Zmiany w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (PKPiR) w 2016 r.

W związku z uchyleniem przepisów dotyczących zatorów płatniczych

Minister Finansów zaproponował zmianę rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (projekt z dnia 8 lutego br.) z uwagi na konieczność jego dostosowania do obowiązujących od dnia 1 stycznia 2016 r. przepisów ustawy PIT. Ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1197), na mocy art. 2 uchylony został przepis art. 24d ustawy PIT.

Przepis art. 24d ustawy PIT, dotyczył tzw. zatorów płatniczych. Nakładał on na podatników obowiązek korekty kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z faktury (rachunku lub umowy albo innego dokumentu), która została zaliczona do kosztów podatkowych, a która nie została uregulowana w terminach określonych w ustawie PIT.

Obowiązujące rozporządzenie w katalogu dowodów księgowych, które stanowią podstawę zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, przewiduje także dowody na podstawie których, podatnik dokonuje zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 24d ustawy PIT. 

W związku z uchyleniem przepisu art. 24d ustawy PIT, konieczne jest więc dokonanie odpowiednich zmian w przedmiotowym rozporządzeniu. 

Polecamy: Nowa PKPIR 2016 – zmiany od 8 kwietnia 2016 r.

Polegają one na uchyleniu przepisów rozporządzenia, które odnoszą się do przepisu art. 24d ustawy PIT.

Jednocześnie, do podatników, którzy przed 1 stycznia 2016 r. dokonali, na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym, w brzmieniu obowiązującym przed dniem1 stycznia 2016 r., zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów albo zwiększenia przychodów, zastosowanie będą miały przepisy rozporządzenia, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2016 r., w zakresie możliwości zwiększenia kosztów uzyskania przychodów. Zmiany te mają charakter dostosowawczy.

Dostosowanie do ulgi na działalność badawczo-rozwojową (B+R)

Kolejna zmiana związana jest z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności (Dz. U. z 2015 r., poz. 1767). Na mocy tej ustawy ulga „na nabycie nowych technologii” zastąpiona została nową ulgą na działalność badawczo-rozwojową (B+R), czyli działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Ulga ta polega na zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów kosztów poniesionych na działalność B+R (zgodnie z obowiązującymi ogólnymi regulacjami w tym zakresie), a ponadto na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania części tych kosztów uzyskania przychodów (tzw. kosztów kwalifikowanych).

Ulga podatkowa na działalność badawczo-rozwojową (B+R)

Koszty kwalifikowane są to podlegające odliczeniu od podstawy opodatkowania (podstawy obliczenia podatku) koszty uzyskania przychodów ponoszone przez podatnika na działalność B+R. 

W przypadku ulgi na działalność B+R, zasadą jest, iż odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. Jeżeli jednak w roku podatkowym, w którym ma być dokonane odliczenie, podatnik poniósł stratę lub wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie trzy lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

Zgodnie z art. 24a ust. 1b ustawy PIT, podatnicy którzy prowadzą działalność B+R i zamierzają skorzystać z ulgi, są obowiązani w prowadzonej ewidencji (księgach rachunkowych albo podatkowej księdze przychodów i rozchodów) wyodrębnić koszty działalności B+R.

Projekt rozporządzenia zakłada wpisywanie tych kosztów w odrębnej kolumnie.

Ponadto, rozporządzenie wprowadza zmiany, które stanowią realizację postulatów zgłaszanych do Ministerstwa Finansów.

Pierwsza, to zwolnienie z obowiązku sporządzenia dwóch spisów z natury, tj. na dzień 31 grudnia oraz na dzień 1 stycznia następnego roku podatkowego, w przypadku podatników którzy kontynuują działalność. 

Druga natomiast, to zwolnienie z obowiązku wydrukowania księgi prowadzonej przy użyciu komputera. Wystarczające będzie przeniesienie treści księgi na informatyczny nośnik danych zapewniający trwałość zapisu informacji.

Zmiany porządkujące

Wreszcie projekt przewiduje zmiany o charakterze porządkowym. Ustawa PIT, nakazuje obliczać dochód z uwzględnieniem różnic remanentowych. Dotyczy on także podatników, którzy w trakcie roku utracili prawo do zryczałtowanych form opodatkowania, np. karty podatkowej. Podatnicy ci, obowiązani są prowadzić księgę przychodów i rozchodów. Zatem w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, powinno być także wprost zapisane, że ci podatnicy obowiązani są sporządzić remanent początkowy i wpisać go do założonej księgi przychodów i rozchodów. 

Ponadto ustawą z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o Służbie Celnej, ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 211); wprowadzono do ustawy PIT nową definicję „urzędu skarbowego” (w art. 5a pkt 8 ustawy PIT). Oznacza to urząd skarbowy, przy pomocy którego odpowiednio właściwy dla podatnika lub płatnika naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania. W związku z tym w projekcie rozporządzenia dostosowano nazewnictwo do obowiązującej definicji.

Kiedy spółka jawna nie może prowadzić pkpir

Proponuje się, aby rozporządzenie weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.  Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1484, z późn. zm.), stosownie do przepisu art. 4 ust. 2, dopuszcza możliwość skrócenia okresu wejścia w życie aktu normatywnego z uwagi na ważny interes państwa. 

Ważnym interesem państwa jest jak najszybsze ogłoszenie nowelizacji rozporządzenia, gdyż będzie miało ono zastosowanie do przychodów, dochodów (strat) uzyskanych (poniesionych) od dnia 1 stycznia 2016 r.

TREŚĆ PROJEKTU

Projekt z dnia 8 lutego 2016 r.

R O Z P O R Z Ą D Z E N I E  M I N I S T R A  F I N A N S Ó W ^[1])

z dnia                        2016 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów

Na podstawie art. 24a ust. 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.^[2])) zarządza się, co następuje:

§ 1. W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1037) wprowadza się następujące zmiany:

1)     w § 5 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Karty przychodów powinny zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko pracownika, identyfikator podatkowy (numer identyfikacji podatkowej albo numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności), miesiąc, w którym nastąpiła wypłata, sumę osiągniętych w danym miesiącu przychodów brutto (w gotówce i w naturze), koszty uzyskania przychodu, składkę na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe), podstawę obliczenia zaliczki w danym miesiącu, razem dochód narastająco od początku roku, kwotę należnej zaliczki na podatek dochodowy obliczonej zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym, składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, należną zaliczkę na podatek dochodowy, datę przekazania zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego właściwy naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania.”;

2)     w § 12:

1. w ust. 3 uchyla się pkt 1a i 1b,
2. uchyla się ust. 4a;

3)     w § 18 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Podatnik jest obowiązany wypełnić karty przychodów pracowników najpóźniej w terminie przewidzianym dla przekazania zaliczki na podatek dochodowy od tych przychodów na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego właściwy naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania.”;

4)     uchyla się § 26a;

5)     w § 27:

a. ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej „spisem z natury”, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym, zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.”,

b. po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Obowiązek sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego nie dotyczy podatników, którzy sporządzili spis z natury na koniec poprzedniego roku podatkowego. W tym przypadku, zamiast spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego do księgi wpisuje się spis z natury sporządzony na dzień 31 grudnia poprzedniego roku podatkowego.”;

6)     w § 28 w ust. 2 wstęp do wyliczenia otrzymuje brzmienie:

„Spis z natury powinien zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy), datę sporządzenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury, szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w § 27, jednostkę miary, ilość stwierdzoną w czasie spisu, cenę w złotych i groszach za jednostkę miary, wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową, łączną wartość spisu z natury oraz klauzulę „Spis zakończono na pozycji...”, podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników), z tym że przy prowadzeniu:”;

7)     w § 29 uchyla się ust. 4a-4c;

8)     w § 31:

a. ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. W przypadku prowadzenia księgi w systemie teleinformatycznym warunkiem uznania księgi za prawidłową jest:

1) określenie na piśmie szczegółowej instrukcji obsługi programu komputerowego wykorzystywanego do prowadzenia księgi;

2) stosowanie programu komputerowego zapewniającego bezzwłoczny wgląd w treść dokonywanych zapisów oraz umożliwiającego wydrukowanie wszystkich danych w porządku chronologicznym, zgodnie z wzorem księgi;

3) przechowywanie zapisanych danych na informatycznych nośnikach danych, w sposób chroniący je przed zniszczeniem lub zniekształceniem, naruszeniem ustalonych zasad ich przetwarzania lub ich modyfikacją w sposób nieuprawniony.”,

b) uchyla się ust. 2;

9)     załącznik nr 1 do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku nr 1 do niniejszego rozporządzenia;

10)     załącznik nr 2 do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku nr 2 do niniejszego rozporządzenia.

§ 2. Podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2016 r. dokonali zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów albo zwiększenia przychodów, na podstawie art. 24d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2016 r., stosują przepisy rozporządzenia, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2016 r., w zakresie zwiększenia kosztów uzyskania przychodów.

§ 3. 1. Podatnicy, którzy przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia założyli podatkową księgę przychodów i rozchodów, mogą kontynuować prowadzenie tej księgi również po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia według wzorów określonych w rozporządzeniu, o którym mowa w § 1.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, koszty działalności badawczo-rozwojowej, o których mowa w art. 26e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy:

1) ewidencjonować według zasad przyjętych przez podatnika przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia;

3) wpisywać w pełnej wysokości, niezależnie od tego, jaka ich część będzie odliczona od podstawy opodatkowania;

2) sumować po zakończeniu roku podatkowego.

3. Podatkową księgę przychodów i rozchodów prowadzoną zgodnie z ust. 1 i 2 uznaje się za niewadliwą.

§ 4. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

____________________

^{[1] )} Minister Finansów kieruje działem administracji rządowej – finanse publiczne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Finansów (Dz. U. poz. 1900).

^{[2] )} Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 362, 596, 769, 1278, 1342, 1448, 1529 i 1540, z 2013 r. poz. 21, 888, 1027, 1036, 1287, 1304, 1387 i 1717, z 2014 r. poz. 223, 312, 567, 598, 773, 915, 1052, 1215, 1328, 1563, 1644, 1662 i 1863 oraz z 2015 r. poz. 73, 211, 251, 478, 693, 699, 860, 933, 978, 1197, 1217, 1259, 1296, 1321, 1322, 1333, 1569, 1595,1607, 1688, 1767, 1784, 1844, 1893, 1925, 1932, 1992 i 2299.