– Oprócz paszportu strategicznego inwestora nowelizacja ustawy ma przede wszystkim zmienić kryteria jakościowe dla przedsiębiorców i dostosować je do obecnych warunków. Mamy także zamiar skupić się na mniejszych i średnich miastach, aby likwidować bariery dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw w dostępie do specjalnych stref inwestycyjnych – deklaruje w rozmowie z agencją Newseria Biznes Olga Semeniuk.
W Ministerstwie Rozwoju trwają intensywne prace nad projektem zmian, aby proces prawno-legislacyjny rozpoczął się zaraz po wakacjach.
– Celem nowelizacji jest przede wszystkim wsparcie sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz zachęcenie poprzez zmianę kryteriów jakościowych do tego, aby jeszcze większa liczba przedsiębiorców krajowych i zagranicznych inwestowała w strefach – zapowiada wiceminister rozwoju.
Jak podkreśla, ostatnie miesiące były dla stref okresem weryfikacji ich funkcjonalności, który przeszły pomyślnie. Od początku roku w ramach PSI wydano 139 decyzji inwestycyjnych o wartości ok. 4 mld zł. Zgodnie z deklaracjami pozwolą one na stworzenie ponad 2,3 tys. nowych miejsc pracy.
– Okazuje się, że strefy poradziły sobie bardzo dobrze. Inwestorzy, zazwyczaj zagraniczni, jedynie odłożyli w czasie poszczególne etapy prac inwestycyjnych, ale nie zerwali kontraktów. My również nie spoczywamy na laurach i podkręcamy tempo prac – podkreśla Olga Semeniuk.
Duże zmiany w funkcjonowaniu specjalnych stref ekonomicznych zaszły dwa lata temu. Na mocy ustawy z maja 2018 roku o wspieraniu nowych inwestycji powstała Polska Strefa Inwestycji, która spowodowała, że zwolnienia podatkowe dla inwestorów dostępne są na terenie całego kraju, a nie tylko w specjalnych strefach ekonomicznych. Dzięki temu firmy nie muszą już przenosić się ze swojego obszaru działalności na teren SSE. Tym samym powołanie PSI przyczyniło się do uruchomienia licznych inwestycji w Polsce Wschodniej (w tym roku 41 inwestycji na kwotę 700 mln zł) i średnich miastach, które tracą funkcje społeczno-gospodarcze.
SSE wciąż jednak istnieją, zarządzając poszczególnymi częściami PSI. Tegorocznym liderem jest Katowicka SSE, która wydała 24 decyzje dotyczące inwestycji. Na kolejnych miejscach plasują się: Łódzka SSE (16 decyzji), Euro-Park Mielec (15 decyzji) i Pomorska SSE (13 decyzji).
W czasie dwóch lat funkcjonowania PSI pozyskano 556 inwestorów, a zadeklarowane inwestycje opiewają na 25,2 mld zł i wiążą się z utworzeniem ponad 11,2 tys. miejsc pracy. Wraz z rozwojem Polskiej Strefy Inwestycji stopniowo rośnie też udział wśród inwestorów polskiego sektora MŚP, co było jednym z kluczowych celów zmian z 2018 roku.
– Po dwóch latach działalności PSI mamy ponad 70 proc. firm z polskim kapitałem – mówi wiceminister rozwoju.
Pod względem liczby projektów udział polskiego kapitału wzrósł do 81 proc. w 2019 roku oraz do 87 proc. w lipcu 2020 roku. Równocześnie wzrósł także udział MŚP w tworzeniu nowych miejsc pracy. Polskie małe i średnie firmy odpowiadają za 79 proc. nowych miejsc pracy tworzonych w PSI.
Kapitał zagraniczny także chętnie tutaj napływa. Jednym z większych inwestorów są Amerykanie. Na terenie PSI aktywnych jest 100 inwestycji z USA o łącznej wartości 7,2 mld zł i z ponad 10 tys. miejsc pracy. Na celowniku firm z kapitałem amerykańskim są m.in. strefy katowicka i łódzka. One przodują pod względem nakładów inwestycyjnych, z kolei najwięcej miejsc pracy przedsiębiorcy z USA zadeklarowali się utworzyć w strefie katowickiej i wałbrzyskiej.
Dzięki utworzeniu Polskiej Strefy Inwestycji więcej firm, także te małe i średnie, może korzystać z ulg podatkowych dla inwestorów. W katalogu zachęt dla nich są: zwolnienia wydawane na 10, 12 lub 15 lat, premie dla tych przedsięwzięć, które wpływają na konkurencyjność i innowacyjność regionalnych gospodarek, a w konsekwencji na rozwój gospodarczy Polski, oraz specjalne ulgi, które mają za zadanie wspierać niedoinwestowane dotąd regiony kraju z wysokim bezrobociem.
Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: INFORLEX Biznes
2 lata Polskiej Strefy Inwestycji
PSI powstała na mocy ustawy z 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji, tym samym stając się jednolitym obszarem inwestycji. Ustawa weszła w życie 30 czerwca 2018 r. Dzięki temu od 5 września 2018 r. zwolnienia podatkowe dostępne są na terenie całego kraju. A nie tylko – jak wcześniej – na terenie specjalnych stref ekonomicznych. Od 1 stycznia 2019 r. nowe inwestycje można lokować już tylko w PSI. SSE pełnią jednak kluczową rolę w systemie PSI – zarządzają poszczególnymi jej częściami.
Główną ideą powołania PSI było zachęcenie przedsiębiorców do inwestowania na terenie całego kraju. W 2019 r. średniorocznie 54% inwestycji znalazła się poza terenem SSE, a do lipca 2020 r. wskaźnik ten wzrósł do 71% w ujęciu średniorocznym.
Co zmieniło wprowadzenie PSI:
- Zwolnienia podatkowe dostępne są w całym kraju. Dzięki temu MŚP nie muszą już przenosić się do poszczególnych Stref i inwestować z dala od swojego obszaru działania.
- Więcej firm, także te małe i średnie, może korzystać z zachęt podatkowych dla inwestorów.
- Zwolnienia wydawane na 10, 12 lub 15 lat.
- Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa mogą łatwiej inwestować w PSI.
- Nacisk na dobrze płatne, rozwojowe i stabilne miejsca prac.
- Premie dla tych przedsięwzięć, które wpływają na konkurencyjność i innowacyjność regionalnych gospodarek, a w konsekwencji na rozwój gospodarczy Polski.
- Nowe kryteria do uzyskania ulg wspierające niedoinwestowane dotąd regiony kraju z wysokim bezrobociem.
Katowicka strefa liderem; coraz więcej polskich inwestycji
Nowe inwestycje uruchamiane są na terenie całej Polski. Tegorocznym liderem jest Katowicka SSE, która wydała 24 decyzje dot. inwestycji. Na kolejnych miejscach plasują się: Łódzka SSE (16 decyzji), Euro-Park Mielec (15 decyzji) i Pomorska SSE (13 decyzji). Każda strefa wydała w tym roku decyzje dot. nowych inwestycji.
Wraz z rozwojem Polskiej Strefy Inwestycji, stopniowo rośnie też udział wśród inwestorów polskiego sektora MŚP, co było jednym z kluczowych celów zmiany z 2018 roku. Pod względem liczby projektów, udział polskiego kapitału wzrósł do 81% w 2019 r. oraz do 87% w lipcu 2020 r. Równocześnie wzrósł także udział MŚP w tworzeniu nowych miejsc pracy. Polskie małe i średnie firmy odpowiadają za 79% nowych miejsc pracy tworzonych w PSI.
Wsparcie dla PSI i SSE w dobie pandemii Covid-19
W związku z pandemią koronawirusa, wprowadziliśmy szereg pozytywnych dla przedsiębiorców zmian w PSE. Obejmują one:
- doprecyzowanie zapisów, a tym samym wydłużenie okresu wsparcia dla przedsiębiorcy, w przypadku inwestycji zlokalizowanych tylko częściowo na terenie objętym statusem specjalnej strefy ekonomicznej (51%);
- otwarcie możliwości zaliczenia leasingu do kosztów kwalifikowanych także po okresie realizacji inwestycji (ponieważ leasing ma inną strukturę finansowania niż większość kosztów ponoszonych przez przedsiębiorcę);
- uporządkowanie klauzul informacyjnych i zasad korzystania z pomocy publicznej w oparciu o notyfikację projektów do Komisji Europejskiej;
- doprecyzowanie definicji zakładu i przedsiębiorcy.
Wprowadzono także proprzedsiębiorcze rozwiązania w innych przepisach. Ich celem jest zwiększenie atrakcyjności inwestycyjno-biznesowej SSE. Są to m.in.:
- doprecyzowanie zapisów w zakresie wszczynania i prowadzenia kontroli zdalnej realizowanej przez strefy u przedsiębiorcy;
- możliwość racjonalnego odraczania przez dużych przedsiębiorców terminów zapłaty swoim kontrahentom, co poprawia płynność całego rynku; a także
- możliwość nabywania przez SSE nieruchomości rolnych.
Specjalne Strefy Ekonomiczne w pigułce
Mimo wprowadzenia PSI, ciągle obowiązują – wydane przed 1 stycznia 2019 roku – decyzje o inwestycjach w specjalnych strefach ekonomicznych.
Na koniec 2019 r.:
- łączny obszar 14 Specjalnych Stref Ekonomicznych wyniósł prawie 22,95 tys. ha.
- przedsiębiorcy mieli 2 392 ważne zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie stref.
- skumulowana wartość kapitału zainwestowanego w SSE od początku ich istnienia wyniosła 132 mld zł. Nakłady inwestycyjne były wyższe niż w 2018 r. o ponad 12,8 mld zł, a więc o 10,7%.
- do końca 2019 r. inwestorzy w ramach zwolnień strefowych stworzyli łącznie ponad 388 tys. miejsc pracy. W samym 2019 roku powstało 8,9 tys. pracowników (wzrost o 2,4% w stosunku do 2018 roku).
- kapitał zainwestowany w SSE w ponad 62% pochodził z pięciu krajów: Polski, Niemiec, Holandii, Luksemburga i USA.
- największy udział w skumulowanej wartości inwestycji mieli przedsiębiorcy z branży motoryzacyjnej (prawie 25,6%). Kolejne miejsca zajęli producenci wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (prawie 9,7%) oraz wyrobów metalowych (ok. 7,5%).
Źródło: Ministerstwo Rozwoju