Cudzoziemiec a działalność gospodarcza w Polsce
Z treści art. 13 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika, że obcokrajowcy mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach, jak obywatele Polski, jeżeli pochodzą z:
- państw członkowskich Unii Europejskiej,
- państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA)
- państw - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (Islandia, Lichtenstein i Norwegia) oraz
- państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi.
Takie same zasady zakładania działalności gospodarczej dotyczą również obywateli z innych państw, jeżeli spełnią którykolwiek z poniższych warunków:
1. posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej:
· zezwolenie na pobyt stały,
· zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
· zezwolenie na pobyt czasowy udzielone członkowi rodziny cudzoziemca w celu połączenia z rodziną
· status uchodźcy,
· ochronę uzupełniającą,
· zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany,
· zezwolenie na pobyt czasowy i pozostają w związku małżeńskim, zawartym z obywatelem polskim zamieszkałym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
· zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej, udzielone ze względu na kontynuowanie prowadzonej już działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG,
2. korzystają w Polsce z ochrony czasowej,
3. posiadają ważną Kartę Polaka,
4. są członkami rodziny, w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2017 r. poz. 900), dołączającymi do obywateli państw, o których mowa w ust. 1, lub przebywającymi z nimi.
Jeżeli obcokrajowiec nie spełni przynajmniej jednego z przytoczonych warunków, nie będzie miał możliwości założenia w Polsce jednoosobowej działalności gospodarczej, a działalność będzie mógł podjąć wyłącznie w formie spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej, akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Zatrudnienie cudzoziemca
Odrębnym tematem jest zatrudnianie cudzoziemców. Podobnie, jak w przypadku możliwości prowadzenia działalności gospodarczej obywatele państw członkowskich UE, EFTA, czy też EOG mogą podejmować w Polsce pracę na takich samych zasadach, jak obywatele Polski.
W pozostałych przypadkach – poza wyjątkami wskazanymi w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – niezbędne jest spełnienie szeregu formalności.
Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry
Przede wszystkim, aby obcokrajowiec mógł rozpocząć w Polsce pracę, powinien legalnie przebywać na jej terytorium oraz posiadać zezwolenie na pracę. Pozostałe formalności zależą od od rodzaju zezwolenia na pracę.
Należy pamiętać, że o zezwolenie na pracę do właściwego wojewody (lub w przypadku pracy sezonowej - do starosty) powinien wystąpić pracodawca.
Rodzaje zezwoleń na pracę
Zezwolenia na pracę dzielą się na te wydawane przez wojewodę oraz starostę.
Wojewoda wydaje zezwolenia na pracę:
· Typu A – dla cudzoziemca zawierającego umowę z pracodawcą posiadającym siedzibę na terytorium Polski,
· Typu B – dla cudzoziemca, który ma pełnić funkcję członka zarządu,
· Typu C – dla cudzoziemca zawierającego umowę z pracodawcą zagranicznym delegowanym na terytorium Polski,
· Typu D – dla cudzoziemca zawierającego umowę z pracodawcą zagranicznym delegowanym na terytorium Polski, delegowanego na terytorium Polski w celu wykonania konkretnego zadania,
· Typu E - dla cudzoziemca zawierającego umowę z pracodawcą zagranicznym delegowanym na terytorium Polski, w przypadku jeżeli nie ma zastosowania zezwolenie B,C, D.
Starosta wydaje zezwolenie na pracę sezonową, czyli zezwolenie typu S.
Każde z wydawanych zezwoleń na pracę cudzoziemca wydawane jest na czas określony i może być przedłużane. O przedłużeniu decyduje ten sam podmiot, który wydawał zezwolenie, na wniosek pracodawcy. Za wydanie zezwolenia oraz jego przedłużenie pobierana jest opłata.
Co ważne, zezwolenie wydawane jest dla konkretnego cudzoziemca. W konsekwencji, jeżeli wskazana w zezwoleniu osoba z różnych przyczyn nie może podjąć pracy, podmiot zatrudniający musi postarać się o nowe zezwolenie, jeżeli chce zatrudnić na to miejsce inną osobę.
Umowa zawierana z obcokrajowcem w każdym przypadku powinna zostać zawarta w formie pisemnej, a przed jej podpisaniem podmiot, którzy powierza cudzoziemcowi wykonywanie pracy, powinien przedstawić mu tłumaczenie umowy na język dla niego zrozumiały.