Wydatki na posiłki jako koszty uzyskania przychodów
Art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zawiera definicję kosztów uzyskania przychodów, która w praktyce budzi liczne wątpliwości interpretacyjne. W dobie dynamicznie rozwijających się firm z dominacją młodych pracowników oraz reagowania przez pracodawców na wymagania środowiska pracy co do integracji czy zapewniania wyżywienia aktualności nabiera problematyka tego, czy wydatki w tym zakresie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Definicja ustawowa
Wspomniany wyżej art. 15 stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (tj. m.in. wydatków na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów, nabycia lub wytworzenia we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części oraz na ulepszenie środków trwałych). Jednocześnie art. 16 wskazuje, że zaliczenie ww. wydatków do kosztów uzyskania przychodów, jest dopuszczalne w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów oraz obowiązek dowodowy
W myśl powyższej definicji, aby możliwe było zakwalifikowanie danego wydatku jako kosztu uzyskania przychodów muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:
- poniesienie kosztów – nie ma przy tym obowiązku dokonania faktycznej zapłaty, wystarczające jest już wystawienie faktury, ujęcie wydatku w księgach rachunkowych,
- poniesienie kosztów przez podatnika (a nie inny podmiot)
- poniesienie kosztów celem osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia ich źródła
- koszt nie został wymieniony w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów
Polecamy: INFORAKADEMIA - 6 modułów w cenie jednego
Obowiązek wykazania ww. okoliczności spoczywa na podatniku, który może w tym celu posługiwać się wszelkimi dostępnymi mu dokumentami (rachunki, faktury VAT), ale także innymi środkami dowodowymi. Zgodnie z bowiem z regulacją ordynacji podatkowej "jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem" (art. 180 ust.1 OP).
W interpretacji indywidualnej z 24 maja 2018 r. wskazano, że wydatki związane z organizacją imprezy integracyjnej stanowią koszty uzyskania przychodu pracodawcy i mogą być w te koszty wliczone.
W interpretacji IPPB1/415-1025/10-4/ES do kosztów uzyskania przychodu zaliczono koszt zakupu kawy dla pracowników..
Wątpliwości pracodawców
Jako koszt uzyskania przychodu można uznać także wydatki poniesione na posiłki dla pracowników. Pracodawca (spółka), który powziął w tym zakresie wątpliwość we wniosku o wydanie interpretacji indywidulanej powołał się na okoliczność, ze zakupione produkty spożywcze, owoce, jogurty oraz pieczywo, sprzyjają zwiększeniu wydajności pracowników, mają pozytywny wpływ na ich zdolności intelektualne, a ponadto spożywane są jedynie w czasie godzin pracy. Zdaniem spółki wydatki z tego tytułu mają bezpośrednie przełożenie na funkcjonowanie firmy oraz uzyskiwane przez nią zyski. Ponadto, produkty są ogólnodostępne w firmowej kuchni, a ich wspólne spożywanie wpływa także na integrację w środowisku pracy, zmniejsza napięcia i sprzyja kształtowaniu pozytywnej atmosfery.
Taka argumentacja zyskała uznanie fiskusa. Zgodnie z interpretacją, wydatki poniesione na wyżywienie pracowników stanowią co do zasady koszty uzyskania przychodów. Chodzi bowiem nie tylko o kwestie związane z wynagrodzeniem, ale także inne korzyści dla pracodawcy – zdrowie, motywację oraz samopoczucie zatrudnionych.
Koszt uzyskania przychodu a odliczenie podatku VAT
Podkreślić jednak należy, że o ile zakup produktów spożywczych stanowi koszt uzyskania przychodów, o tyle nie jest możliwe odliczenie w tym przypadku podatku VAT wynikającego z faktury. Zdaniem fiskusa, zakup posiłków przeznaczony jest na indywidualne potrzeby pracowników, którzy maja obowiązek wykonywania swoich obowiązków bez względu na fakt zapewnienia im wyżywienia lub nie. Zakupy nie mają związku z wykonywanymi przez firmę czynnościami, nie przysługuje jej więc prawo do odliczenia VAT. W odpowiedzi na interpelację poselską nr 22788 powołano się przy tym na wyrok TSUE z dnia 11 grudnia 2008 r. w sprawie C-371/07 Danfoss i AstraZeneca, zgodnie z którym: ,,Poza sporem jest, że zwykle do pracownika należy wybór rodzaju, dokładnego czasu lub miejsca spożywania posiłku. Pracodawca w tym zakresie nie interweniuje, ponieważ obowiązkiem pracownika jest jedynie powrót do miejsca pracy o odpowiedniej porze i wykonywanie swoich zwykłych zajęć. Zatem (…) wydawanie posiłków pracownikom ma co do zasady na celu zaspokojenie potrzeb prywatnych i należy do sfery wyboru pracownika, w której pracodawca nie interweniuje. Wynika z tego, że w zwykłych okolicznościach świadczenie usług polegających na nieodpłatnym wydawaniu posiłków pracownikom zaspokaja prywatne potrzeby tych ostatnich w rozumieniu art. 6 ust. 2 szóstej dyrektywy.”