RADA
Mogą Państwo sfinansować spotkanie wielkanocne ze środków zfśs. Należy przyjąć, że zasada różnicowania wysokości świadczeń dla pracowników na podstawie kryteriów socjalnych obowiązuje także w przypadku spotkań okolicznościowych. Można to osiągnąć np. częściowo pokrywając koszty takiego spotkania za niektórych pracowników z innych środków niż zfśs. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Jedynym kryterium, od którego jest uzależnione przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z zfśs, jest kryterium socjalne obejmujące sytuację życiową, rodzinną i materialną osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Sfinansowanie spotkania wielkanocnego w równej wysokości w stosunku do każdej uprawnionej osoby narusza tę zasadę. Każdy z pracowników otrzyma w rezultacie świadczenie w tej samej wysokości (czyli kryterium socjalne nie będzie brane pod uwagę).
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 20 sierpnia 2001 r. (I PKN 579/00, OSNP 2003/14/331) wskazał, że „fundusz świadczeń socjalnych jest instytucją prawną, która ma łagodzić różnice w poziomie życia pracowników i ich rodzin, a także emerytów i rencistów. (...) Wprowadzenie przez pracodawcę w odniesieniu do festynu innej zasady przyznawania świadczeń, według której każdy pracownik i wszyscy członkowie jego rodziny - z pominięciem kryterium socjalnego - otrzymali talony uprawniające na festynie do konsumpcji o tej samej wartości, naruszało zasadę powiązania funduszu z sytuacją osób uprawnionych oraz socjalny charakter funduszu”.
Podobnie wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 13 lutego 2007 r. (III Sa/Wa 4283/06, M. Podat. 2007/10/42). Wskazał w nim, że „zorganizowanie imprezy okolicznościowej (integracyjnej) dla wszystkich uprawnionych, bez uwzględniania ich sytuacji życiowej, stałoby w sprzeczności z warunkami, na jakich może być przyznawana pomoc z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Sytuacja taka byłaby sprzeczna z obowiązującymi przepisami prawa. Pomoc z funduszu może być dokonywana jedynie wówczas, gdy uzależnia się jej przyznawanie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika”.
Karnety sportowe dla pracowników - podatki, składki ZUS, ewidencja w księgach
Pracodawca może dopłacić pracownikowi do wczasów kilkaset złotych
Jak rozliczyć zakup paczek świątecznych dla pracowników
Odmienną opinię wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 23 października 2008 r. (II PK 74/08, OSNP 2010/7-8/88). Stwierdził, że „kryterium socjalne, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs, odnosi się jedynie do przyznawania ulgowych świadczeń i usług, nie dotyczy natomiast innych świadczeń i usług, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy”. Zdaniem Sądu Najwyższego, według wyraźnego brzmienia tego przepisu odnosi się on wyłącznie do przyznawania ulgowych usług i świadczeń, co powinno być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania ze środków funduszu. W konsekwencji Sąd Najwyższy w pełni dopuścił finansowanie spotkań integracyjnych z funduszu socjalnego, bez konieczności różnicowania sytuacji pracowników.
To stanowisko jest, jak na razie, jedyne. Dlatego bezpieczniej stosować się do dosyć powszechnej opinii o konieczności różnicowania wysokości świadczeń dla pracowników także w takich przypadkach. Pracownicy otrzymują bowiem świadczenie w postaci możliwości uczestnictwa w określonym spotkaniu, a zatem podlega to pod zasadę „różnicowania socjalnego” ich sytuacji.
WAŻNE!
Mimo że Sąd Najwyższy dopuścił finansowanie imprez integracyjnych z funduszu socjalnego bez konieczności różnicowania sytuacji pracowników, bezpieczniej dla pracodawcy jest stosować kryterium socjalne przy udzielaniu tego rodzaju świadczeń.
Zróżnicowanie sytuacji poszczególnych osób uprawnionych do korzystania ze środków zfśs w przypadku spotkań okolicznościowych można najłatwiej osiągnąć przez dodatkowe świadczenia dla pracowników znajdujących się w trudniejszej sytuacji socjalnej.
PRZYKŁAD
Pracodawca zorganizował spotkanie wielkanocne. Aby zróżnicować świadczenia, pracownicy lepiej sytuowani ponoszą częściowe koszty uczestniczenia w tym spotkaniu, a pracownicy znajdujący się w trudniejszej sytuacji materialnej nie ponoszą żadnych kosztów. Dodatkowo dla dzieci pracowników gorzej sytuowanych pracodawca przygotował paczki ze słodyczami. Pracodawca może również pokryć częściowo wydatki związane z uczestnictwem w spotkaniu pracowników lepiej sytuowanych z innych środków niż zfśs. Takie postępowanie pracodawcy będzie prawidłowe.
Czy impreza integracyjna może być nieopodatkowana?
Upominki z okazji Dnia Kobiet a składki i podatek
Zapraszamy na forum ZUS i prawo pracy
Zasady ustalania kryterium socjalnego powinny zostać określone w regulaminie gospodarowania środkami funduszu. Najczęściej, aby właściwie zastosować kryterium socjalne, od pracowników pobiera się w tym zakresie oświadczenia majątkowe. Należy przy tym pamiętać, że oświadczenie powinno:
• dotyczyć dochodów wszystkich członków rodziny,
• obejmować pewien dłuższy okres, a nie np. tylko ostatni miesiąc,
• odnosić się nie tylko do sytuacji materialnej (dochody na członka rodziny), ale też rodzinnej i życiowej (np. na ocenę sytuacji socjalnej danej osoby w istotny sposób wpływa informacja o wychowywaniu niepełnosprawnego dziecka).
• art. 2, art. 8 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.).
Marek Rotkiewicz
specjalista ds. zatrudnienia