Rozmowa z Katarzyną Lenczyk-Woroniecką- Członkiem Zarządu Instytutu Audytorów Wewnętrznych IIA Polska
Wioleta Matela-Marszałek, Infor.pl: Certyfikacja zawodu audytora wewnętrznego proponowana przez IIA kojarzy się głównie z certyfikatem CIA. Co decyduje o tym, że jest on tak popularny?
Katarzyna Lenczyk-Woroniecka: Jeśli chodzi o certyfikację promowaną przez IIA, to w Polsce o popularności tego certyfikatu decydują zarówno przesłanki prawne, jak i wypracowana przez samych audytorów jakość świadczonych usług kojarzona z posiadanym certyfikatem. Warto tu zwrócić uwagę, że w sposób bezpośredni zawód audytora jest zawodem regulowanym w sektorze finansów publicznych na podstawie zapisów ustawy 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2077 z późń. zm. ). Audytorem wewnętrznym może być osoba, która m.in. posiada Certified Internal Auditor (CIA).
W sektorze prywatnym, zasadniczo nie ma konkretnych przepisów regulujących niezbędne do tej pracy kwalifikacje. Często więc przyjmuje się, że są identyczne, jak w sektorze publicznym. Istotna jest również bardzo dobra znajomość regulacji prawnych w konkretnej branży. To od zatrudniającego zależy jakie wymagania stawia pracownikom komórki audytu wewnętrznego. Warto prześledzić tutaj wymagania z ogłoszeń o pracę, które potwierdzają, że posiadanie certyfikatów zawodowych jest pożądane. Ponadto duży wpływ na zainteresowanie certyfikacją mają „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016”, które stanowią zbiór zasad ładu korporacyjnego i pomimo nie dookreślenia wymogów kwalifikacyjnych dotyczących audytora wewnętrznego, podkreślają potrzebę skuteczności jego działania. Jest ona kojarzona z uzyskaniem certyfikatu CIA, który uprawnia do pracy nie tylko na terenie całej UE, ale również poza Europą. Jako stowarzyszenie obserwujemy również większe zainteresowanie uzyskaniem certyfikatu CIA pracowników sektora bankowego. Niewątpliwie ma na to wpływ Uchwała Nr 141/2017 KNF z dnia 25 kwietnia 2017 r. w sprawie wydania Rekomendacji H dotyczącej systemu kontroli wewnętrznej w bankach. Stanowi ona zbiór dobrych praktyk w zakresie systemu kontroli wewnętrznej, które przedstawiają jej oczekiwania wobec banków w zakresie postępowania zgodnego z przepisami dotyczącymi zasad funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej w banku i faktycznie zawiera wskazówki co do kwalifikacji audytora wewnętrznego. Zawiera zapisy nakazujące opracowanie przez kierującego komórką audytu wewnętrznego i zatwierdzenie przez zarząd banku oraz radę nadzorczą kartę audytu, która powinna określać m.in. odpowiednią liczbę audytorów wewnętrznych posiadających stosowne certyfikaty zawodowe uznanych organizacji międzynarodowych przydatne w pracach audytora wewnętrznego (np. CIA).
Podsumowując posiadanie certyfikatu CIA nawet jeśli nie wynika z przepisów prawa jest pożądane i rekomendowane. Ponadto standaryzacja przepisów i wprowadzanie dobrych praktyk jest coraz silniej widoczne na rynku przedsiębiorstw prywatnych. Dodatkowo tendencje związane z porządkowaniem ładu korporacyjnego w sektorze prywatnym, zwłaszcza w instytucjach zainteresowania publicznego wskazują na zwiększenie zainteresowania certyfikacją usług audytu.
Co trzeba zrobić, aby uzyskać certyfikat CIA?
Osoba chcąca zdobyć certyfikat nie musi być członkiem IIA, ale członkowie IIA mają liczne zniżki w opłatach, na książki i w szkoleniach przygotowujących do egzaminu (więcej informacji pod linkiem: https://www.iia.org.pl/faq oraz w zakładce Certyfikacja). W celu zapisania się na egzaminy IIA, należy zarejestrować się w systemie CCMS do właściwego programu certyfikacyjnego (CIA), tj. złożyć aplikację, dokonać opłaty aplikacyjnej (kartą kredytową), przesłać wymagane dokumenty, a następnie zaczekać na aprobatę aplikacji. Jeśli aplikacja zostanie zaaprobowana, należy wypełnić formularz rejestracyjny na odpowiedni egzamin oraz dokonać opłaty egzaminacyjnej (kartą kredytową). Po dokonaniu opłaty egzaminacyjnej na adres e-mail podany w systemie CCMS przyjdzie wiadomość potwierdzająca możliwość podejścia do egzaminu, zawierająca link do systemu Pearson VUE oraz instrukcję dalszego postępowania. Warto podkreślić, że w okresie od 01.05 do 31.05 br. IIA Global znosi opłatę aplikacyjną do programu certyfikacyjnego CIA, która dla członków IIA wynosi 115 USD, a dla pozostałych osób 230 USD.
Czy certyfikat CIA jest nadawany dożywotnio? Co należy zrobić, aby certyfikat ten był aktywny?
Po uzyskaniu certyfikatu należy przestrzegać wymogu stałego rozwoju zawodowego, co wiąże się z koniecznością zdobycia i zaraportowania 40 godzin szkoleniowych (CPE) dla certyfikatu CIA przy aktywnym wykonaniu zawodu audytora wewnętrznego, każdego roku do 31 grudnia. W przeciwnym przypadku certyfikat traci ważność. Szczegółowe informacje o zdobywaniu godzin CPE znajdują się w Dyrektywie Administracyjnej nr 4 IIA Global, która dostępna jest na stronie IIA Polska, przy czym należy zaznaczyć, że formy zdobywania punktów są różnorodne. Jak widać zdobycie certyfikatu IIA jest połączone z doskonaleniem zawodowym, stąd gwarantuje odpowiednią jakość usług.
W trakcie naszej rozmowy przewija się wątek jakości pracy audytu związanej z posiadaniem certyfikatu CIA. Czy o jej poziomie można mówić tylko w kontekście doskonalenia zawodowego? Przecież zdobywanie samej wiedzy nie musi być jednoznaczne z umiejętnościami jej wykorzystania. Czy są jakieś mechanizmy, które pozwalają utrzymać wysoką jakość usług certyfikowanego audytora wewnętrznego?
Oczywiście konieczne jest sprawdzanie i ciągłe doskonalenie działalności audytu wewnętrznego w celu zwiększenia jego skuteczności i wydajności. Audytor wewnętrzny jest zobowiązany do działania zgodnego z Międzynarodowymi Standardami oraz obowiązującymi krajowymi przepisami i regulacjami. Zgodnie ze Standardem 1300, każda działalność audytu wewnętrznego – niezależnie od branży, sektora, skali działania – musi mieć wdrożony program zapewnienia i poprawy jakości (QAIP), który zawiera bieżące oceny wewnętrzne oraz ocenę zewnętrzną przeprowadzaną co najmniej raz na pięć lat. Należy podkreślić, że IIA Polska posiada, jako jedyny podmiot na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, licencje do korzystania z praw autorskich materiałów IIA Global w zakresie oceny jakości audytu wewnętrznego. Wobec tego oferujemy usługi obejmujące ocenę prowadzoną według tej metodologii. Dysponujemy specjalistyczną wiedzą oraz zasobami, które pozwalają nam wykonywać usługi oceny jakości audytu wewnętrznego na najwyższym poziomie. Nasi eksperci mają wieloletnie doświadczenie w wykonywaniu zewnętrznych ocen jakości oraz wysokie kwalifikacje potwierdzone uznanymi, międzynarodowymi kwalifikacjami; Certified Internal Auditor (CIA) oraz Quality Assessment Validator (QV). Należy pamiętać, że zewnętrzna ocena jakości audytu wewnętrznego nie jest audytem audytorów, lecz przeglądem procesów i praktyk w ramach funkcji audytu wewnętrznego. W związku z tym jest to idealna okazja, aby skorzystać ze sformalizowanej i wiarygodnej partnerskiej oceny przeprowadzonej przez podmiot normalizujący.
Dziękuję uprzejmie za rozmowę.
Polecamy serwis: Obrót gospodarczy