Obowiązek przygotowania analiz porównawczych
Zgodnie z brzmieniem art. 9a ust. 2b pkt 2) ustawy o CIT obowiązującym od 1 stycznia 2017 roku, podatnicy których przychody lub koszty księgowe przekroczą w 2016 r. wartość 10 000 000 EUR (dotyczy to także wspólników spółek osobowych, które osiągają takie przychody lub koszty księgowe) są zobowiązani do uwzględniania w dokumentacji lokalnych analiz danych porównawczych, na podstawie których ustalono cenę w transakcji z podmiotami powiązanymi.
Oczywistym zatem jest, iż obowiązek ten nie dotyczy mniejszych podatników (nie przekraczających powyższego progu). W przypadku jednak większych jednostek, i co za tym idzie często znaczącej liczby transakcji wymagających udokumentowania, obowiązek ten stanowi jedno z kluczowych wyzwań. Dlatego coraz częściej spotykamy się z pytaniami o możliwość zastosowania art. 9a ust. 2c ustawy o CIT, który mówi m. in., iż „(…) w przypadku braku danych do przeprowadzenia analizy danych porównawczych, podatnik załącza do dokumentacji podatkowej opis zgodności warunków transakcji oraz innych zdarzeń, ustalonych z podmiotami powiązanymi, z warunkami, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty.”
Opis zamiast analizy?
Przepis ten może sugerować, iż podatnicy zamiast przygotować skomplikowane analizy, mogą ograniczyć się jedynie do opisu argumentów, uzasadniających zgodność warunków danej transakcji z warunkami rynkowymi. Do takiej interpretacji zachęca tym bardziej fakt, iż wielu podatników nie jest w stanie samodzielnie pozyskać danych porównawczych (np. ze względu na brak porównywalnych danych wewnętrznych) i musi opierać się (często przy wsparciu doradców) na zewnętrznych bazach danych lub innych opracowaniach.
Jednak w praktyce, wydaje się, iż takie podejście może stać w sprzeczności z interesem podatnika. Po pierwsze dlatego, iż interpretacja pojęcia „braku danych” może być bardzo szeroka, a co do zasady, podatnik powinien dochować należytej staranności i rzetelności już na etapie planowania transakcji z podmiotem powiązanym, nie mówiąc już o odpowiednim jej udokumentowaniu i uzasadnieniu z perspektywy ekonomicznej – w szczególności w perspektywie obowiązku wynikającego z art. 9a ust. 7 ustawy o CIT, a więc oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji podatkowej. Ewentualne uznanie dokumentacji za niekompletną i/ lub nierzetelną z powodu braku analiz, może skutkować zarówno zastosowaniem stawki sankcyjnej, jak i konsekwencjami z zakresu KKS dla osób odpowiedzialnych za proces zawierania transakcji wewnątrzgrupowych.
Zobacz także: Ceny transferowe
Po drugie obowiązek przygotowywania analiz to także szansa dla podatników na uzasadnienie z odpowiednim wyprzedzeniem (a nie np. już w trakcie kontroli) założeń, metodologii oraz poziomu wynagrodzenia w transakcjach z podmiotami powiązanymi. Ograniczając się do samego opisu, odbieramy sobie jeden z najważniejszych argumentów w dyskusji z organem skarbowym na temat specyfiki i zasad rozliczeń, co w praktyce może mieć negatywne skutki dla podatnika w toku kontroli.
Ceny transferowe 2017 – jak przygotować się do zmian
Podsumowanie
Podsumowując, obligatoryjne analizy porównawcze to kluczowy element uzasadniający rynkowość transakcji w dokumentacji lokalnej. Dopuszczenie przez Ustawodawcę możliwości zastąpienia jej opisem miało na celu uwzględnienie wyjątkowych sytuacji, dla których w sposób nie budzący wątpliwości znalezienie danych porównawczych nie będzie możliwe. Niemniej, nie dysponując obecnie żadną praktyką stosowania nowych przepisów, nie sposób określić, czy i jakie sytuacje będą umożliwiały zastosowanie tego rozwiązania w sposób nie budzący obaw podatnika oraz wątpliwości kontrolujących. W perspektywie wejścia w życie nowych przepisów, najbardziej rekomendowanym podejściem wydaje się konsekwentnie przygotowanie odpowiednich analiz dla poszczególnych transakcji.
Autor: Krzysztof Liszka, Manager w Accreo
Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny - Ewidencja VAT od 1 stycznia 2017