JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Czy podatnik, który prowadząc restaurację i hotel, wykorzystuje produkty ze swojego gospodarstwa rolnego, ma prawo wystawiać faktury VAT RR i odliczać wykazany w nich podatek naliczony?
ODPOWIEDŹ IZBY
W myśl art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej ustawa o VAT) podatnicy VAT są zobowiązani wystawić fakturę. Natomiast zgodnie z art. 106 ust. 7 ustawy o VAT w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 wystawiane są faktury wewnętrzne. Podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy. Faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako faktura VAT RR.
Faktura VAT RR potwierdza sprzedaż produktów rolnych dokonaną przez rolnika ryczałtowego na rzecz podatnika VAT. Pod pojęciem sprzedaży rozumie się m.in. odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, natomiast przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel.
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, realizacja czynności sprzedaży może nastąpić między dwoma podmiotami rozróżnianymi przez przepisy prawa jako sprzedawca i nabywca, a zatem w umowie sprzedaży występować muszą co najmniej dwie strony. Podobnie, aby miała miejsce dostawa towarów, podlegająca opodatkowaniu VAT, koniecznym jest, aby wystąpiły co najmniej dwie strony, między którymi może dojść do przeniesienia własności towaru. Warto podkreślić, że przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
Oznacza to, że czynności przekazania produktów z własnego gospodarstwa rolnego do prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej nie stanowią umowy sprzedaży w rozumieniu kodeksu cywilnego, a także nie stanowią dostawy towarów, o której mowa w ustawie o VAT, ponieważ nie mają charakteru odpłatnego.
W opisanym przypadku podatnik występuje jednocześnie jako kupujący i sprzedający. W związku z tym, że w omawianej sytuacji nie ma miejsca sprzedaż towarów oraz nie występuje obowiązek podatkowy w zakresie VAT, nie jest możliwe wystawianie faktur VAT RR, które miałyby na celu potwierdzenie nabycia produktów rolnych, a tym samym nie jest możliwe odliczanie podatku naliczonego wykazanego na tych fakturach.
EWA MATYSZEWSKA