Czy straty w środkach obrotowych (towarach handlowych) spowodowane pożarem całego sklepu są kosztami uzyskania przychodów, jeśli nie byłem ubezpieczony i w związku z tym nie otrzymałem odszkodowania z tytułu ubezpieczenia towaru? Jak mam dokonać rozliczeń w podatku dochodowym od osób fizycznych za miesiąc, w którym wystąpiła strata, skoro wraz z towarami spaleniu uległa dokumentacja podatkowa wraz z kasą rejestrującą? - Pismo z 14 marca 2006 r. nr 1419/UPO-415/28//06/MP/1
ODPOWIEDŹ US – SKRÓT
W przedstawionym stanie faktycznym strata w środkach obrotowych, spowodowana pożarem, stanowić będzie u podatnika koszt uzyskania przychodów. Jeśli chodzi o odtworzenie dokumentacji księgowej, to podatnik powinien ją odtworzyć m.in. przy pomocy kontrahentów, z którymi przeprowadzał transakcje zakupu i sprzedaży.
KOMENTARZ EKSPERTA
Dokumentując stratę w środkach obrotowych, podatnik powinien rzetelnie określić jej wartość. W celu przedstawienia okoliczności poniesienia straty warto zadbać o protokół instytucji zewnętrznych, takich jak policja, straż pożarna czy firma ubezpieczeniowa. Należy zwrócić uwagę, że nie jest warunkiem zaliczenia do kosztów straty w środkach obrotowych ubezpieczenie tych środków. Z większą starannością organ powinien odpowiedzieć na pytanie o odtworzenie obrotów, gdy zniszczeniu uległa również kasa fiskalna. Ustalenia z kontrahentami pozwolą na odtworzenie wartości zakupów, natomiast większym problemem będzie odtworzenia wartości przychodu. Trudno liczyć, żeby podatnik pamiętał wszystkich klientów przy sprzedaży detalicznej. Organ powinien więc sprecyzować, czy przychody ustalić np. na podstawie porównania danych z ostatniego miesiąca, z tego samego miesiąca roku poprzedniego, czy może w inny sposób. Brak precyzyjnych przepisów w tym zakresie nakłada na organ podatkowy szczególny obowiązek wyjaśnienia tego zagadnienia.
ODPOWIEDŹ US – WYCIĄG
Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa Naczelnik Urzędu Skarbowego w Płocku informuje:
W myśl postanowień art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Natomiast zgodnie z treścią art. 23 ust. 1 pkt 5 i 6 cytowanej ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, oraz strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Przepis art. 23 tej ustawy zawiera katalog wydatków niestanowiących z mocy ustawy kosztów uzyskania przychodów. Wśród wymienionych w tym przepisie strat nie ma strat w środkach obrotowych. A zatem co do zasady strata w środkach obrotowych stanowi koszt uzyskania przychodów. Warunkiem, aby stratę w środkach obrotowych zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jest, by wydatek na ich nabycie stanowił koszt uzyskania przychodów w momencie poniesienia i został prawidłowo wpisany do podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zakupy towarów stanowią wydatki, które na podstawie faktur zakupu winny być ujęte w księdze przychodów i rozchodów w kol. 14 „Pozostałe wydatki”. A zatem jeżeli wydatki na zakup towarów były zaewidencjonowane w księdze jako „Pozostałe wydatki”, nie ma potrzeby wyksięgowania wydatku na zakup towarów i ponownego zaksięgowania poniesionej straty z tego tytułu, która stanowi koszty i winna być ujęta w kolumnie „Pozostałe wydatki”, ponieważ wydatek związany z zakupem tych towarów jest już kosztem uzyskania przychodu.
Inaczej postępuje się w przypadku poniesienia straty w środkach obrotowych dotyczących towarów handlowych lub materiałów zaewidencjonowanych w kol. 10 księgi. W tym przypadku podatnik winien zmniejszyć (wystornować) koszty zakupu w kol. 10 o pełną wysokość straty i jednocześnie wpisać tę samą kwotę do kol. 14 „Pozostałe wydatki”. Aby jednak uznać za koszt uzyskania przychodu stratę powstałą w wyniku pożaru, podatnik – podobnie jak w przypadku wszystkich innych kosztów – musi prawidłowo ją udokumentować. W zależności od rodzaju straty dokumentami potwierdzającymi jej poniesienie mogą być: protokoły szkód sporządzone przez podatnika, protokoły straży pożarnej itp. W ocenie tutejszego organu podatkowego pożar środków obrotowych jest szczególną formą straty w środkach obrotowych. Mamy tu do czynienia ze zdarzeniem losowym, rozumianym jako zdarzenie nieprzewidywalne, niezależne od woli podatnika.
Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż w przedstawionym stanie faktycznym strata w środkach obrotowych – spowodowana pożarem – stanowić będzie u podatnika koszt uzyskania przychodów.
Zdaniem tutejszego organu podatkowego podatnik winien we własnym zakresie próbować odtworzyć dokumentację księgową, która uległa zniszczeniu podczas pożaru. Powinien tego dokonać m.in. przy pomocy kontrahentów, z którymi przeprowadzał transakcje zakupu i sprzedaży. W myśl postanowień art. 44 ust. 6 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek złożenia deklaracji ciąży na podatniku.
Inne pisma dotyczące omawianego zagadnienia, zamieszczone w bazie internetowej:
• I-415/18/05