Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu (w tym również składki ZUS). Odpowiedzialność solidarna dotyczy także byłych członków zarządu.
Zasadność pociągnięcia do odpowiedzialności byłego członka zarządu spółki była przedmiotem rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 lutego 2018 r. sygn. akt I FSK 679/16.
Postępowanie przed organami – były członek zarządu jest odpowiedzialny za zaległości podatkowe spółki
Naczelnik Urzędu Skarbowego orzekł o solidarnej odpowiedzialności byłego członka zarządu spółki z o.o. w likwidacji, za zaległości podatkowe spółki (podatek VAT wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami postępowania egzekucyjnego). Decyzję tę utrzymał w mocy Dyrektor IS. W ocenie organów podatkowych spełnione zostały pozytywne przesłanki odpowiedzialności, przewidziane w art. 116 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej. Ustalono i przyjęto, że:
- Spółka nie uregulowała kwot podatku VAT wynikającego ze złożonych przez nią deklaracji i ich korekt, co doprowadziło do powstania zaległości;
- w momencie powstania zobowiązań oraz w czasie ich przekształcenia w zaległości podatkowe Strona sprawowała funkcję członka zarządu Spółki, co potwierdzały informacje zawarte w protokole Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników;
- postępowanie egzekucyjne wobec Spółki nie doprowadziło do zaspokojenia należności podatkowych, wobec czego zostało ono umorzone postanowieniem.
Zdaniem organów podatkowych członek zarządu nie wykazał przesłanek uwalniających go od odpowiedzialności:
- nie dokonał zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości lub o wszczęcie postępowanie zapobiegającego ogłoszeniu upadłości;
- nie wykazał jakiejkolwiek aktywności w próbie uprawdopodobnienia chociażby braku winy w niezgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie;
- nie wskazał też mienia, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości podatkowych w znacznej części.
Stanowisko sądów – odpowiedzialność solidarna gdy brak należytej staranności
WSA w Poznaniu stwierdził, że organy podatkowe udowodniły wystąpienie przesłanek pozwalających orzec o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki. Wskazano, że w kontekście ewentualnych przesłanek przewidzianych w art. 116 § 1 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej ciężar wykazania istnienia tych przesłanek spoczywa na osobie, która zmierza do uwolnienia się od odpowiedzialności. Istnienie lub nieistnienie przesłanek wyłączających odpowiedzialność członka zarządu nie ma charakteru okoliczności uzupełniającej, lecz jest okolicznością zasadniczą, która podlega badaniu na etapie postępowania zakończonego decyzją organu, a następnie jest w postępowaniu sądowym kontrolowana, zaś ciężar dowodu ich istnienia spoczywa wyłącznie na członku zarządu. Przesłanki uwolnienia się przez członków zarządu spółki od odpowiedzialności za zobowiązania sprowadzają się przy tym do wykazania należytej staranności w działaniach zmierzających do wszczęcia postępowania upadłościowego. Nie spełnia tego wymagania podjęcie stosownych czynności w warunkach niweczących sens postępowania upadłościowego, co wynika wprost z treści przepisu, w którym mowa o zgłoszeniu wniosku we właściwym czasie. Stwierdzić zatem należy, że tylko i wyłącznie niezłożenie wniosku o upadłość w terminie czyni otwartą kwestię odpowiedzialności członka zarządu na podstawie art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej.
Dalszy ciąg artykułu o odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki
Autor: Dorota Borkowska-Chojnacka, Doradca, Doradztwo podatkowe Grant Thornton
Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry