CIT od spółek komandytowych - co się zmienia
Przypomnijmy, że w 2021 r. (można przyjąć, że efektywnie od 1 maja 2021 r.) zmienią się zasady opodatkowania zysków wypracowanych przez spółki komandytowe. Dotychczas najpopularniejszy schemat prowadzenia działalności przez spółkę komandytową zakładał, że komplementariuszem spółki była spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Gwarantowało to, że komandytariusze (zwykle osoby fizyczne), nie ponosili odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowej. Dodatkowo zysk spółki przypadający na komandytariuszy (zwykle około 99% zysku), podlegał jednokrotnemu opodatkowaniu.
Po wejściu w życie nowelizacji, zysk przypadający na komandytariuszy zostanie opodatkowany dwukrotnie: raz na poziomie spółki (9% lub 19% podatkiem CIT), a następnie na poziomie wypłaty dywidendy (19% podatkiem PIT) – z iluzorycznym prawem do obniżenia podatku dla części komandytariuszy.
Jakie alternatywy dla spółki komandytowej?
Wprowadzenie opodatkowania CIT na poziomie samej spółki komandytowej spowodowało duży niepokój wśród wspólników (zwykle rodzimych, średnich przedsiębiorców). Dotychczas prowadzili oni swoje przedsiębiorstwa właśnie w formie transparentnej podatkowo spółki komandytowej, płacąc przeważnie 19% liniowego PIT jako komandytariusze.
Wielu przedsiębiorców zdecydowało się na przekształcenie działalności w prostszą w zarządzaniu spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (również podwójnie opodatkowaną), bądź w spółkę jawną, zapewniającą jednokrotne opodatkowanie, ale obarczone osobistą odpowiedzialnością za zobowiązania spółki. Wreszcie część przedsiębiorców zdecydowała się na zlikwidowanie spółki komandytowej i przeniesienie biznesu do innego podmiotu.
Niższe podatki dla komplementariusza
Należy podkreślić, że zmiany w zakresie opodatkowania działalności prowadzonej przez spółki komandytowe spowodowały zasadnicze pogorszenie sytuacji komandytariuszy, którzy zostali objęci „podwójnym” opodatkowaniem (z iluzorycznym odliczeniem). Z drugiej jednak strony nowelizacja pozornie nie zmieniła sytuacji podatkowej komplementariusza. Dzięki systemowi odliczenia części podatku CIT zapłaconego przez spółkę komandytową - pomimo formalnego podwójnego opodatkowania – co do zasady zapłaci on efektywnie dokładnie taki sam podatek (19%), jak przed wejściem w życie nowelizacji. Co więcej, efektywna stopa 19% PIT będzie odnosić się jedynie do komplementariuszy większych spółek, które nie są uprawnione do zastosowania 9% stawki CIT. W przypadku spółek komandytowych, które będą uprawnione do zastosowania stawki 9% CIT, dzięki systemowi odliczeń, komplementariusz zapłaci efektywnie około 17,3% podatku dochodowego.
Dodatkowo, po objęciu spółek komandytowych CIT, zysk transferowany do osób fizycznych będzie kwalifikowany jako zysk z dywidendy, nie zaś – jak dotychczas – jako zysk z tytułu działalności gospodarczej. Rozróżnienie to jest nie bez znaczenia dla komplementariuszy osiągających rocznie dochody przekraczające 1 mln PLN. Zyski z tytułu działalności gospodarczej doliczane są do podstawy opodatkowania tzw. daniną solidarnościową w wysokości 4% (opodatkowaniu podlega nadwyżka dochodu ponad kwotę 1 mln PLN). Jednocześnie tzw. przychody dywidendowe nie podlegają opodatkowaniu daniną solidarnościową. Oznacza to, że po zmianach przepisów efektywna stopa opodatkowania zysku przypadającego na komplementariusza wyniesie 17,3% lub 19%, zamiast 19% lub 23% (jeśli komplementariusz płacił także daninę solidarnościową). Oczywiście zmiana obciążeń podatkowych zależeć będzie od specyfiki biznesu, a w szczególności poziomu przychodów i marży wypracowanej przez spółkę komandytową. Dla części komplementariuszy nic się nie zmieni i nadal będą płacić efektywnie 19% podatku, natomiast dla niektórych komplementariuszy obciążenia podatkowe mogą zostać zmniejszone nawet o 5,7%.
Z uwagi na przysługujące komplementariuszowi prawo do odliczenia części podatku zapłaconego przez spółkę komandytową znowelizowane przepisy nie tylko nie pogarszają sytuacji podatkowej tej grupie wspólników, lecz wręcz pozwalają na obniżenie obciążeń podatkowych. W konsekwencji, także wielu komandytariuszy zdecydowało się na zmianę swojego statusu i „wejście w buty” komplementariusza. Należy jednak pamiętać, że komplementariusz ponosi pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej – także te powstałe przed dniem, gdy stał się komplementariuszem. Zmiana statusu powinna więc być starannie przemyślana.
Benedykt Rubak, radca prawny, doradca podatkowy, Manager w Enodo Advisors.
Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z restrukturyzacją obciążeń podatkiem dochodowym, ze szczególnym uwzględnieniem podatkowo optymalnych transformacji oraz sprzedaży przedsiębiorstw.