Jak ustalić wartość początkową dla towarów, wyposażenia, środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wniesionych do spółki, a wykorzystywanych wcześniej w działalności prowadzonej indywidualnie? - Decyzja Izby Skarbowej we Wrocławiu Ośrodek Zamiejscowy w Jeleniej Górze z 4 kwietnia 2006 r. (nr PD-I-415/176,182/05)
Odpowiedź organu podatkowego:
Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu (...) postanowił zmienić z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Bolesławcu z 16 listopada 2005 r. nr PDI/415/1/18/1/05 w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, gdyż postanowienie to rażąco narusza prawo, i stwierdził, że stanowisko pani X wyrażone we wniosku z 18 sierpnia 2005 r. jest nieprawidłowe.
(...)
Zapytanie dotyczyło m.in. ustalenia wartości początkowej dla towarów, wyposażenia, środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wniesionych do spółki cywilnej „Z”, a wykorzystywanych wcześniej przez panią X i pana Y w działalnościach prowadzonych przez nich indywidualnie. Zdaniem podatników, sposób amortyzacji majątku trwałego wniesionego do spółki nie jest uzależniony od sposobu amortyzacji w uprzednio prowadzonej działalności gospodarczej.
Naczelnik Urzędu Skarbowego w Bolesławcu, na podstawie art. 14a § 1 ordynacji podatkowej, postanowieniem z 16 listopada 2005 roku nr PDI/415/1/18/1/05, udzielił odpowiedzi na powyższy wniosek, w którym stwierdził, że uznaje stanowisko pani X za prawidłowe.
(...)
Stan faktyczny
Pani X i pan Y prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej „Z” w zakresie sprzedaży hurtowej maszyn budowlanych, handlu artykułami przemysłowymi itp. Podatnicy rozliczają się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych, stosując podatek liniowy (19 proc.) i prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zgodnie ze złożonym powiadomieniem, na koniec każdego miesiąca dokonują spisu z natury. W czerwcu 2005 r. majątek spółki cywilnej „Z” powiększony został poprzez wniesienie na pokrycie podwyższenia udziałów (bez zmiany ich proporcji):
– przez panią X majątku z prowadzonej przez nią dotychczas samodzielnej działalności gospodarczej pod nazwą..., w postaci gotówki, towarów, środków trwałych,
– przez pana Y majątku z prowadzonej przez niego dotychczas samodzielnie działalności gospodarczej pod nazwą..., w postaci gotówki, towarów, środków trwałych, wyposażenia. Nastąpiło również przejęcie pracowników zatrudnionych w....
Poza majątkiem materialnym do spółki przeniesiono szeroko rozumiane kontakty i powiązania handlowe dotyczące odbiorców i dostawców, w tym na podstawie trójstronnych porozumień prawa do korzystania z wypracowanych w indywidualnych działalnościach rabatów i skont. Po wniesieniu majątku dokonano zamknięcia (likwidacji) działalności prowadzonych indywidualnie. Spisy z natury na dzień likwidacji działalności prowadzonych indywidualnie nie wykazały stanu wyposażenia, towarów, wyrobów, surowców ani środków trwałych. Wniesienie powyższego majątku do spółki „Z” odbyło się na podstawie aktu notarialnego. Wykazane w akcie składniki zostały wycenione w cenie rynkowej (za wyjątkiem towarów handlowych ustalonych w cenie nabycia) i taka też cena była podstawą do naliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, który naliczył i pobrał notariusz. Wniesienie do spółki cywilnej elementów majątku firmy pani X i majątku firmy pana Y nie spełnia wymogów definicji wniesienia całości lub części przedsiębiorstwa.
Organ I instancji zgodził się ze stanowiskiem pani X, że wartość początkową wniesionych do spółki środków trwałych należy ustalić zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w wartości nie wyższej niż wartość rynkowa z dnia wniesienia tych środków do spółki, oraz że nie istnieje związek między sposobem ustalenia tej wartości a wartością uwzględnioną w poprzednio prowadzonych ewidencjach w działalnościach indywidualnych. Organ I instancji potwierdził również, że zasada ustalania wartości wnoszonego majątku w wartości rynkowej obejmuje także takie składniki jak wyposażenie. Odnośnie do towarów handlowych organ I instancji nie zgodził się ze stanowiskiem pani X i stwierdził, że wartość aportu w postaci towarów handlowych powinna być ustalona w cenie nabycia tych towarów.
Stanowisko organu odwoławczego
Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu wyraża w tej sprawie odmienne stanowisko, z wyjątkiem kwestii ustalenia wartości wniesionych aportem towarów handlowych.
W kwestii wniesionych aportem środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych stwierdza się, co następuje.
(...)
Stosownie do art. 22g ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f. za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2–18, uważa się w razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej – ustaloną przez wspólników na dzień wniesienia wkładu lub udziału wartość poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej, z dnia wniesienia wkładu.
W myśl przepisów art. 22g ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów – wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego.
Natomiast zgodnie z art. 22g ust. 13 przepis ust. 12 stosuje się odpowiednio w razie:
1) podjęcia działalności przez podmiot po przerwie trwającej nie dłużej niż 3 lata,
2) zmiany formy prawnej prowadzonej działalności, polegającej na połączeniu lub podziale dotychczasowych podmiotów albo zmianie wspólników spółki niebędącej osobą prawną,
3) zmiany działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego lub odrębnie przez każdego z małżonków na działalność wykonywaną na imię obojga małżonków,
4) zmiany działalności wykonywanej na imię obojga małżonków na działalność wykonywaną przez jednego lub odrębnie przez każdego z małżonków,
5) zmiany działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków – jeżeli przed przerwą lub zmianą składniki majątku były wprowadzone do ewidencji (wykazu).
Tutejszy organ stoi na stanowisku, że w rozpoznawanej sprawie zachodzi sytuacja opisana w art. 22g ust. 13 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmiana formy prowadzenia działalności – o której mowa w cyt. art. 22g ust. 13 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie oznacza likwidacji działalności, lecz kontynuację tej działalności przez tego samego przedsiębiorcę, tylko w innej formie. Zgodnie z uregulowaniami ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) przedsiębiorcą nie jest spółka cywilna, ale jej wspólnicy i tylko wspólnicy podlegają wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej.
Stan faktyczny sprawy wskazuje, że taka właśnie sytuacja wystąpiła w rozpoznawanej sprawie. Zamiarem pani X i pana Y nie była likwidacja prowadzonych przez nich działalności gospodarczych, lecz zmiana ich formy prawnej, polegająca na połączeniu dotychczasowych działalności prowadzonych przez tych podatników indywidualnie w działalność prowadzoną wspólnie w ramach spółki cywilnej. Potwierdzeniem takiego stanowiska jest fakt, iż podatnicy ci przez cały czas pozostają przedsiębiorcami, likwidacji podlegały tylko prowadzone przez nich firmy i miało to miejsce już po zawiązaniu spółki cywilnej i przeniesieniu do niej wszelkich składników majątkowych, a nawet pracowników z dotychczasowych działalności.
Tutejszy organ uważa więc, że w przedstawionej sytuacji nie miało miejsca zaprzestanie prowadzenia działalności przez panią X i pana Y, lecz zmiana formy prawnej prowadzenia przez tych podatników działalności.
W związku z tym w rozpoznawanej sprawie należy zastosować przepis art. 22h ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony, z uwzględnieniem art. 22i ust. 2–7.
W związku z tym w rozpoznawanej sprawie należy zastosować przepis art. 22h ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony, z uwzględnieniem art. 22i ust. 2–7.
Tym samym wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości określonej w ewidencji podmiotu prowadzącego działalność przed tą zmianą oraz kontynuuje metodę amortyzacji przyjętą przez ten podmiot z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów.
Zasada kontynuacji obejmie także ewidencję wyposażenia.
Tym samym w niniejszej sprawie nie będą miały zastosowania przepisy § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.), zgodnie z którymi podatnicy, którzy w ciągu roku podatkowego utracili lub zrzekli się prawa do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym w formie karty podatkowej albo zakładają po raz pierwszy ewidencję wyposażenia, dokonują wyceny wyposażenia według cen zakupu lub według wartości rynkowej z dnia założenia ewidencji.
W związku z tym wniesione aportem do spółki cywilnej „Z” wyposażenie powinno być ujęte w założonej dla tej spółki ewidencji wyposażenia, w takiej wysokości, w jakiej zaewidencjonowane było w ewidencjach wyposażenia prowadzonych w dotychczasowych działalnościach (indywidualnych).
Tutejszy organ zgadza się natomiast ze stanowiskiem organu I instancji w zakresie ustalenia wartości wniesionych aportem do spółki cywilnej towarów handlowych. Istotnie wartość towarów handlowych wprowadzonych aportem do spółki cywilnej powinna być ustalona w cenie ich nabycia, a nie, jak twierdzi pani X, w wartości rynkowej. (...)