Zmieniające się prawo wyzwaniem dla audytu

Wśród tematów poruszanych na VII Konferencja IIA Polska dla Sektora Finansowego znalazły się m.in. zagadnienia takie, jak: RODO vs Rekomendacja D Komisji Nadzoru Finansowego, narzędzia coachingowe w audycie, nowy zakres informacji w dokumentowaniu transakcji z podmiotami powiązanymi na podstawie zmian ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, rola audytu w zakresie wykonywania obowiązków wynikających z ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, nowa ustawa o przeciwdziałaniu prania pieniędzy, czy też rola audytu wewnętrznego w aspekcie zmieniającego się prawa regulującego działalność instytucji finansowych

RODO vs Rekomendacja D Komisji Nadzoru Finansowego

Omawiający kwestię wdrożenia nowych zasad związanych z RODO, Piotr Welenc, zaznaczył, że „RODO będzie tak wdrożone, jak kształt organizacji na to pozwoli i jak proces ten będzie zarządzany. Jeżeli prezes danej organizacji stanie za tym murem, podejmie odpowiednie decyzje, wyznaczy osoby i będzie wymagał sprawozdań z tego procesu (np. co miesiąc, co kwartał), wskaże konkretne działania, określi obowiązki i będzie wymagał ich realizacji, czyli krótko mówiąc zaangażuje się w cały proces, to wówczas audyt ma uproszczone zadanie, bo będzie miał jasno powiedziane, co, kto i kiedy miał zrobić w zakresie RODO. Jeżeli natomiast prezes organizacji powie coś na zasadzie „weźcie i zróbcie”, to sprawa nie będzie prosta”.

Wymieniając istotne wymagania RODO w odniesieniu do zintegrowanego GRC (Governance Risk and Compliance) w bezpieczeństwie informacji oraz mechanizmów kontrolnych, wskazał na:

- ład organizacyjny w obszarze ochrony danych osobowych (praw i wolności),

- odpowiedzialność przetwarzającego dane oraz kary,

- nowe i rozszerzone prawa obywateli,

- ograniczenie profilowania,

- nową rolę ABI – teraz IOD,

- inwentaryzację danych i udokumentowane zapisy,

- analizę ryzyka dotycząca naruszenia praw i wolności, w tym danych osobowych,

- nowy zakres uzyskiwania zgody a przetwarzanie,

- większe obowiązki informacyjne,

- transfer danych poza Unię Europejską,

- zarządzanie incydentami oraz obowiązki informacyjne o incydentach.

Wskazał również na relacje RODO z obszarami rekomendacji D Komisji Nadzoru Finansowego, do których należą: ład organizacyjny i ład IT, zarządzanie strategiczne, zarządzanie ryzykiem, zarządzanie projektowe, zarządzanie procesowe, zarządzanie zmianą, zarządzanie bezpieczeństwem informacji, zarządzanie ciągłością działania.

Dokumentowanie transakcji z podmiotami powiązanymi

Marcin Dzięgielewski z Grupy PZU, w wystąpieniu dotyczącym nowego zakresu informacji w dokumentowaniu transakcji z podmiotami powiązanymi na podstawie zmian ustawy o CIT,  przypomniał, że w listopadzie 2015 r. uchwalona została nowelizacja ustaw o PIT i CIT w zakresie wymogów dotyczących dokumentacji cen transferowych, której przepisy dotyczące dokumentacji cen transferowych weszły w życie od 1 stycznia 2017 r. Dodatkowo, 9 marca 2017 r. weszła w życie ustawa o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami a w niej szereg obowiązków dokumentacyjnych w zakresie cen transferowych, natomiast 20 lutego 2018 r. – projekt Rozporządzenia MF w sprawie przedłużenia terminów wykonania niektórych obowiązków z zakresu dokumentacji podatkowej.

„Dotychczasowe obowiązki w zakresie cen transferowych były lekkie, niezbyt nieskomplikowane i ograniczały się w zasadzie do wypełnienia odpowiedniej tabelki. Natomiast najnowsze zmiany przepisów spowodowały, że mamy obecnie mnóstwo dodatkowych raportów, które musimy (lub wkrótce będziemy musieli) przekazywać do Ministerstwa Finansów, a dokładnie do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej” – zaznaczył w swoim wystąpieniu Marcin Dzięgielewski. Jego zdaniem zmiany te będą miały wpływ przede wszystkim na wzrost wymogów w zakresie raportowania, bowiem najwięksi podatnicy będą musieli przygotowywać znacznie bardziej szczegółową dokumentację. Zwiększy się transparentność, gdyż podatnicy będą zobowiązani ujawniać dodatkowe informacje na temat podmiotów w różnych krajach, a organy podatkowe zapewnią ich wymianę pomiędzy jurysdykcjami. Pojawi się także zwiększona osobista odpowiedzialność, z uwagi na fakt, że przygotowanie i kompletność dokumentacji na moment składania zeznania będzie pisemnie potwierdzał np. pełnomocnik spółki, co oznacza jego osobistą odpowiedzialność w przypadku braku takich dokumentów na potrzeby kontroli.

Wyjaśnił również, że zakres raportowania w zakresie cen transferowych zależy od wysokości osiąganych przychodów/kosztów i obejmuje następujące dokumenty:

PRZYCHODY/KOSZTY powyżej 2 mln EURO

1) Dokumentacja lokalna

2) Oświadczenie podatnika

PRZYCHODY/KOSZTY powyżej 10 mln EURO

3) CIT-TP

PRZYCHODY/KOSZTY powyżej 20 mln EURO

4) Dokumentacja Grupowa – Master File

SKONSOLIDOWANE PRZYCHODY powyżej 750 mln EURO

5) Country by Country Raport

Omawiając poszczególne dokumenty wskazał:

1) Dokumentacja Lokalna – zakres informacji w tym elemencie dokumentacji jest zbliżony do dotychczasowych wymogów. Nowością jest dodatkowy obowiązek tworzenia studiów porównawczych oraz przedstawienia informacji o procesach restrukturyzacji w grupie i innych zdarzeniach gospodarczych.

2) Oświadczenie podatnika - oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych zgodnej z wymogami podpisywane przez Zarząd Spółki lub osoby upoważnione za każdy rok podatkowy.

3) Formularz CIT-TP – jest nowym elementem, który zastąpi formularz Ord-u. Wypełniając go podatnik będzie musiał wskazać transakcje z podmiotami powiązanymi zawarte w danym roku oraz np. przeprowadzone procesy restrukturyzacyjne. Dzięki temu organy podatkowe uzyskają podstawowe informacje umożliwiające wstępne typowanie podmiotów do kontroli.

Polecamy: Ceny transferowe. Jak przygotować firmę do kontroli podatkowej

4) Dokumentacja Grupowa – to dodatkowy dokument w stosunku do obecnych wymogów. Powinien być przygotowywany z perspektywy grupy, a także zawierać ogólne informacje o jej charakterystyce i prowadzonej działalności: opis działalności, informację o wynikach finansowych, otoczeniu gospodarczym, najważniejsze wartości niematerialne i prawne, opis najważniejszych transakcji i zasad wyznaczania cen transferowych.

5) Raport Country by Country – sprawozdanie o wysokości dochodów i zapłaconego podatku oraz miejscach prowadzenia działalności gospodarczej. Sprawozdanie to pozwoli porównać w ramach grupy kapitałowej wielkość działalności w poszczególnych krajach, wykazywany tam zysk i zapłacony podatek. Będzie to proste narzędzie do identyfikacji potencjalnie wątpliwych struktur, nakierowanych na unikanie opodatkowania. Wprowadzenie praktycznie jednolitych wymogów w ramach Unii Europejskiej i krajów OECD, ma zapewnić efektywną wymianę informacji pomiędzy organami podatkowymi.