Zapoznanie pracownika ze strukturą prawa wewnętrznego przedsiębiorstwa
Pracodawca ma obowiązek przedstawić pracownikowi dokładne zasady jego zatrudnienia, przepisy bhp oraz wdrożyć w regulamin i przepisy funkcjonowania przedsiębiorstwa. Zapoznanie z każdym z wymienionych zbiorów zasad musi być potwierdzone przez pracownika na piśmie. Każdy pracodawca zobowiązany jest do przedstawienia nowo zatrudnionemu pracownikami, maksymalnie w terminie 7 dni od momentu zatrudnienia, informacji o warunkach zatrudnienia, która powinna zawierać informacje o:
- częstotliwości wypłat wynagrodzenia,
- normie czasu pracy,
- wymiarze przysługującego urlopu,
- długości okresu wypowiedzenia,
Dodatkowo, dla pracodawców bez ustalonego regulaminu zakładowego (poniżej 50 pracowników), informacje o warunkach zatrudnienia powinny zawierać:
- czas pracy nocnej,
- wykładnia sposobu potwierdzania obecności pracownika i przekazywania informacji o nieobecnościach,
- sposobu, czasu i miejsca wypłaty wynagrodzenia.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
Jednym z najważniejszych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie szkolenia z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy każdemu zatrudnianemu pracownikowi, które musi informować o przepisach oraz zasadach wykonywania pracy na danym stanowisku. Szkolenie powinno odbyć się w godzinach pracy pracownika oraz na koszt pracodawcy. Pracownik nie ma prawa rozpocząć pracy na nowym stanowisku bez przeszkolenia bhp. Szkolenie powinno zawierać informacje o charakterze ogólnym, jak i konkretnie dotyczącym zajmowanego przez pracownika stanowiska. W przypadku przedsiębiorstwa zatrudniającego do 10 osób szkolenie może przeprowadzić pracodawca, w przypadku większej ilości pracowników musi posiadać do tego odpowiednie kwalifikacje. Pracodawcy zatrudniający powyżej 100 osób zobowiązani są utworzyć służbę bhp, która zajmuje się wykonywaniem zadań związanych z tą dziedziną.
Badania profilaktyczne
Przed rozpoczęciem stosunku pracy, jak i w trakcie jego trwania, konieczne jest przeprowadzenie badań profilaktycznych, mających na celu stwierdzenie ewentualnych przeciwwskazań do wykonywania przez pracownika zleconej mu pracy na danym stanowisku. Badaniom wstępnym poddać się muszą wszyscy nowo zatrudnieni pracownicy, wyjątkami w tym przypadku są osoby, które w przeciągu 30 dni od wygaśnięcia lub zakończenia ostatniej umowy o pracę, podejmą pracę u tego samego pracodawcy oraz na stanowisku o takich samych warunkach pracy. Brak obowiązku dotyczy również sytuacji, w której pracownik posiada zaświadczenie lekarskie niezawierające przeciwwskazań do podjęcia pracy na danym stanowisku (dotyczy również okresu maksymalnie do 30 dni od zakończenia/wygaśnięcia ostatniego stosunku pracy). Częstotliwość badań okresowych wskazuje lekarz sprawujący opiekę profilaktyczną nad pracownikami przedsiębiorstwa. W przypadku absencji pracownika z powodów zdrowotnych powyżej 30 dni konieczne jest przejście badań kontrolnych, przed planowanym powrotem do pracy.
Prowadzenie akt osobowych pracownika
Pracodawca zobowiązany jest do prowadzenia dokumentacji każdego pracownika oddzielnie, bez względu na ilość zatrudnionych osób. Według art. 281 pkt 7 k.p. za nieprowadzenie dokumentacji związanej ze stosunkiem pracy grozi grzywna od 1000 zł do 30000 zł. Akta powinny składać się z trzech części:
- część A: ubieganie się o zatrudnienie, np.:
- kwestionariusz osobowy,
- dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia/świadectwa pracy,
- wstępne badanie lekarskie,
- dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe kandydata,
- inne dokumenty potwierdzające umiejętności/świadectwa ukończenia poziomów edukacji/inne świadectwa pracy,
- część B: nawiązanie i odbywanie stosunku pracy np.:
- zawarta umowa stosunku pracy i jej warunki,
- potwierdzenie pracownika dotyczące przepisów i szkolenia bhp oraz przepisów wewnątrzzakładowych,
- zakres obowiązków pracownika (jeżeli nie jest zawarty w umowie),
- poświadczenia podwyższania kwalifikacji,
- dokumenty dotyczące nagród/kar pracowniczych,
- dokumenty dotyczące korzystania z urlopów,
- dokumenty poświadczające powierzenie pracownikowi mienia,
- umowa dotycząca zakazu konkurencji (jeżeli nie została w umowie o zawarciu stosunku pracy)
- badania okresowe,
- część C: zakończenie stosunku pracy m.in.:
- wypowiedzenie/rozwiązanie stosunku pracy,
- kopia świadectwa pracy.
Dodatkowo, pracodawca zobowiązany jest prowadzić dokumentację pracowniczą składającą się z:
- karty ewidencji pracy,
- planu urlopów,
- rejestr wypłat wynagrodzenia i ekwiwalentów pieniężnych,
- rejestr wypadków przy pracy,
- ewidencję przydziału środków ochrony indywidualnej (w tym odzież i obuwie robocze; dotyczy również rejestru ekwiwalentów pieniężnych),
- rejestr prac zagrażających zdrowiu pracowników,
- rejestr zachorowań na choroby zawodowe.
Ubezpieczenie zdrowotne i społeczne
Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego istnieje od momentu rozpoczęcia stosunku pracy do jego zakończenia i bezwzględnie podlega mu każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Pracodawca w terminie 7 dni od rozpoczęcia stosunku pracy zobowiązany jest do zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych poprzez druk ZUS ZUA. Zgłoszenie powinno być podpisane zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę i powinno zawierać:
- PESEL (jeżeli nie posiada- serię i numer dowodu/paszportu),
- datę urodzenia,
- imiona i nazwisko (również rodowe),
- adres zameldowania (adres zamieszkania/korespondencji- jeżeli różnią się od adresu zameldowania),
- obywatelstwo,
- płeć,
- stopień niepełnosprawności,
- posiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty.
Polecamy: Pracownicze plany kapitałowe. Nowe obowiązki pracodawców i płatników
Pracodawca jest również zobowiązany do zgłoszenia do ubezpieczenia członków rodziny pracownika, natomiast to pracownik zobowiązany jest do poinformowania pracodawcy o posiadaniu uprawnionych do ubezpieczenia członków rodziny w terminie do 7 dni od powstania okoliczności powodujących możliwość zgłoszenia. Do członków rodziny, których dotyczy ubezpieczenie, zalicza się:
- małżonka,
- dziecko (własne/małżonka/przysposobione/adoptowane/obce w przypadku rodziny zastępczej lub w ramach rodzinnego domu dziecka) do 18 roku życia (do 26 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę/ bez względu na wiek w przypadku orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności),
- krewnych pozostających z osobą ubezpieczaną we wspólnym gospodarstwie domowym.
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Pracodawca jest również zobowiązany pobierać zaliczki na podatek dochodowy wszystkich swoich pracowników uzyskujących przychody ze stosunku pracy. W związku ze zmianą przepisów wprowadzoną 1 sierpnia 2019 roku, osoby poniżej 26 roku życia zwolnione są z podatku PIT. Składki podatkowe za 2019 rok mogą być wypłacane miesięcznie (po wystosowaniu przez pracownika odpowiedniego zaświadczenia) jako składowa wynagrodzenia lub w całości jako zwrot podatku w zeznaniu rocznym za rok 2019. Od stycznia 2020 roku składki dla osób zatrudnionych o umowę o pracę lub zlecenie nie będą pobierane.
Szymon Kwasigroch
SYSTIM.PL
Zobacz także: Kadry