REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przekształcenie transgraniczne spółki - obowiązek podatkowy

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Przekształcenie transgraniczne spółki jest neutralne podatkowo /shutterstock.com
Przekształcenie transgraniczne spółki jest neutralne podatkowo /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Spółka powinna uniknąć nałożenia na jej wspólników obowiązków podatkowych, jeżeli jej siedziba statutowa zostanie przeniesiona za granicę z wykorzystaniem instytucji transgranicznego przekształcenia. Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE.

REKLAMA

Autopromocja

Przekształcenie transgraniczne spółki nie stanowi nadużycia prawa

W wyroku z dnia 25 października 2017 r. w sprawie przekształcenia transgranicznego spółki Polbud – Wykonawstwo sp. z o.o. (C-106/16) Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał, iż jedną z podstawowych zasad Unii Europejskiej jest swoboda prowadzenia działalności gospodarczej przez spółki założone zgodnie z ustawodawstwem państw członkowskich oraz mające statutową siedzibę, zarząd lub główne przedsiębiorstwo na obszarze Unii Europejskiej. Jednym z praw wynikających z niniejszej zasady jest umożliwienie każdej spółce jednego państwa członkowskiego przekształcenia się w spółkę prawa innego państwa członkowskiego. Taka możliwość istnieje również w sytuacji, gdy dana spółka wykonuje zasadniczą część, a nawet całość swej działalności gospodarczej w pierwszym z tych państw członkowskich. W opinii Trybunału, ustanowienie siedziby spółki (statutowej lub rzeczywistej) w zgodzie z ustawodawstwem państwa członkowskiego w celu korzystania z bardziej dogodnych przepisów nie stanowi nadużycia prawa. Dlatego też przeniesienie do innego kraju członkowskiego jedynie statutowej siedziby spółki nie może wyłączać tego przeniesienia z zakresu swobody przedsiębiorczości.

Transgraniczne przeniesienie siedziby spółki w prawie polskim

Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych przekształcenie spółki w uproszczeniu oznacza zmianę formy prawnej prowadzonej działalności. Zgodnie bowiem z art. 551 § 1 k.s.h. zarówno spółki osobowe, jak i kapitałowe (spółki przekształcane) mogą podlegać przekształceniu w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą). W wyniku takiego przekształcenia dochodzi wyłącznie do zmiany formy prawnej spółki przy zachowaniu ciągłości prawnej i ekonomicznej podmiotu przekształcanego.

Natomiast w przypadku przekształcenia transgranicznego spółki mamy do czynienia z przeniesieniem siedziby polskiej spółki wpisanej do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego do innego kraju członkowskiego wraz z przekształceniem się w spółkę prawa obcego. Przykładem może być ww. przekształcenie transgraniczne spółki Polbud – Wykonawstwo. Jednakże zgodnie z art. 270 pkt 2 oraz art. 459 pkt 2 k.s.h. podjęcie uchwały o przeniesieniu siedziby spółki powoduje wszczęcie postępowania likwidacyjnego, które prowadzi do rozwiązania spółki i unicestwienia jej bytu prawnego poprzez wykreślenie jej z rejestru. Wymaga to wykonania szeregu czynności związanych z zakończeniem prowadzenia działalności gospodarczej spółki: windykacji wierzytelności, realizacji zobowiązań spółki, złożenia sprawozdania finansowego oraz wskazania osoby odpowiedzialnej za przechowywanie ksiąg i dokumentów likwidowanej spółki. Wynika to zapewne z faktu, że samo transgraniczne przekształcenie spółki, czyli przeniesienie siedziby statutowej wraz ze zmianą formy prawnej spółki, nie zostało w ogóle przewidziane w prawie polskim. Gdyby więc nie zostały uwzględnione przepisy prawa unijnego, implikowałoby to niemożność skutecznego złożenia wniosku w sądzie rejestrowym o dokonanie stosownego wpisu dot. opisywanego przekształcenia.

Wskazane art. 270 pkt 2 oraz art. 459 pkt 2 k.s.h. są zatem niezgodne z prawem unijnym w zakresie obligowania spółki do przeprowadzenia likwidacji i rozwiązania spółki w razie podjęcia przez zgromadzenie wspólników uchwały o przeniesieniu siedziby statutowej spółki za granicę. Tym samym te przepisy ograniczają możliwość przekształcenia się polskich spółek kapitałowych w spółki innych państw członkowskich, a w efekcie stanowią ograniczenie zasady swobody przedsiębiorczości.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Opodatkowanie majątku zlikwidowanej spółki w świetle prawa polskiego

REKLAMA

Zgodnie z przepisami podatkowymi ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych przeprowadzenie likwidacji oraz rozwiązanie spółki implikuje istotne konsekwencje podatkowe. Wspólnicy takiej spółki będący osobami fizycznymi zobowiązani są do zapłaty podatku w wysokości 19% wartości otrzymanego majątku. Oznacza to, że jednym ze skutków likwidacji spółki jest uzyskanie przychodu z tytułu udziału w zysku osoby prawnej. Niestety polski ustawodawca nie przewiduje w tym zakresie wyjątków, także w sytuacji, gdy podzielony majątek spółki zostaje wniesiony do spółki założonej w jednym z krajów członkowskich.

Można zatem uznać, iż przepisy k.s.h. wymuszające likwidację działalności gospodarczej w przypadku transgranicznego przekształcenia spółki w rzeczywistości nakazują likwidowanym spółkom realizację zysków z prowadzonej działalności pomimo tego, że będzie ona kontynuowana za granicą. Tym samym działają na korzyść organów podatkowych, które w momencie utraty kompetencji administracyjnych mają możliwość ustalenia i pobrania podatku w odpowiedniej wysokości.

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Trybunał Sprawiedliwości wskazał jednak, że polskie przepisy wymuszające przeprowadzenie likwidacji spółki są niezgodne z prawem europejskim i stanowią ograniczenie swobody przedsiębiorczości Natomiast spółka powinna uniknąć nałożenia na jej wspólników obowiązków podatkowych, jeżeli jej siedziba statutowa zostanie przeniesiona za granicę z wykorzystaniem instytucji transgranicznego przekształcenia. W takiej sytuacji nie dochodzi do upłynnienia majątku i rozdzielenia go pomiędzy dotychczasowych wspólników spółki. W konsekwencji nie powstaje zysk, który podlegałby opodatkowaniu, a sam proces transgranicznego przekształcenia spółki uznać należy za, co do zasady, neutralny podatkowo.


Neutralny charakter podatkowy przekształceń transgranicznych w prawie europejskim

W prawie europejskim większość procesów restrukturyzacyjnych z elementem transgranicznym została objęta dyrektywą 2009/133/WE w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów, dotyczących różnych Państw Członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego. Zasadniczym celem tych regulacji było usprawnienie wspomnianych zdarzeń w ten sposób, że będą miały one charakter neutralny podatkowo, tj. w chwili ich wystąpienia spółka ani wspólnicy nie zostaną obciążeni kosztami podatkowymi. Niestety przepisy te nie mają zastosowania wobec przekształceń transgranicznych dotyczących podmiotów pozaeuropejskich. Dlatego też należy uznać, iż jedną z form ograniczenia europejskiej swobody przedsiębiorczości jest wprowadzanie barier podatkowych przez polskie przepisy podatkowe. Stąd niezwykle istotne dla problematyki przekształceń transgranicznych staje się zachowanie neutralności podatkowej tego rodzaju zdarzeń gospodarczych, polegającej na odstąpieniu od obciążania obowiązkiem podatkowym spółki lub wspólników w momencie zaistnienia przekształcenia. W szczególności dotyczy to opodatkowania zysków kapitałowych ujawnionych w trakcie procesów przekształceń transgranicznych.

W tym miejscu warto przywołać tezy zawarte w wyroku TSUE w sprawie National Grid Indus, w którym to Trybunał po raz pierwszy zajął się kwestią dopuszczalności opodatkowania niezrealizowanych zysków kapitałowych od osób prawnych w sytuacji zmiany miejsca siedziby spółki. Trybunał wskazał, że państwa członkowskie zgodnie z art. 54 TFUE posiadają uprawnienie do określenia przesłanek (związku spółki z danym krajem), które powinny być spełnione, aby spółka zachowała statut personalny tego państwa. Nie oznacza to jednak, że kraj członkowski może swobodnie decydować o „życiu lub śmierci” takiej spółki, a tym bardziej nakładać obowiązki i ograniczenia na spółkę, utrudniające jej swobodę przemieszczania się na terenie Unii Europejskiej. Ponadto Trybunał wskazał, że pobór podatku już w chwili przenoszenia spółki może zostać uznany za nieproporcjonalny z uwagi na nadmierne obciążenie fiskalne spółki.

Istotne jest więc to, żeby przekształcenie transgraniczne nie odbywało się z pominięciem przeniesienia lub utworzenia w kraju nowej siedziby struktur gospodarczych nakierowanych na prowadzenie rzeczywistej działalności gospodarczej. Stworzenie całkowicie sztucznej struktury korporacyjnej, pozbawionej ekonomicznego uzasadnienia i mającej na celu obejście przepisów podatkowych kraju siedziby spółki, nie wchodzi w zakres swobody przedsiębiorczości i nie korzysta z ochrony prawa unijnego.

Reasumując, w przypadku dokonania przez spółkę transgranicznego przekształcenia, które nie zostałoby powiązane z faktycznym wykonywaniem działalności w kraju nowego osiedlenia się i miałoby na celu uchylenie się od obowiązku podatkowego lub w inny sposób nadużywałoby uprawnienia do swobodnego osiedlania się na terenie Unii, ustawodawca polski mógłby nałożyć na spółkę obowiązek podatkowy, nawet jeżeli nie doszło do zmiany kompetencji podatkowych.

Zgodnie z obecnymi stanem prawnym w Polsce natychmiastowy pobór podatku ma miejsce w sytuacji, gdy substrat majątkowy zlikwidowanej i rozwiązanej spółki podlega wniesieniu do zagranicznej spółki przez byłych wspólników, czyli przy zachowaniu ciągłości ekonomicznej prowadzonego przez wspólników przedsięwzięcia gospodarczego i wykorzystaniu majątku w tym samym celu. Wyraźne dopuszczenie przez Trybunał w wyroku z dnia 25 października 2017 r. operacji transgranicznego przekształcenia spółki powinno zmotywować ustawodawcę polskiego do wprowadzenia istotnych zmian w handlowym prawie spółek, polegających przede wszystkim na zmianie brzmienia art. 270 pkt 2 oraz art. 459 pkt 2 k.s.h. poprzez wyłączenie zastosowania wskazanych przepisów w razie przeniesienia siedziby spółki w ramach Unii Europejskiej wraz ze zmianą formy prawnej. Możliwość dokonywania przekształcenia transgranicznego i jednocześnie wyłączenie opodatkowania uzyskanego przez wspólników majątku polikwidacyjnego powoduje, że de lege lata zdarzenie to ma charakter całkowicie neutralny podatkowo.

Autorzy: Prawnik Maja Czarzasty-Zybert, radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców.

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duże zmiany w ordynacji podatkowej od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR. Ponad 50 różnych zmian w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA