Pojęcie to nie zostało wprost zdefiniowane w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. 2018 poz. 1036, dalej jako ustawa o CIT), która zawiera jedynie definicję inwestycji, opisującą ją jako środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. 2018 poz. 395, dalej jako ustawa o rachunkowości), a zatem zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego (art. 4a pkt 1 ustawy o CIT w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy o rachunkowości).
Sam termin inwestycji w obcym środku trwałym został wskazany w przepisach regulujących kwestię amortyzacji środków trwałych, co niejako wskazuje na sposób ujmowania tego typu wydatków w kosztach podatkowych. Na podstawie art. 16a ust. 2 ustawy o CIT, przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych podlegają amortyzacji, niezależnie od przewidywanego okresu używania. Warto również wskazać, iż zgodnie z ostatnim zdaniem tego artykułu, inwestycje w obcych środkach trwałych stanowią osobny środek trwały, co w związku z art. 16d ust. 2 ustawy o CIT oznacza konieczność wprowadzenia ich do właściwej ewidencji.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Na podstawie przytoczonych wyżej regulacji należy stwierdzić, iż wydatki na inwestycje w obcych środkach trwałych będą, co do zasady, podlegały zaliczeniu w poczet kosztów uzyskania przychodów w postaci odpisów amortyzacyjnych od ich wartości początkowej. Zasady określania tej wartości zostały wskazane w art. 16g ustawy o CIT. Zgodnie z ust. 7 tego przepisu, wartość początkową inwestycji w obcych środkach trwałych oraz budynków i budowli wybudowanych na obcym gruncie ustala się stosując odpowiednio ust. 3-5. Wartością początkową inwestycji w obcym środku trwałym będzie zatem cena jej nabycia albo koszt jej wytworzenia, skorygowane o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego.
Co do samej amortyzacji, należy wskazać, iż odpisów amortyzacyjnych podatnik dokonuje na zasadach określonych w art. 16h-16m ustawy o CIT, jeżeli wartość początkowa środka trwałego przekracza 10 000 zł. W przypadku gdy będzie ona równa bądź niższa od tej kwoty podatnik może dokonywać odpisów wg wskazanych wyżej przepisów albo też dokonać amortyzacji jednorazowo, w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego, albo w miesiącu następnym (art. 16f ust. 3 ustawy o CIT). Wskazaną zasadę należy jednak stosować z zastrzeżeniem art. 16d ust. 1 ustawy o CIT, który stanowi iż dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środka trwałego nie jest konieczne, jeżeli nie przekracza ona 10 000 zł. W takim wypadku możliwe będzie zaliczenie takiej inwestycji do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo, w miesiącu oddania jej do używania.
Trzeba zaznaczyć, iż w przypadku dokonywania odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 16j ust. 4 ustawy o CIT, dopuszczalna jest możliwość ustalenia indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że w przypadku inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat, natomiast w przypadku pozostałych inwestycji należy go określać na podstawie ust. 1 pkt 1 i 2 omawianego artykułu, a zatem wg zasad wskazanych dla środków trwałych:
- zaliczonych do grup 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (24-60 miesięcy, w zależności od wartości początkowej) albo
- środków transportu, w tym także samochodów osobowych (30 miesięcy)
– zależenie od charakteru inwestycji.
Podsumowując powyższe rozważania należy stwierdzić, iż zaliczanie wydatków poczynionych na inwestycje w obcym środku trwałym w poczet kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe na jeden z trzech sposób:
- poprzez dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od ich wartości początkowej na zasadach określonych w art. 16h-16m ustawy o CIT albo
- poprzez dokonanie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego, albo w miesiącu następnym albo
- w drodze bezpośredniego zaliczenia w koszty podatkowe w miesiącu ich poniesienia.
Czynnikiem determinującym, która z metod będzie stosowana jest wartość początkowa środka trwałego w postaci inwestycji. Jeżeli jest ona wyższa niż 10 000 zł, zastosowanie znajdzie pierwsza metoda, z możliwością zastosowania indywidualnych stawek amortyzacji. Natomiast w przypadku gdy wartość ta nie przekroczy wskazanego limitu, podatnik będzie mógł wybrać jedną z dwóch pozostałych metod.
Bartosz Suławko, Młodszy konsultant podatkowy ECDP Sp. z o.o.