Zgodnie z nowelizacją rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków, już od 1 kwietnia 2018 r. zmieniają się kategorie ryzyka wraz z odpowiadającymi im stopami procentowymi składki na ubezpieczenie wypadkowe dla połowy grup działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
Dla przedsiębiorstw z 32 grup PKD oznacza to zmianę wysokości opłat z tytułu składki na ubezpieczenia wypadkowe. Kategorie ryzyka dla poszczególnych grup działalności są aktualizowane m.in. w oparciu o dane statystyczne GUS dotyczące wypadkowości w trzech ostatnich latach kalendarzowych. Odnotowany w ostatnim czasie niższy poziom liczby osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy dla części przedsiębiorstw przełoży się na niższe stopy procentowe składek na ubezpieczenie wypadkowe. W nowym okresie składkowym najwyższa stopa procentowa składki wynosi 3,33 proc., a najniższa 0,67 proc. Koszt składki wypadkowej jest w całości ponoszony przez pracodawcę i zależy od masy wynagrodzeń. Zmiany najbardziej odczują więc przedsiębiorstwa o wysokim poziomie zatrudnienia.
Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń
Niższe opłaty dla deklarujących do 9 ubezpieczonych
Do tej pory najwyższa wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe sięgała 3,60 proc., a teraz wynosi 3,33 proc. Ta zmiana ma szczególne znaczenie dla płatników składek zgłaszających do ubezpieczenia nie więcej niż 9 osób. W ich przypadku wysokość składki wypadkowej nie jest wyliczana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i wynosi 50 proc. najwyższej składki na ubezpieczenie wypadkowe, To oznacza, że dla tych płatników wysokość składki wypadkowej zmniejszy się z 1,80 proc. do 1,67 proc. podstawy wymiaru składek.
Powyżej 10 ubezpieczonych? Wzrost lub spadek opłat w zależności od PKD
W przypadku płatników, którym wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe co roku ustala ZUS, zmiana wysokości opłat zależy m.in. od rodzaju wykonywanej przez nich działalności PKD. Po nowelizacji rozporządzenia MPiPS, od kwietnia 2018 r. aż 28 grup działalności odnotuje obniżenie opłat. Przykładowo, dla przedsiębiorstw zajmujących się górnictwem ropy naftowej i gazu ziemnego obniżono kategorię ryzyka i odpowiadającą jej stopę procentową składki wypadkowej z 3,60 proc. na 2,80 proc.
Niekorzystne zmiany odczują przede wszystkim przedsiębiorstwa z 4 grup działalności PKD. Chodzi o działalność związaną z rekultywacją i pozostałą działalność usługową związaną z gospodarką odpadami, działalność usługową wspomagającą górnictwo i wydobywanie, transport wodny oraz działalność organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych. Tej ostatniej grupie podwyższono stopę procentową składki z 0,40 proc. do 0,67 proc. Z kolei w przypadku przedsiębiorstw wspomagających górnictwo i wydobywanie, do tej pory wysokość stopy procentowej wynosiła 2,53 proc., a teraz będzie wynosić 3,06 proc. Przykładowo, spółka z tej branży, zatrudniająca 200 pracowników, do tej pory płaciła za składkę wypadkową ok. 325 428,84 zł rocznie, teraz po podwyżce zapłaci ok. 393 601,68 zł, czyli aż o 21 proc. więcej.
- Należy pamiętać, że ostateczna wysokość wyliczonej przez ZUS stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe będzie zależeć nie tylko od grupy działalności PKD, ale także od liczby osób zatrudnionych i zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego oraz od indywidualnych czynników, takich jak liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia czy poziom wypadkowości w przedsiębiorstwie. Warto zauważyć, że stawki składek na ubezpieczenia wypadkowe są różnicowane, aby motywować przedsiębiorstwa do przestrzegania zasad BHP i podejmowania działań zwiększających bezpieczeństwo pracowników – podkreśla Robert Adamczyk, Project Manager w obszarze HR Performance Ayming Polska.
Mniej wypadków, niższa składka
Inwestowanie w działania prewencyjne, takie jak szkolenia z zakresu BHP, modernizacja maszyn i urządzeń czy automatyzacja procesów produkcyjnych, przekłada się na zmniejszenie liczby wypadków w pracy i ograniczenie warunków zagrożenia. Z perspektywy pracodawcy, obniżenie wypadkowości krótkoterminowo redukuje koszty absencji i zastępstw, a długofalowo – obniża wysokość składki na ubezpieczenia wypadkowe odprowadzanej do ZUS. Jednak dla wielu przedsiębiorstw wciąż wyzwaniem pozostaje pozyskanie środków na działania prewencyjne.
Źródłem inwestycji w poprawę bezpieczeństwa pracowników mogą być oszczędności przedsiębiorstwa wynikające z weryfikacji sposobu naliczania składki wypadkowej, jej wysokości i rozliczenia. Z doświadczenia Ayming Polska wynika, że często osoby decyzyjne w firmach nie są do końca świadome możliwości obniżenia składki na ubezpieczenie wypadkowe. Tymczasem przedsiębiorstwa mogą weryfikować swoje opłaty z tytułu składek ZUS nawet do 5 lat wstecz, a w przypadku zidentyfikowania nienależnie opłaconych składek - skutecznie odzyskiwać nadpłaty – komentuje Piotr Radko, Dyrektor linii biznesowej HR Performance Ayming Polska.
Do 20 kwietnia 2018 r. płatnicy, którym ZUS ustala wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe, powinni otrzymać zawiadomienie o obowiązującej ich wysokości składki w okresie od kwietnia 2018 do końca marca 2019. Płatnicy, którzy nie otrzymają takiego zawiadomienia, powinni jak najszybciej zwrócić się po informacje do ZUS, aby w terminie rozliczyć składki za kwiecień 2018 r.