. Po podjęciu dalszej działalności należy ponownie zarejestrować się jako podatnik VAT.

Sprawdzanie kontrahentów obowiązkiem przedsiębiorcy

Wiele emocji wśród przedsiębiorców budzi fakt, że przesłanką do wykreślenia z rejestru VAT może być podejrzenie ze strony urzędu, że podatnik wiedział lub miał uzasadnione podejrzenia, iż bierze udział w nierzetelnym rozliczaniu VAT w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Na podatniku spoczywa zatem odpowiedzialność za zachowanie należytej staranności i weryfikacji kontrahentów. Co jednak oznacza pojęcie „należytej staranności”?


REKLAMA

To pojęcie zawarte w art. 17 ust. 2a ustawy o VAT, który dotyczy tzw. mechanizmu odwrotnego obciążenia. Wyjaśnione zostało 11 maja 2017 r. w odpowiedzi na interpelację poselską nr 11813. Według Ministerstwa Finansów podatnik powinien szczegółowo zweryfikować kontrahentów, jeśli pojawią się okoliczności budzące wątpliwości ze względu na ich nietypowość. Szczególnie należy zwrócić uwagę na podmioty, których działalność zarejestrowana jest w miejscu, gdzie brakuje oznak prowadzenia działalności mimo jej dużej skali lub brakuje tam zaplecza technicznego do jej prowadzenia. Wątpliwości powinny wzbudzać niemające ekonomicznego uzasadnienia częste zmiany dostawców i odbiorców w łańcuchu dostaw, czy nawet brak dążenia dostawcy do zawarcia długotrwałej współpracy handlowej. Przedsiębiorcę powinny również zaniepokoić krótkie terminy płatności w odniesieniu do rozmiaru transakcji, niskie, stałe i nienegocjowane marże dla większości firm w łańcuchu dostaw lub szybka wymiana handlowa i przekazywanie towarów bez ich magazynowania.

Biorąc pod uwagę znaczny zakres i wręcz niedostępność danych, jakie należałoby zdobyć przed podjęciem w pełni bezpiecznej transakcji, podatnicy nie są w stanie zweryfikować wszystkich przesłanek. Nie zmienia to faktu, że przyjęcie faktury wystawionej w celu wyłudzenia podatku nie chroni przed karami finansowymi, odpowiedzialnością osobistą przedsiębiorcy i księgowego oraz utratą statusu podatnika VAT. Obecnie wdrożony i działający już system kontroli podatników z pomocą Jednolitych Plików Kontrolnych pozwala fiskusowi wykrywać tego typu transakcje, co jest jednoznaczną wskazówką do wskazania podatnika do kontroli.

Jak zweryfikować kontrahenta?

Ministerstwo Finansów udostępniło Portal Podatkowy, który pozwala zweryfikować kontrahentów poprzez podanie numeru NIP. W portalu można sprawdzić status podatnika, a otrzymaną informację wydrukować i zachować na wypadek kontroli. Bardziej angażującą metodą jest kontakt z urzędem skarbowym i uzyskanie zaświadczenia, bądź kontakt telefoniczny w celu potwierdzenia statusu kontrahenta. W przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych można sprawdzić status podmiotu w bazie VIES udostępnionej przez Komisję Europejską. Należy wówczas podać numer VAT-UE podatnika. Są to jednak bardzo czasochłonne i przez to nieefektywne metody, szczególnie w sytuacjach gdy firmy przeprowadzają znaczną liczbę transakcji. Łatwiejsze do wykorzystania są rozwiązania zintegrowane z systemami finansowo-księgowymi z wbudowaną funkcjonalnością do sprawdzania statusu kontrahenta w bazie NIP i VIES.

Jeśli przedsiębiorca nie przeprowadził weryfikacji kontrahentów przed dokonaniem transakcji, może dokonać tego poprzez platformę e-Audytor. Weryfikując poprawność merytoryczną oraz techniczną pliku JPK_VAT załadowanego na platformę można także zweryfikować wszystkich kontrahentów jednocześnie, by sprawdzić ich status jako podatników VAT jednocześnie w bazie NIP oraz VIES. Platforma automatycznie pobiera listę kontrahentów z pliku JPK_VAT, zapamiętuje ją i aktualizuje. Dane wszystkich podmiotów są aktualizowane regularnie, a przedsiębiorca może sprawdzić, kiedy przeprowadzona była najnowsza aktualizacja. Dane można eksportować, uzyskując w ten sposób potwierdzenie weryfikacji kontrahentów, które można przedłożyć w razie kontroli.

Sage sp. z o.o
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA