REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paulina Piekarska
Radca prawny
 KANCELARIA PRAWNA radca prawny Adam Sobota
Ekspert z zakresu prawa cywilnego i gospodarczego
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Istotą zakazu konkurencji jest powstrzymywanie się przez pracownika od działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy, to znaczy od działalności, która narusza interes pracodawcy. Zakaz taki można ustanowić zarówno w czasie trwania stosunku pracy jak i po jego zakończeniu.

Czym jest działalność konkurencyjna?

W orzecznictwie przyjmuje się, że działalnością konkurencyjną jest aktywność pracownika przejawiająca się w tym samym lub takim samym zakresie przedmiotowym i skierowana do tego samego kręgu odbiorców, pokrywająca się – chociażby częściowo – z zakresem działalności podstawowej lub ubocznej pracodawcy. Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej może odnosić się zarówno do przedmiotu działalności faktycznie prowadzonej przez pracodawcę, jak i do działalności zaplanowanej.

REKLAMA

REKLAMA

Prowadzenie działalności konkurencyjnej przez pracownika może przybierać formy: świadczenie pracy na rzecz innego podmiotu, prowadzącego działalność konkurencyjną na podstawie stosunku pracy lub umowy cywilnoprawnej, prowadzenie własnej działalności gospodarczej, posiadanie udziałów lub akcji w spółkach, pełnienie funkcji członków organów osób prawnych, ich likwidatorów, syndyków, kuratorów. Wyliczenie to ma jedynie charakter przykładowy - nie sposób bowiem wskazać wyczerpująco wszystkich form prowadzenia wobec pracodawcy działalności konkurencyjnej.

Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Serwis Kadry

REKLAMA

Jak ustanowić zakaz konkurencji obowiązujący po ustaniu stosunku pracy?

Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy może zostać zastosowany tylko wobec pracownika, który posiada szczególnie ważne informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Jeśli pracownik nie podsiada takich informacji ani dostępu do nich, klauzula jest niezasadna.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Aby ustanowić zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy, należy wpisać klauzulę określającą ten zakaz do umowy o pracę, lub stworzyć w tym celu odrębną umowę, która powinna być  podpisana albo wraz z umową o pracę, albo w czasie trwania stosunku pracy.

Po ustaniu zatrudnienia, pracodawca ma jeszcze możliwość ustanowienia zakazu konkurencji dla pracownika, jednakże wówczas może z nim zawrzeć jedynie umowę cywilnoprawną, zawierającą podobne założenia jak klauzula.

Umowa o zakazie konkurencji powinna przybrać formę pisemną pod rygorem nieważności. Umowa zawarta bez zachowania pisemnej formy jest bezwzględnie nieważna i nie wywołuje określonych w niej skutków prawnych.

Co istotne, zakres zakazu konkurencji nałożonego na pracownika powinien być określony konkretnie i możliwie precyzyjnie, przez odniesienie go do określonego zbioru produktów lub usług, nie zaś do jakiejkolwiek działalności analogicznej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.07.2014 r., II PK 266/13).

Należy jednak pamiętać, że w umowie o zakazie konkurencji pracodawca, nie może zabronić pracownikowi wykonywania wszelkiej działalności. Pracodawcy wolno bowiem zakazać pracownikowi tylko takiej aktywności, która jest konkurencyjna w stosunku do jego działalności.

Odszkodowanie

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy jest umową wzajemną i odpłatną. W zamian za przestrzeganie przez pracownika ustalonego w umowie zakazu konkurencji pracodawca jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, odszkodowanie należne pracownikowi od pracodawcy nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Odszkodowanie w takiej wysokości przysługuje pracownikowi przez cały czas trwania umowy i bez względu na to, czy pracodawca poniósł w tym czasie jakąkolwiek szkodę. Podstawą do jego ustalania musi być wynagrodzenie brutto na co wskazuje ugruntowane już w tym zakresie orzecznictwo.

Jeżeli pracodawca nie zawrze w umowie postanowienia dotyczącego obowiązku wypłaty na rzecz pracownika stosownego odszkodowania lub odszkodowanie to ustali na poziomie niższym niż 25%, umowa o zakazie konkurencji jest nadal ważna i wiąże strony. Postanowienia umowy sprzeczne z art. 1012 § 3 k.p. zostają zastąpione przez ten przepis. Ustalony zakaz konkurencji w dalszym ciągu więc obowiązuje, a pracownik uzyskuje roszczenie wobec pracodawcy o wypłatę odszkodowania w wysokości minimalnej wskazanej w ustawie, tj. w wysokości co najmniej 25% wynagrodzenia otrzymywanego przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji.

Czas trwania zakazu konkurencji

Zgodnie z regulacjami kodeksu pracy, zakaz konkurencji obejmujący okres po ustaniu zatrudnienia, przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa, w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. Jednakże w orzecznictwie SN przyjmuje się jednolicie, że ustanie przyczyn uzasadniających zakaz konkurencji nie powoduje rozwiązania umowy o zakazie konkurencji. Pociąga za sobą jedynie ten skutek, że pracownik zostaje zwolniony z zakazu. Wystąpienie okoliczności uzasadniających wygaśnięcie zakazu konkurencji nie stanowi zatem podstawy prawnej do zwolnienia się pracodawcy z obowiązku wypłaty byłemu pracownikowi odszkodowania.

Powyższe odnosi się jednak do ustania zakazu konkurencji na podstawie przepisów KP, a więc wówczas, gdy zawarta umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie zawiera postanowień umożliwiających jej wcześniejsze ustanie lub rozwiązanie. Powyższe nie znajduje więc zastosowania  w sytuacji, kiedy ustanie umowy (czy zakazu) jest uregulowane w umowie o zakazie konkurencji, w której strony przewidują możliwość wystąpienia takiego skutku w następstwie jednostronnych czynności pracodawcy: odstąpienia od umowy, jej wypowiedzenia, czy też spełnienia się warunku rozwiązującego(np. wyr. SN: z 2.9.2009 r., II PK 206/08, MoPr 2010, Nr 4, s. 198; z 7.6.2011 r., II PK 322/10, Legalis; z 16.6.2011 r., III BP 2/11, OSNP 2012, Nr 13–14, poz. 174).

Czas trwania umowy

Jakkolwiek ustawodawca nie ograniczył czasu jej trwania, to umowa o zakaz konkurencji po ustaniu zatrudnienia jest umową terminową i brak terminu końcowego umowy o zakazie konkurencji skutkuje, zgodnie z art. 58 k.c., jej nieważnością. Praktyka wskazuje jednak, że umowy takie są zawierane na okres do roku, licząc od zakończenia stosunku pracy.

Ustawa przewiduje jednak przypadku, w których umowa o zakazie konkurencji przestaje obowiązywać:

  1. z upływem czasu, na jaki została zawarta,
  2. na mocy porozumienia stron,
  3. z chwilą śmierci pracownika,

Nadto jeżeli strony tak postanowią, umowa o zakazie konkurencji może przestać obowiązywać również na skutek:

  1. jej rozwiązania w drodze wypowiedzenia,
  2. skorzystania z umownego prawa odstąpienia od niej,
  3. spełnienia się warunku rozwiązującego.

We wcześniejszym orzecznictwie panowało przekonanie co do dopuszczalności wcześniejszego zakończenia obowiązywania umowy o zakazie konkurencji w zakresie zobowiązania pracodawcy do wypłaty pracownikowi odszkodowania. Obecnie jednak, za utrwalony można już uznać pogląd, zgodnie z którym, zobowiązanie wzajemne wynikające z takiej umowy może ustać nie tylko na skutek upływu czasu, na jaki została ona zawarta, lecz także na podstawie wskazanych powyżej okoliczności. (wyr. SN: z 28.3.2002 r., I PKN 6/01, OSNP 2004 Nr 5, poz. 84; z 12.2.2004 r., I PK 398/03, OSNP 2005, Nr 1, poz. 5; z 26.2.2003 r., I PK 16/02, OSNP 2004, Nr 14, poz. 239).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA