JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Wyrokiem z 24 września 2002 r. sąd okręgowy rozwiązał przez rozwód związek małżeński podatnika. Jednocześnie sąd zobowiązał podatnika do wypłaty byłej żonie alimentów w kwocie 900 zł miesięcznie. Alimenty te są jedynym dochodem byłej żony. Kwota wypłacanych alimentów jest opodatkowana podatkiem dochodowym. Czy jest możliwe, aby cały dochód, tj. emerytura i wypłacane z niej alimenty był rozliczany na dwie osoby lub opodatkowaniu podlegał jedynie dochód po pomniejszeniu go o wypłacone alimenty wraz z zapłaconym od nich podatkiem?
ODPOWIEDŹ IZBY
Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1 a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest co do zasady suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie dochody z wyjątkiem tych, które ustawodawca enumeratywnie wymienił w katalogu zwolnień przedmiotowych lub od których został zaniechany pobór podatku.
Dla celów podatkowych przychody inne niż określone w art. 10 ust. 1 w punktach 1-8 ustawy o PIT są kwalifikowane jako przychody z tzw. innych źródeł. Przykładem takich przychodów są alimenty, jednak z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci.
Podatek dochodowy jest podatkiem osobistym. Zatem alimenty, z wyłączeniem alimentów na rzecz dzieci, opodatkowane są tylko raz u osoby je otrzymującej. Tylko dla tej osoby alimenty stanowią źródło przychodu. Natomiast dla osoby realizującej obowiązek alimentacyjny alimenty nie są źródłem przychodu. W przypadku podatnika źródłem przychodu jest świadczenie emerytalne, z którego to przychodu po opodatkowaniu następuje potrącenie alimentów.
Ponadto zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o PIT możliwość skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dotyczy współmałżonków, jeżeli istnieje między nimi przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa i przez cały rok pozostają oni w związku małżeńskim.
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Wspólność ta ustaje z chwilą ustania bądź unieważnienia małżeństwa, orzeczenia separacji i rozdzielności majątkowej. 24 września 2002 r. sąd orzekł o rozwiązaniu przez rozwód związku małżeńskiego podatnika, tak więc od tego momentu wspólność ta ustała.
Tak więc brzmienie powołanych przepisów, obowiązujących na dzień złożenia zapytania, nie zezwala na pomniejszenie dochodów podatnika uzyskanych do 31 grudnia 2006 r. o wypłacone na rzecz byłej żony alimenty oraz nie zezwala na skorzystanie przez podatnika z preferencyjnego rozliczenia poprzez złożenie wspólnego zeznania z byłą żoną
Ewa Matyszewska