Wyłączenie stosowania niektórych przepisów o tajemnicy skarbowej
Rząd przygotował projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa, który w dniu 12 września został przyjęty przez Radę Ministrów. Propozycja zakłada zmianę brzmienia art. 293 § 3 Ordynacji podatkowej w zakresie wyłączenia stosowania przepisów o tajemnicy skarbowej w odniesieniu do udostępnianych kontrahentowi podatnika prowadzącego działalność gospodarczą informacji o:
- niezłożeniu przez podatnika deklaracji lub innych dokumentów, do których składania są zobowiązani podatnicy na podstawie przepisów ustaw podatkowych;
- braku ujęcia przez podatnika w deklaracji lub innych dokumentach czynności, do których był on zobowiązany na podstawie przepisów ustaw podatkowych;
- braku zapłaty podatku wynikającego z deklaracji lub innych dokumentów składanych przez podatników.
Podmiotem uprawnionym do ubiegania się o wydanie informacji o podatniku będzie mógł być każdy, kto jest kontrahentem podatnika prowadzącego działalność gospodarczą i jednocześnie uczestniczy w dostawie tego samego towaru lub usługi, albo ma zamiar zostać kontrahentem podatnika.
Jak uzasadnia projektodawca wprowadzenie tych nowych regulacji ma celu w szczególności ochronę podatników przed poniesieniem konsekwencji działalności nieuczciwych kontrahentów, wprowadzenie procedury rzetelnej oceny potencjalnych kontrahentów oraz umożliwienie przeprowadzenia przez podatnika odpowiedniej weryfikacji dokumentów (deklaracji podatkowych) przyszłych kontrahentów.
W kontekście tych nadchodzących zmian warto uzmysłowić sobie jak obecnie uregulowane są kwestie dotyczące tajemnicy skarbowej. Jakie dane są objęte tajemnicą i jakie podmioty są obowiązane do przestrzegania tajemnicy skarbowej?
Dane objęte tajemnicą skarbową
W świetle obowiązujących regulacji (art. 293 Ordynacji podatkowej) dane objęte tajemnicą skarbową obejmują indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów.
Zasada ta ma zastosowanie również do danych zawartych w:
1) informacjach podatkowych przekazywanych organom podatkowym przez podmioty inne niż podatnik, płatnik lub inkasent;
2) aktach dokumentujących czynności sprawdzające;
3) aktach postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz aktach postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe;
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
4) dokumentacji rachunkowej organu podatkowego;
5) informacjach uzyskanych przez organy Krajowej Administracji Skarbowej z banków oraz z innych źródeł niż wymienione w punkcie pierwszym;
6) informacjach uzyskanych w toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień, o których mowa w dziale IIa Ordynacji podatkowej;
7) aktach dokumentujących kontrolę, o której mowa w rozdziale 9 działu III ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (Dz. U. poz. 648).
W związku z tym należy zauważyć, że na podstawie obowiązujących przepisów Ordynacji podatkowej dotyczących tajemnicy skarbowej nie ma możliwości udostępnienia kontrahentowi podatnika prowadzącego działalność gospodarczą danych umożliwiających ocenę jego kontrahenta albo potencjalnego kontrahenta w zakresie rzetelności deklarowanej sytuacji podatkowej. Projektowana nowelizacja ma to zmienić. Modyfikacji ulegną zapisy wymienione w punkcie trzecim, w efekcie spod tajemnicy skarbowej zostaną wyłączone dane podatników, którzy m.in. nie złożyli deklaracji podatkowej lub zalegają z płatnością podatków.
Podmioty obowiązane do przestrzegania tajemnicy skarbowej
Do przestrzegania tajemnicy skarbowej w stosunku do wyżej wymienionego zakresu danych obowiązani są:
1) pracownicy izb administracji skarbowej (funkcjonariusze, pracownicy Krajowej Informacji Skarbowej);
2) wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa oraz pracownicy urzędów ich obsługujących;
3) członkowie samorządowych kolegiów odwoławczych, a także pracownicy biur tych kolegiów;
4) minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz pracownicy Ministerstwa Finansów oraz Szef Krajowej Administracji Skarbowej;
5) osoby odbywające staż, praktykę zawodową lub studencką w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub w innych organach podatkowych;
6) przedstawiciele obcej władzy przebywający w siedzibach organów podatkowych, obecni w toku postępowania podatkowego lub obecni w toku czynności kontrolnych, w związku z wymianą informacji;
7) członkowie Rady.
Zachowanie tajemnicy skarbowej obowiązuje również po ustaniu zatrudnienia, zakończeniu stażu lub praktyki lub po ustaniu członkostwa w Radzie. Do przestrzegania tajemnicy skarbowej obowiązane są również inne osoby, którym udostępniono informacje objęte tajemnicą skarbową, chyba że na ich ujawnienie zezwala przepis prawa.
Ujawnienie danych stanowiących tajemnicę skarbową
Informacje objęte tajemnicą skarbową mogą w szczególnych przypadkach zostać ujawnione. Zgodę na ujawnienie może wyrazić Szef Krajowej Administracji Skarbowej dla ściśle określonych organów podatkowych, wskazując jednocześnie sposób udostępnienia i wykorzystania ujawnianych informacji.
Przy czym wyrażenie takiej zgody może nastąpić wyłącznie ze względu na ważny interes publiczny oraz gdy jest to konieczne dla osiągnięcia celów kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego lub jeżeli ujawnienie tych informacji urzeczywistni prawo obywateli do ich rzetelnego informowania o działaniach organów podatkowych i jawności życia publicznego.
Tymczasem projektowane zmiany w Ordynacji podatkowej zakładają tryb udostępniania danych dla kontrahentów podatnika, który będzie polegał na udostępnianiu ich przez organ podatkowy, na wniosek kontrahenta podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w postaci zaświadczenia w zakresie żądanych informacji. Tryb udostępniania danych ma być uregulowany art. 306i Ordynacji podatkowej, który to przepis dotyczy obecnie zasad wydawania zaświadczeń o wysokości dochodu lub obrotu podatnika, na przez niego złożony wniosek lub – w przypadku śmierci podatnika – na wniosek wstępnego, zstępnego lub małżonka, którzy uprawdopodobnią, że mogą być spadkobiercami.