Długoterminowa integralność majątku firmy rodzinnej to główna korzyść z założenia fundacji rodzinnej wskazana przez uczestników webinaru „Jak z sukcesem przekazać firmę następcom? Fundacja rodzinna jako nowe rozwiązanie dla przedsiębiorców”, który odbył się w ramach cyklu #idearozwojubiznesu, organizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oraz Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT).
- Co daje fundacja rodzinna?
- Fundacja rodzinna jako narzędzie do sukcesji mienia
- Jaką działalność może prowadzić fundacja rodzinna?
Po przemianie ustrojowej 1989 r. na szeroką skalę powstawały prywatne firmy, często rodzinne. Z upływem lat w wielu z nich, zwłaszcza tych działających z sukcesami, zaczęto się zastanawiać, co stanie się ze zgromadzonym majątkiem, ze stworzoną marką. Kwestia sukcesji stała się ważnym tematem. Zwłaszcza, że poza zapisaniem udziałów spadkobiercom w testamencie czy wejściem na giełdę, praktycznie nie istniały inne rozwiązania.
Co daje fundacja rodzinna?
„Brakowało modelu fundacji rodzinnej jako uzupełnienia myślenia o tym, co może dziać się w firmie po śmierci założyciela, jak utrzymać markę rynkową i zapewnić wielopokoleniowe trwanie biznesu” - zauważył Henryk Orfinger, przewodniczący Rady Nadzorczej Dr Irena Eris.
Propozycję ustawy o fundacji rodzinnej przygotowała na zlecenie Konfederacji Lewiatan Kancelaria Tomczykowski Tomczykowska. W wyniku kilku lat prac środowiska firm rodzinnych powstała ustawa pozwalająca tworzyć fundacje rodzinne. „Fundacja rodzinna pozwala wierzyć, że firma, którą stworzyła rodzina będzie funkcjonowała spokojnie, bez zawirowań przez lata” - zapewniał Henryk Orfinger.
Fundacja rodzinna jako narzędzie do sukcesji mienia
Ustawę przyjęto w styczniu 2023 r., pierwsze fundacje rodzinne powstały w maju tego roku. „Fundacja ma być narzędziem do sukcesji mienia, ma za zadanie zapewnić integralność aktywów, uchronić je przed rozdrobnieniem i umożliwiać długofalowe planowanie biznesu” - wyliczała Agnieszka Krysik z Kancelarii KRYSIKLAW, przedstawicielka Fundacji Rodzinnej Irena Eris.
Według zapewnień ekspertów uczestniczących w spotkaniu z cyklu #idearozwojubiznesu, fundację rodzinną zakłada się łatwo, u notariusza, w ustawie został przejrzyście opisany przebieg niezbędnych prac, spisów, audytów majątku.
Fundator, osoba fizyczna, powołuje fundację i tworzy statut. Jest to kluczowy dokument, dlatego nie należy korzystać z ogólnodostępnych wzorów, a wypracować zapisy odpowiadające indywidualnym składnikom majątkowym. Fundator wyposaża fundacje w mienie, wyznacza cele funkcjonowania i beneficjentów, którymi mogą być osoba lub organizacje pozarządowe. Majątek fundacji składa się z tego, co wniesie do niej fundator. Mogą to być prawa do spółek, wierzytelności, nieruchomości, kapitał, papiery wartościowe, dzieła sztuki.
„Fundator, który przenosi majątek do fundacji, zrywa z własnością, przenosi mienie do fundacji i to ona nim zarządza” - wyjaśniała Agnieszka Krysik.
Organy fundacji rodzinnej to zarząd, rada nadzorcza i zgromadzenie beneficjentów porównywalne do zgromadzenia wspólników firmy. Jednak, jak zauważyła ekspertka, fundacja rodzinna nie jest narzędziem do prowadzenia działalności gospodarczej. Fundacja rodzinna ma przede wszystkim zapewnić długoterminową integralność majątku firmy rodzinnej. Jest wzorowana na rozwiązaniach europejskich, działających od ponad 100 lat. Nie jest to rozwiązanie powszechne, a raczej elitarne.
Jaką działalność może prowadzić fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w określonym zakresie ośmiu obszarów określonych w zapisach ustawy. Powstały zapisy preferencyjne pod względem podatkowym.
„Fundacja działa bez opodatkowania w ramach majątku wniesionego przez fundatora i w ramach obszarów określonych w ustawie. Jednak, gdy zakres działań wykracza poza zakres ustawy jest opodatkowana 25 proc. stawką CIT” - wyjaśniał Paweł Tomczykowski, partner zarządzający w Kancelarii Tomczykowski Tomczykowska.
„Gdyby nie fundacja, to przyszłość naszej rodzinnej firmy byłaby niepewna, być może kolejne pokolenia rozdrobniłyby własność, majątek stopniałby - to nieuniknione, a dzięki fundacji rodzinnej mam przekonanie, że zostanie w całości” - podsumował Henryk Orfinger.
W ramach cyklu wideokonferencji Idea Rozwoju Twojego Biznesu poruszane są najbardziej aktualne tematy związane z prowadzeniem biznesu w Polsce; omawiane są nowe rozwiązania i regulacje prawne, a także zagadnienia takie jak cyberbezpieczeństwo, energia odnawialna czy zrównoważony rozwój.
Wszystkie wydarzenia z cyklu można śledzić na stronie: parp.gov.pl/idearozwojubiznesu.