Podatek cukrowy – jak obliczyć wysokość opłaty?

Co to podatek cukrowy?

Podatek cukrowy (inaczej: opłata od środków spożywczych, opłata cukrowa lub podatek od cukru) to nowa danina, obowiązująca od 1 stycznia 2021 roku, która wpłynie na wzrost cen napojów słodzonych. Jej wprowadzenie ma zachęcić producentów do redukcji ilości substancji słodzących, a konsumentów – do wyboru zdrowszych produktów. Mimo iż nie została wprost nazwana podatkiem, trzeba ją wpłacać na konto urzędu skarbowego.

Nowy podatek został wprowadzony art. 7 ustawy z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 1492).

Opłata cukrowa jest nakładana na napoje z dodatkiem:

- cukrów (monosacharydów, disacharydów środków spożywczych zawierających te substancje)

- substancji słodzących, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 (na przykład ksylitol, sorbitol, aspartam)

- kofeiny lub tauryny.

Opłacie nie podlegają napoje, które są:

- wyrobami medycznymi

- suplementami diety

- żywnością specjalnego przeznaczenia, preparatami do początkowego i dalszego żywienia niemowląt

- wyrobami akcyzowymi

- zawierają więcej niż 20% soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego, a zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g na 100 ml napoju

- roztworami węglowodanowo-elektrolitowymi, w których zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju

- wyrobami na bazie mleka albo jego przetworów (jogurty, maślanki, kefiry, mleko zsiadłe itp.).

Kto płaci podatek cukrowy?

Obowiązek zapłaty podatku cukrowego ciąży na osobie fizycznej, osobie prawnej oraz jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, która:

- sprzedaje napoje do punktów sprzedaż detalicznej

- produkuje, nabywa napoje z innych krajów UE lub spoza UE i prowadzi ich sprzedaż detaliczną

- zamawia u producenta wyprodukowanie napoju objętego opłatą, a skład napoju podlegającego opłacie stanowi element umowy – obowiązek zapłaty ciąży na zamawiającym.

Jeżeli sprzedajesz lub wprowadzasz na rynek napoje, od których opłata została już zapłacona wcześniej, nie musisz wykazywać tych napojów w informacji i płacić od nich opłaty.

Jeżeli sprzedajesz napoje objęte opłatą kontrahentowi, który prowadzi jednocześnie sprzedaż detaliczną i hurtową, jesteś zobowiązany odprowadzić opłatę od wszystkich napojów sprzedanych temu kontrahentowi.

Podatek cukrowy - jakie są obowiązki podmiotu produkującego na zamówienie?

Jeśli jesteś producentem i zawierasz umowę z zamawiającym na wyprodukowanie napoju objętego opłatą, musisz poinformować o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo miejsce siedziby zamawiającego najpóźniej w dniu powstania obowiązku uiszczenia opłaty.

Informacja powinna zawierać:

- dane producenta i podmiotu obowiązanego do uiszczenia opłaty (nazwę firmy albo imię i nazwisko, adres siedziby albo miejsce zamieszkania, numer NIP, imię i nazwisko, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej osoby wskazanej do kontaktu)

- informacja o składzie napojów będących przedmiotem umowy, w tym o dodatku kofeiny lub tauryny, substancji słodzących oraz o zawartości cukrów w przeliczeniu na objętość napojów w zakresie pozwalającym na obliczenie wysokości opłaty

- datę i podpis producenta lub osoby przez niego upoważnionej.

Taką samą informację musisz przekazać zamawiającemu, na którym ciąży obowiązek uiszczenia opłaty w terminie pozwalającym mu na terminowe uregulowanie należności.

Jaki podatek cukrowy?

Podatek od cukru jest sumą dwóch wartości, stałej i zmiennej. Na każdy litr napoju opłata wynosi:

- 0,50 zł opłaty stałej – za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju lub za zawartość (w jakiejkolwiek ilości) co najmniej jednej substancji słodzącej

- 0,05 zł opłaty zmiennej – za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju.

Napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny są objęte dodatkową opłatą w wysokości 0,10 zł w przeliczeniu na litr napoju.

Opłata nie może wynieść więcej niż maksymalnie 1,2 zł w przeliczeniu na 1 litr napoju.

Niższa opłata obejmuje napoje zawierające powyżej 5 g cukrów w 100 ml:

- w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego

- będące roztworami węglowodanowo-elektrolitowymi, na przykład napoje izotoniczne.

Na te napoje nakładana będzie tylko część zmienna opłaty – 0,05 zł za każdy gram cukru powyżej 5 g w 100 ml napoju (nie nakłada się opłaty stałej).

Przy obliczeniu opłaty zawartość cukrów w 100 ml napoju zaokrągla się w górę do pełnego grama.

Podatek cukrowy - jak obliczyć?

Jak obliczyć wartość opłaty cukrowej w zależności od składników napoju? Przykładowe wyliczenie:

Kiedy podatek cukrowy?

Na jaki rachunek trzeba płacić podatek? Podatek cukrowy należy wpłacić na rachunek naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę twojej firmy. Dodatkowo należy złożyć informację o wysokości opłaty za pośrednictwem systemu informatycznego ministra finansów.

Wpłacasz opłatę i składasz informację do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja.

Informacja o opłacie powinna zawierać:

- okres, za który jest składana

- miejsce składania informacji – nazwę właściwego urzędu skarbowego

- cel składania informacji: a) złożenie informacji, b) korekta informacji

- dane podmiotu obowiązanego do zapłaty opłaty: a) nazwę (firmę) albo imię i nazwisko, b) NIP, c) imię i nazwisko, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej osoby wskazanej do kontaktu

- właściwie ustaloną kwotę opłaty

- kwotę opłaty do zapłaty

- informacje o opłacie: a) łączną kwotę opłaty, b) kwotę opłaty za poszczególne napoje, c) liczbę litrów napojów sprzedanych w danym okresie – w podziale na poszczególne napoje wraz z informacją o dodatku w składzie kofeiny lub tauryny, lub substancji słodzących oraz o zawartości cukrów w 100 ml napoju, d) numery faktur, daty ich wystawienia, odpowiednio NIP dostawcy albo nabywcy oraz numery partii towaru, jeżeli nie są zawarte na fakturze

- datę i podpis podmiotu obowiązanego do zapłaty opłaty lub osoby przez niego upoważnionej

- pouczenie, że informacja stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.

Jeżeli nie zapłacisz opłaty w terminie, organ podatkowy nałoży dodatkową opłatę w wysokości 50% kwoty należnej opłaty.

Do opłaty i dodatkowej opłaty stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej.

Podatek cukrowy - jak wyliczyć?

Firmy mają wątpliwości, jak obliczać opłatę cukrową. Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi na pytania Dziennika Gazety Prawnej (zob. "Opłata od cukru może być niższa. Jak ją poprawnie wyliczyć? [WYJAŚNIENIA MF]") wyjaśniło, że należy przyjąć metodę korzystniejszą dla konsumentów.

Chodzi o wprowadzoną od 1 stycznia 2021 r. opłatę od środków spożywczych, zwaną opłatą lub podatkiem od cukru. Zasadniczo trzeba ją doliczać do ceny napojów z dodatkiem cukru, słodzików, a także kofeiny lub tauryny. Problem sprawia jednak to, jak ją obliczyć, bo – jak mówi Piotr Chojnacki, radca prawny i doradca podatkowy z kancelarii DORADCA Zespół Doradców Finansowo-Księgowych – przepisy ustawy o zdrowiu publicznym można różnie interpretować. – Wzrost cen napojów, jaki miał miejsce ostatnio, wskazuje, że przedsiębiorcy przygotowywali się na niekorzystną interpretację przepisów w zakresie sposobu naliczania opłaty cukrowej – mówi ekspert. Jak wynika jednak ze stanowiska Ministerstwa Zdrowia, niesłusznie, bo należy przyjąć metodę korzystniejszą. W efekcie ceny napojów w niektórych sklepach mogą zostać skorygowane w dół.

Zasady obliczania opłaty cukrowej określa art. 12a ust. 1 ustawy o zdrowiu publicznym (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia br.)...

oprac. Adam Kuchta
na podstawie materiałów z biznes.gov.pl i gazetaprawna.pl

Podstawa prawna:

- art. 7 ustawy z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów - Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 1492