Podstawa prawna
W myśl art. 28 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT), podatnicy posiadający zakłady (oddziały) położone na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innej niż właściwa dla ich siedziby są obowiązani składać do urzędu skarbowego w terminie wpłat zaliczek miesięcznych lub kwartalnych oraz załączać do zeznania o wysokości dochodu (straty) informacje, sporządzone zgodnie z odrębnymi przepisami, w celu ustalenia dochodów z tytułu udziału jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych.
Obowiązek złożenia informacji CIT-ST wraz z załącznikiem CIT-ST/A powstaje również w terminie wpłaty zaliczki dotyczącej miesiąca, w którym nastąpiły zmiany stanu zatrudnienia w trakcie roku podatkowego wpływające na zmianę procentowego udziału liczby zatrudnionych w zakładach (oddziałach) położonych na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego w liczbie zatrudnionych ogółem.
O istnieniu zakładu (oddziału) w rozumieniu art. 28 ust. 1 ustawy o CIT, a w konsekwencji o konieczności składania informacji CIT-ST wraz z załącznikiem CIT-ST/A, w celu ustalenia dochodów z tytułu udziału jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, decyduje określone w umowie o pracę miejsce świadczenia pracy pracownika.
Definicja zakładu (oddziału) dla potrzeb rozliczeń udziału jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatku dochodowego została zawarta w art. 10 ust. 3 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Zgodnie z tym uregulowaniem zakładem (oddziałem) jest określone w umowie o pracę miejsce wykonywania pracy, położone na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innej niż jednostka samorządu terytorialnego właściwa dla siedziby podatnika.
Tym samym określenie przez podatnika miejsca świadczenia pracy przez konkretnego pracownika przesądza o tym, która gmina, powiat i województwo uzyska odpowiedni, procentowo określony, udział w podatku dochodowym od osób prawnych, zapłaconym przez podatnika.
Z uwagi na fakt, iż najmniejszą jednostką administracyjną podziału kraju jest gmina, kluczowym dla ustalenia obowiązku sporządzenia sprawozdania CIT-ST oraz CIT-ST/A jest ustalenie, czy gmina, na obszarze której znajduje się siedziba podatnika jest tożsama z gminą, na obszarze której znajduje się zakład pracy danego pracownika.
Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - limity zwrotu
Polecamy: Czy nieściągalne należności można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
Oddziały na terenie wielu gmin
Określenie w umowie o pracę z pracownikiem miejsca pracy jako placówki handlowej czy biura w danym mieście prowadzi w świetle powyższych przepisów do powstania zakładu podatnika na terenie tego miasta.
Podatnik ma obowiązek uwzględnić wszystkie placówki handlowe/ biura, w których zatrudnieni są pracownicy w informacji CIT-ST. W informacji CIT-ST/A stanowiącej załącznik do formularza CIT-ST, podatnik powinien wykazać adresy lokalizacji wszystkich posiadanych zakładów (oddziałów) oraz ich numery REGON i NIP, jeżeli zakłady te posiadają nadane własne numery.
Miejsce pracy pracownika zdefiniowane jako obszar geograficzny
Praktyczne problemy pojawiają się, gdy pracownicy wykonują czynności na terenie kilku jednostek samorządu terytorialnego (gmin, powiatów, województw). Określenie miejsca pracy jako danego obszaru kraju (przykładowo: województwo, teren kilku gmin), powoduje, iż to miejsce pracy nie może być uznane za organizacyjnie wyodrębniony zakład ani jego zorganizowaną część.
Również działalność prowadzona na tym obszarze nie spełnia wymogów definicji oddziału wynikającej z art. 5 pkt 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z której wynika, że „oddział” to wyodrębniona organizacyjnie i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.
Takich okoliczności dotyczy wyjaśnienie Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego publikowane w Biuletynie Skarbowym nr 1/2009.
Zgodnie ze stanowiskiem zawartym w tym piśmie, jeżeli z umowy o pracę zawartej z przedstawicielem handlowym wynika, że miejscem wykonywania pracy jest określone województwo, bez wskazania konkretnego adresu, co za tym idzie, bez wskazania poszczególnych powiatów i gmin wykonywania pracy i w związku z tym nie jest możliwe określenie powiatów i gmin, w których wykonuje pracę przedstawiciel, dochody z tytułu udziałów w CIT należy przekazać do jednostek samorządu terytorialnego właściwych dla siedziby pracodawcy.
Organy podatkowe prezentują stanowisko, iż w przypadku, kiedy pracownicy w umowach o pracę miejsce świadczenia pracy mają zdefiniowane jako obszar województwa, a praca jest wykonywana na obszarze więcej niż jednej gminy, rozstrzygającym jest, gdzie pracownik najczęściej wykonuje pracę.
Jeżeli natomiast wskazanie takiego miejsca nie jest możliwe, pracownicy powinni być zaliczeni do gminy, na terenie której mieści się siedziba Spółki (por. m.in. pisma Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5.02.2010 r. o nr IPPB5/423-730/09-4/AS, z dnia 13.11.2008 r., sygn. IPPB3/423-1315/08-2/MK; pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 12.05.2009 r., sygn. ITPB3/423-96/09/MK).
Podejście to zostało jednakże podważone przez WSA w Warszawie w wyroku z 29 czerwca 2011 r., sygn. III SA/Wa 3313/10, w którym czytamy: (…) w sytuacji, gdy Spółka nie dysponuje wyodrębnionymi oddziałami i nie jest w stanie określić dokładnego miejsca wykonywania czynności służbowych przez przedstawiciela (koordynatora) w ramach umowy o pracę, nie ma ona obowiązku składania deklaracji CIT-ST. Należy zaznaczyć, że organ całkowicie pominął specyfikę pracy przedstawicieli (koordynatorów) Spółki, których praca sprowadza się najczęściej do pokonywania codziennie bardzo znacznych odległości, wykraczających niejednokrotnie nie tylko poza granicę gminy lub powiatu ale także województwa. W takim przypadku nie jest możliwe dokładne ustalenie miejsca świadczonej pracy. Co więcej, biorąc pod uwagę powyższe uwagi Sądu, nawet dokładne ustalenie miejsca wykonywania pracy na obszarze danej gminy, nie równałoby się z obowiązkiem składania deklaracji CIT-ST w sytuacji, gdy na obszarze tej gminy nie funkcjonowałby zakład (oddział) podatnika, rozumiany jako wyodrębniona organizacyjnie, samodzielna część Spółki.
Zastosowanie podejścia zgodne ze stanowiskiem WSA zaprezentowanego w powyższym wyroku rozwiązuje wiele praktycznych problemów, z jakimi spotykają się podatnicy zatrudniający osoby wykonujące pracę na danym obszarze geograficznym, bez wskazania w umowie u pracę konkretnego adresu miejsca świadczenia pracy.
W sytuacji, gdy podatnik nie dysponuje wyodrębnionymi oddziałami i nie jest w stanie określić dokładnego miejsca wykonywania czynności służbowych przez pracownika w ramach umowy o pracę, nie będzie istniał obowiązek złożenia deklaracji CIT-ST.
Reasumując, podatnik ma obowiązek złożenia informacji CIT-ST wraz z załącznikiem, o ile zatrudnia pracowników na obszarze innych gmin niż jej siedziba. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w aktualnym wyroku WSA, w sytuacji, gdy podatnik nie dysponuje wyodrębnionymi oddziałami i nie jest w stanie określić dokładnego miejsca wykonywania czynności służbowych przez pracownika w ramach umowy o pracę, nie istnieje obowiązek składania tej deklaracji.