Odsetki w prawie podatkowym
Kwestię oprocentowania udzielonej pożyczki jako przychodu podatkowego reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z jej brzmieniem, zaliczeniu w poczet przychodów nie podlegają kwoty naliczonych odsetek, które nie zostały jeszcze otrzymane, w tym również od otrzymanych pożyczek czy też kredytów.
Należy więc przyjąć, iż przychód podatkowy mający swoje źródło w otrzymanych odsetkach od umowy pożyczki powstaje dopiero w momencie faktycznego ich wpływu, gdyż jak zostało wskazane wyżej, odsetki od należności stają się przychodem dopiero w momencie ich otrzymania. Nie ma to żadnego związku z tym, kiedy owe odsetki stają się należne, bądź też zostaną naliczone. Odsetki od pożyczki są przychodami w dacie faktycznego otrzymania i odpowiednio w tej samej dacie zapłacone przez dłużnika są jego kosztami uzyskania przychodów.
W związku z powyższym można stwierdzić, że decyzje, które podjęte zostały przez pożyczkodawcę i pożyczkobiorcę, dotyczące odsetek niezapłaconych skutkujące ich umorzeniem, odroczeniem terminów płatności odsetek, obniżeniem czy też zwiększeniem oprocentowania, całkowitym lub częściowym zaniechaniem naliczania odsetek zarówno u wierzyciela, jak i dłużnika są podatkowo obojętne.
Stanowisko to zostało potwierdzone między innymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 sierpnia 2005 roku, (sygn. FSK 2025/04), w którym sąd stwierdza, iż „Odsetki od należności i zobowiązań są przychodem dopiero wówczas, gdy zostaną otrzymane, a nie gdy są naliczone, czy należne”.
Czynnik rekompensujący jako przychód
W związku z przedstawioną wyżej argumentacją należy przyjąć, iż podobne rozwiązanie dotyczy należności z tytułu czynnika rekompensującego, występującego podczas przygotowywania dokumentacji podatkowej cen transferowych. Nie będzie on bowiem stanowić oderwanego od istoty umowy pożyczki świadczenia, jest natomiast „wyrównaniem” oprocentowania pożyczek do cen rynkowych, mówiąc prościej - zwiększeniem oprocentowania.
A zatem jest to czynnik stanowiący składową oprocentowania transakcji - jego jedyną funkcją jest bowiem zwiększenie wysokości należnych z tytułu transakcji odsetek. Z związku z powyższym powinien on zostać rozliczany także w dacie wpływu.
Polecamy: Ceny transferowe. Jak przygotować firmę do kontroli podatkowej
Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 czerwca 2010 roku (sygn. IPPB3/423-153/10-2/AG), w której przychyla się do zdania wnioskodawcy, zgodnie z którym: „w wyniku tej zmiany wysokość wypłacanych odsetek zostanie powiększona o czynnik rekompensujący - brak kapitalizacji odsetek w umowie pożyczki. Planowana zmiana nie spowoduje kapitalizacji odsetek, w wyniku której kwota pożyczki zostanie zwiększona o wartość kapitalizowanych odsetek, spowoduje ona jedynie powiększenie wysokości wypłacanych odsetek, od których przychód powstanie w momencie ich faktycznej spłaty”.