Firmy w upadłości wykreślane z rejestru VAT

Nie ulega wątpliwości, że intencją wprowadzonych przez ustawodawcę zmian było zwalczanie nieuczciwych podmiotów, które nie są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy VAT, lecz nastawione są np. na wprowadzanie do obrotu „pustych” faktur lub wyłudzenia zwrotu podatku. W tej kwestii podjęte zostały środki mające na celu identyfikację podejrzanych podatników i uniemożliwienie im rejestracji lub szybkie wyrejestrowywanie.

Przesłanki wykreślenia z rejestru VAT

W wyniku nowelizacji ustawy, katalog podstawowych przesłanek skutkujących wykreśleniem z rejestru VAT objął sytuacje, w których podatnik nie istnieje lub mimo podjętych i udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z nim albo jego pełnomocnikiem – dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym okazują się niezgodne z prawdą lub podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania organu.

Co istotne, przed wprowadzeniem omawianych zmian, organ dokonywał wykreślenia z rejestru wyłącznie w ramach prowadzonych czynności sprawdzających. Uchylenie tej części przepisu oznacza natomiast, że grupa przedsiębiorców narażonych na wykreślenie z rejestru VAT znacznie się powiększyła.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Jednocześnie na podstawie dodanego do art. 96 ustawy VAT ust. 9a obok już istniejących przesłanek wprowadzono szczegółowe warunki skutkujące wykreśleniem z rejestru VAT. Organ wykreśla podatnika z rejestru także wtedy, gdy przedsiębiorca:

• zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy;
• obowiązany do złożenia deklaracji, nie złożył ich za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały składał miesięcznie lub kwartalnie i nie wykazał sprzedaży oraz nabyć towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia;
• wystawiał „puste” faktury;
• prowadząc działalność gospodarczą wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że uczestniczy w procederze oszustwa lub nadużycia podatkowego.

Firma w upadłości a rejestr VAT

Konstrukcja znowelizowanych przepisów w szczególnie niekorzystnym świetle stawia te firmy, wobec których sąd wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Niestety ustawodawca nie przewidział lub zignorował fakt, iż działania uszczelniające, które maja na celu zwalczanie nieuczciwych podatników mogą wywierać negatywne konsekwencje również dla firm będących w stanie upadłości.

Jest to nieuzasadnione, a wręcz niezrozumiałe, gdyż taka kategoria podatników z uwagi na prowadzone przez sąd postępowanie upadłościowe nadal – choć za pośrednictwem komisarza sądowego lub syndyka – wykonuje pewne czynności, w tym czynności opodatkowane VAT. Ma ono na celu zaspokojenie wierzycieli, w tym także Skarb Państwa. Jednakże przeprowadzenie postępowania upadłościowego wobec firmy, która została wykreślona z rejestru VAT może poważnie utrudnić sprzedaż składników majątku upadłego. Należy mieć na uwadze, że pozbawienie danego podmiotu statusu podatnika VAT lub VAT UE pozbawia go praw i obowiązków z tym związanych, m.in. prawa do posługiwania się aktywnym numerem podatnika VAT czy VAT UE oraz prawa do zwrotu podatku VAT.