Zasady rejestracji podatników VAT

Weryfikacja nowego podatnika

Mimo zmian w prawie, aby zostać zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny lub zwolniony, przedsiębiorca (lub jego pełnomocnik) nadal musi złożyć stosowne zgłoszenie rejestracyjne w odpowiednim urzędzie skarbowym. Jednak art. 96 ust. 4 nowej ustawy o VAT nakłada na naczelnika urzędu skarbowego obowiązek weryfikacji danych przedstawionych w złożonym wniosku. Jeśli w toku sprawdzania okaże się, że dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą bądź podmiot wnioskujący o rejestrację nie istnieje, naczelnik nie dokonuje rejestracji danego podatnika i nie ma obowiązku go o tym zawiadomić (zgodnie z art. 96 ust. 4 a.). Odmowa rejestracji podatnika VAT może wynikać również z braku możliwości skontaktowania się organu podatkowego z podmiotem (lub jego pełnomocnikiem) lub z braku stawiennictwa podmiotu (pełnomocnika) na wezwania naczelnika urzędu skarbowego. Jednak w tych przypadkach próby kontaktu organu podatkowego z wnioskującym muszą być udokumentowane między innymi potwierdzeniem odbioru wezwania czy odpowiednią notatką służbową naczelnika urzędu o telefonicznej próbie kontaktu.

Kontrola podmiotów zarejestrowanych

Co ważne, art. 96 ust. 9 reguluje, że wprowadzone zmiany dotyczące konieczności weryfikacji danych podatnika VAT dotyczą nie tylko tych podmiotów, które ubiegają się o rejestrację, ale również firm już zarejestrowanych. Jeśli któraś z powyższych przesłanek będzie dotyczyła podmiotu figurującego w rejestrze, naczelnik urzędu skarbowego ma prawo do wykreślenia podatnika bez obowiązku informowania go o tym fakcie.

Niezarejestrowanie przedsiębiorstwa jako podatnika VAT lub jego wykreślenie z rejestru sprawi, że nie będzie figurowało w elektronicznej bazie podatników prowadzonej przez Ministerstwo Finansów. Brak informacji o danej firmie w momencie jej weryfikacji przez potencjalnego kontrahenta stanowi pewnego rodzaju sygnał ostrzegawczy o podejrzeniu nierzetelności danego podmiotu.

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że rzeczywistym celem wprowadzonych w ustawie zmian w zakresie rejestracji i wykreślania zarejestrowanych podmiotów jest wyeliminowanie przypadków działalności firm, których celem jest wyłącznie obrót „pustymi” fakturami bądź wyłudzenie zwrotu VAT.

Solidarna odpowiedzialność pełnomocnika

Zgłoszenie rejestracyjne podmiotu jako podatnika VAT może złożyć sam przedsiębiorca, jak również wyznaczony przez niego pełnomocnik. Jednak nowelizacja ustawy o VAT wprowadza istotną zmianę dotyczącą rejestracji dokonywanej przez tę drugą osobę. Zgodnie z art. 96 ust. 4 b. pełnomocnik składający zgłoszenie rejestracyjne odpowiada solidarnie ze zgłoszonym podmiotem za zaległości podatkowe, które powstały w pierwszym półroczu od momentu zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego. Odpowiedzialność obowiązuje do kwoty 500 000 zł.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Jednak powyższego przepisu nie stosuje się w momencie, kiedy powstałe zaległości podatkowe nie będą miały związku z uczestnictwem podatnika w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.

Pełnomocnik odpowiada za te zaległości, które powstały w wyniku celowego działania podmiotu na niekorzyść organu podatkowego.

Przywrócenie zarejestrowania

Ustawa o VAT określa również szereg innych przypadków, kiedy podatnik VAT może zostać wykreślony z rejestru z tzw. urzędu. Szczegóły z tym związane reguluje art. 96 ust. 9 a. ustawy.

Jednak mimo wykreślenia z rejestru VAT istnieje możliwość przywrócenia podmiotu w tym rejestrze. Wszystko zależy od powodu wykreślenia i wyjaśnień złożonych przez wykreślony podmiot.

Jeśli powodem wykreślenia z rejestru było podejrzenie nieprowadzenia zgłoszonej działalności lub niewywiązanie się ze złożenia właściwych deklaracji podatkowych to udowodnienie przez podatnika prowadzenia opodatkowanej działalności gospodarczej i uzupełnienie braków w złożonych deklaracjach będzie podstawą do przywrócenia zarejestrowania tego podmiotu.

Przywrócenie zarejestrowania jest możliwe nawet w przypadku, kiedy powodem wykreślenia było wystawianie „pustych” faktur. W takiej sytuacji podmiot musi wykazać prowadzenie działalności gospodarczej oraz udowodnić, że wystawienie „pustych” faktur było wynikiem omyłki lub miało miejsce bez wiedzy podatnika.

W obu przypadkach przywrócenie do rejestru podatników VAT nie wymaga ponownego złożenia zgłoszenia rejestracyjnego.

Trudności interpretacyjne

Wprowadzone zmiany dotyczące rejestracji i wykreślania podatników VAT mogą sprawiać wiele problemów interpretacyjnych właścicielom firm. Szczególnie w przypadkach, kiedy prowadzona działalność będzie wymagała skorzystania z wirtualnego biura (podejrzenie nieistnienia działalności) bądź rozpoczynaniem własnej działalności. Nowe zapisy niepokoją również zarejestrowanych podatników, którzy obawiają się wykreślenia z urzędu. Pomocą w zrozumieniu wprowadzonych w ustawie zmian będzie doradztwo doświadczonej kancelarii prawno-podatkowej. Specjaliści nie tylko pomogą dokonać rejestracji podatnika VAT, ale również wesprą w przypadku konieczności udowodnienia nieuzasadnionego usunięcia podatnika z rejestru.

Autorem jest: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu, w kontrolach podatkowych i celno-skarbowych oraz optymalizacji podatkowej