Jak reagować, gdy urząd wykreśla przedsiębiorcę z rejestru podatników VAT?

Wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru VAT może słono kosztować. Wykreślona firma traci prawo do odliczenia VAT oraz - w przypadku dostaw unijnych - do zerowej stawki podatku. Konsekwencje poniosą też jej kontrahenci. Jeśli odliczą VAT z faktury wystawionej przez podmiot wykreślony, czyli nieistniejący, sami narażają się na zarzut udziału w wyłudzeniu podatku.
Przyczyną takiego zamieszania są nowe uprawnienia, w które organy podatkowe zostały wyposażone od 1 stycznia 2017 r. Pozwalają one, we wskazanych przez ustawę o VAT przypadkach, na wykreślenie podatnika z rejestru VAT bez zawiadamiania go o tym.
Polecamy: Biuletyn VAT
Przesłanki do wykreślenia
W stanie prawym obwiązującym do końca 2016 roku uprawnienia organów do wykreślania podatników z rejestru VAT były ograniczone.
Zgodnie z nadal obowiązującym art. 96 ust. 6 ustawy o VAT podatnik, który zaprzestał wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu ma obowiązek zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego. Na podstawie takiego zgłoszenia organ podatkowy wykreśla przedsiębiorcę z rejestru VAT.
Jeżeli pomimo zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych podatnik nie zawiadomi naczelnika urzędu skarbowego, ten z urzędu wykreśli przedsiębiorcę z rejestru podatników VAT.
W przypadku wykreślenia na skutek stwierdzenia zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych naczelnik urzędu skarbowego jest zobowiązany zawiadomić o tym fakcie podatnika.
Nowe uprawnienia
Na skutek nowelizacji ustawy o VAT, która weszła w życie 1 stycznia 2017 r., ustawodawca rozszerzył katalog przypadków, w których podatnik podlega wykreśleniu z rejestru VAT.
Obecnie wykreślenie podatnika z rejestru VAT dopuszczalne jest dodatkowo, gdy:
- podatnik nie istnieje,
- mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem ani jego pełnomocnikiem,
- dane w zgłoszeniu okażą się niezgodne z prawdą,
- podatnik nie stawia się na wezwania organów administracji skarbowej,
We wskazanych powyżej wypadach naczelnik urzędu skarbowego nie ma obowiązku zawiadomienia podatnika o fakcie wykreślenia go z rejestru.
Wykreśleniu z rejestru jako podatnik VAT podlega również przedsiębiorca, który:
- zawiesił wykonywanie działalności na ponad pół roku,
- nie złożył deklaracji za sześć kolejnych miesięcy,
- składał zerowe deklaracje VAT przez sześć kolejnych miesięcy,
- gdy podatnik wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane,
- gdy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy, aby przypuszczać, że uczestniczy w tzw. karuzeli podatkowej.
W tych wypadkach organ powinien zawiadomić podatnika o fakcie wykreślenia.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Jak nie dopuścić do wykreślenia?
Nowe przepisy przewidują, że w niektórych wypadkach podatnik będzie miał możliwość „przekonania” naczelnika urzędu skarbowego, że nie ma on podstaw do wykreślenia podatnika z rejestru.
W przypadku nieskładania deklaracji przez sześć kolejnych miesięcy podatnik musi udowodnić, że w prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz złożyć niezwłocznie brakujące deklaracje.
Jeżeli podatnik składał zerowe deklaracje VAT przez sześć kolejnych miesięcy organ może odstąpić od wykreślenia, jeżeli podatnik wyjaśni, że specyfika prowadzonej działalności gospodarczej powoduje, że przez pół roku lub dłuższy okres nie wykazuje on sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia.
Wykreśleniu z rejestru VAT w przypadku wystawienia faktury dokumentującej czynności, które nie zostały dokonane, można zapobiec, jeżeli podatnik wykaże, że powyższe nieprawidłowości były wynikiem pomyłki lub nastąpiły bez wiedzy podatnika.
Co zrobić, jeżeli podatnik został wykreślony z rejestru VAT?
Ustawodawca przewidział możliwość przywrócenia zarejestrowania wykreślonego przedsiębiorcy jako podatnika VAT czynnego, bez konieczności ponownego składania zgłoszenia rejestracyjnego. Jest to możliwe, o ile podatnik udowodni, że prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz, w przypadku niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku, niezwłocznie złoży brakujące deklaracje.
Jeżeli wykreślenie wiązało się ze stwierdzeniem wystawienia faktur dokumentujących czynności, które nie zostały dokonane, przywrócenie rejestracji będzie możliwe, gdy podatnik poza udowodnieniem faktu prowadzenia działalności gospodarczej wykaże, że nieprawidłowości w wystawianiu faktur były wynikiem pomyłki lub nastąpiły bez wiedzy podatnika.
Co jeśli organ odmówi przywrócenia?
Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego odmówi przywrócenia zarejestrowania podatnika, ma on możliwość zaskarżenia wyrejestrowania do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Jeżeli do wykreślenia doszło przed 1 czerwca 2017 r. podatnik powinien w pierwszej kolejności wezwać naczelnika urzędu skarbowego do usunięcia naruszenia prawa. Wezwanie takie, aby było skuteczne, powinno być wysłane w terminie 14 dni od dnia dowiedzenia się o fakcie wykreślenia. Jeżeli organ podatkowy w odpowiedzi podtrzyma swoje stanowisko lub pozostanie bierny, podatnik będzie mógł złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który skontroluje, czy wykreślenie zostało dokonane zgodnie z prawem.
W przypadku, gdy wykreślenie nastąpiło po 31 maja 2017 r. podatnik będzie mógł bezpośrednio złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjne bez wcześniejszego wzywania naczelnika do usunięcia naruszenia prawa. Skarga powinna być wniesiona do sądu najpóźniej w terminie 30 dni od dnia dowiedzenia się o wykreśleniu go z rejestru.
Wykreślenie powinno przybrać formę decyzji
Obecnie przedmiotem sporu pozostaje forma w jakiej organ dokonuje wykreślenia podatnika z rejestru VAT. Zdaniem organów podatkowych wykreślenie jest czynnością materialno-techniczną, która dla swojej skuteczności nie wymaga wydania decyzji.
Przeciwnego zdania są przedsiębiorcy i ich pełnomocnicy, którzy podnoszą, że wykreślenie ma wpływ na prawa i obowiązki podatnika. W takim wypadku o wykreśleniu organ powinien rozstrzygnąć w decyzji, od której można złożyć odwołanie od organu wyższej instancji.
Po stronie podatników stają sądy administracyjne. Przykładem są nieprawomocne jeszcze wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 22 marca 2017 r. (sygn. akt VIII SA/Wa 640/16 i VIII SA/Wa 566/16). Sąd orzekł w nich o bezskuteczności wykreślenia firmy deweloperskiej z dwóch rejestrów: podatników VAT i podatników VAT-UE.
Orzeczenie warszawskiego WSA nie jest wyjątkiem. Ten sam sąd identycznie orzekł 1 lutego br. (sygn. akt VIII SA/Wa 587/16). Podobne stanowisko zajął WSA w Krakowie w wyroku z 24 lipca 2016 r. ( sygn. akt I SA/Kr 516/16).
O tym, że wykreślenie jest bezprawne, jeżeli nie towarzyszy mu decyzja administracyjna, przesądził też wcześniej Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 16 maja 2014 r. (sygn. akt I FSK 877/13) i z 11 stycznia 2011 r. (sygn. akt I FSK 371/10).
Powołane orzeczenia dotyczą stanu prawnego obowiązującego przed 2017 r. Wydaje się jednak, że powołana przez sądy argumentacja powinna odnosić się również do podatników wykreślanych na gruncie obecnie obowiązujących przepisów. Na weryfikację stanowiska organów przyjdzie nam prawdopodobnie jeszcze poczekać. Do tego czasu, jeżeli organy nadal będą wykreślać podatników nie wydając w tym zakresie decyzji, podatnicy powinni pamiętać o możliwości zaskarżenia wykreślenia bezpośrednio do sądu.
Kacper Sołoniewicz, doradca podatkowy

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.
Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.
Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?
Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?
Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.
Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C). Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.
W Biuletynie Informacji Publicznej opublikowano oświadczenie majątkowe prezydenta Rzeszowa Konrada Fijołka. Wynika z niego, że prezydent zarobił ponad 250 tys. zł w 2022 roku. To o nieco ponad 107 tys. zł więcej niż w 2021 roku.
Od 1 lipca przyszłego roku korzystanie z KSeF będzie obowiązkowe. Obecnie jest to dobrowolne, a oficjalne dane Ministerstwa Finansów pokazują, jakie jest podejście podatników do tego tematu. Jak to wygląda?
Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie.
Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.
Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie.
Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.
Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?
Komentarze(0)
Pokaż: