Zasady korzystania z ulgi na nowe technologie uregulowane są w art. 18b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio w art. 26c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W rozumieniu tego przepisu za nowe technologie uważa się wiedzę technologiczną, która stanowi wartość niematerialną i prawną oraz umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług. Bardzo ważnym warunkiem uznania za nową technologię jest jednak to, że wiedza technologiczna nie może być stosowana na świecie przez okres dłuższy niż pięć ostatnich lat. Musi to być potwierdzone w formie niezależnej opinii jednostki naukowej.
Które jednostki mogą wydać niezależną opinię?
Jednostkami naukowymi, zgodnie z definicją ustawy o zasadach finansowania nauki, są podmioty prowadzące w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe. Są to:
a) podstawowe jednostki organizacyjne uczelni w rozumieniu statutów tych uczelni,
b) jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk w rozumieniu ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk,
c) instytuty badawcze,
d) międzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odrębnych przepisów, działające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
e) Polska Akademia Umiejętności,
f) inne jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną i siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przedsiębiorcy posiadający status centrum badawczo-rozwojowego nadawany na podstawie ustawy z 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej.
1 proc. CIT zamiast do fiskusa trafi do naukowców
Ubezpieczenie OC członków zarządu spółek kapitałowych
Konieczność posiadania niezależnej opinii jednostki naukowej potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 kwietnia 2012 r., nr IBPBI/2/423-1530/11/MS, w której czytamy:
IS
(...) uzyskanie opinii od niezależnej od Spółki jednostki naukowej potwierdzającej status nowej technologii dla danej wartości niematerialnej i prawnej po okresie złożenia zeznania CIT-8 będzie uprawniało Spółkę do złożenia stosownych korekt zeznania i skorzystania z prawa do odliczenia od podstawy opodatkowania poniesionych w poprzednich latach podatkowych wydatków na nabycie nowych technologii.
Przez nabycie nowych technologii rozumie się nabycie praw do danej technologii, a także praw do korzystania z wiedzy technologicznej (licencja). Chodzi więc tylko o składniki niematerialne i prawne w rozumieniu art. 16b updop, czyli:
• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
• spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
• prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
• autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
• licencje,
• prawa określone w ustawie z 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej,
• wartość stanowiącą równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how).
Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 6 października 2010 r. (sygn. akt I SA/Wr 763/10):
WSA
Treść przepisu art. 18b u.p.d.o.p. wskazuje wyraźnie, że intencją ustawodawcy było przyznanie ulgi w odniesieniu do wydatków dotyczących nabycia wyłącznie takich praw majątkowych, które mają charakter efektu prac naukowych i rozwojowych, zasadniczo niematerialnego. Potwierdza to wyraźne zaznaczenie w przepisie, że chodzi o te postacie wiedzy technologicznej czy wyniki prac badawczych, które są uznawane za wartości niematerialne i prawne. Samo pojęcie wartości niematerialnych i prawnych, jest zaś pojęciem, którym posługuje się ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, odnosząc je do konkretnych rodzajów składników majątkowych.
Uwaga
Ulgi nie można stosować do technologii wytworzonych we własnym zakresie. Niezbędne jest ich nabycie od podmiotu zewnętrznego.
Zakup innowacyjnego środka trwałego nie daje podstaw do skorzystania z ulgi na nabycie nowych technologii. Potwierdza to interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 kwietnia 2011 r. (nr ILPB1/415-55/11-2/IM), zgodnie z którą nabycie środka trwałego, przy którego budowie zastosowano innowacyjne technologie, nie uprawnia do odliczenia poniesionych wydatków w ramach ulgi na nabycie nowych technologii (patrz też interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 kwietnia 2010 r., nr ILPB3/423-128/10-2/AO).
Ulga na nabycie nowych technologii ma ograniczone zastosowanie. Nie mają prawa do skorzystania z niej podmioty prowadzące działalność w Specjalnych Strefach Ekonomicznych. Jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 23 września 2009 r. (nr IPPB5/423-348/09-5/IŚ):
IS
(...) w świetle literalnego brzmienia art. 18b ust. 3 updop - skoro Spółka prowadzi działalność na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej na podstawie zezwolenia uzyskanego w dniu 8.07.2008 r., to tym samym niezależnie od faktu, że w latach 2009-2013 nie przysługują jej preferencje podatkowe z tytułu działalności w tej Strefie, nie ma prawnej możliwości skorzystania w tym okresie z odliczeń od podstawy opodatkowania wydatków na nabycie nowych technologii.
Skomplikowany system podatkowy ciąży polskim przedsiębiorcom
Z prawa do skorzystania z ulgi na nabycie nowych technologii wykluczeni zostali również podatnicy podatku liniowego. Ponadto podatnik traci prawo do odliczeń, jeżeli przed upływem trzech lat podatkowych, licząc od końca roku podatkowego, w którym wprowadzono nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nastąpi jedno z poniższych zdarzeń:
• podatnik udzieli w jakiejkolwiek formie lub części innym podmiotom prawa do nowej technologii,
• zostanie ogłoszona upadłość podatnika obejmująca likwidację majątku lub podatnik zostanie postawiony w stan likwidacji,
• podatnik, w jakiejkolwiek formie, otrzyma zwrot wydatków na tę technologię.
Kiedy można dokonać odliczeń?
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki związane z nabyciem i wdrożeniem nowej technologii. Limit odliczenia wynosi 50% wydatków, które zostały zapłacone podmiotowi uprawnionemu w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku, oraz które nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Do wydatków objętych ulgą można zaliczyć nie tylko nakłady poczynione na zakup samej technologii, ale również wszystkie inne wydatki, które wiążą się z tym zakupem i wpływają na wartość początkową technologii (tak Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 15 maja 2008 r., nr IBPB3/423-131/08/CzP). W przypadku dokonania przez podatnika przedpłat (zadatków) na poczet nabycia nowych technologii, w roku poprzedzającym rok wprowadzenia nowej technologii do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie można tych przedpłat odliczyć od dochodu. Staje się to możliwe dopiero w roku wprowadzenia tej technologii do ewidencji.
W przypadku gdy w roku poniesienia wydatków na nabycie nowych technologii prowadzona przez podatników działalność przyniesie stratę lub osiągnięty z tego źródła dochód będzie niższy niż możliwa kwota odliczeń, ustawodawca dopuścił możliwość rozłożenia korzystania z ulgi na kolejne trzy lata. W razie utraty prawa do ulgi podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym to prawo utracił, do zwiększenia podstawy obliczenia podatku (opodatkowania) o kwotę dokonanych odliczeń, do których utracił prawo, a w razie poniesienia straty - do jej zmniejszenia o tę kwotę.
Patrycja Mikuła
konsultant
• art. 18b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397; ost.zm. Dz.U. z 2012 r. poz. 312