Odpowiedzialność podatkowa spadkobierców
Po śmierci podatnika jego spadkobiercy, zgodnie z polskimi regulacjami dotyczącymi prawa spadkowego, wchodzą w ogół jego praw i obowiązków. Analogiczne regulacje stosowane są odnośnie ciążących na podatniku zobowiązań podatkowych, powstających zarówno z ostatecznych decyzji organów skarbowych, jak i z prawidłowych deklaracji.
Aby przeniesienie należności na podmioty, które po podatniku dziedziczą stało się skuteczne, niezbędne jest wydanie przez właściwy w danej spawie organ podatkowy decyzji o zakresie odpowiedzialności podatkowej spadkobierców.
Potwierdza to wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 maja 2016 roku, sygn. II FPS 6/15: „(...) decyzja z art. 100 Ordynacji podatkowe (o.p.) nie jest decyzją o odpowiedzialności spadkobierców, ale decyzją określającą zakres odpowiedzialności spadkobierców. Tak bowiem stanowi art. 100 § 1 o.p. Zakres ten obejmować może jedną lub więcej należności spadkodawcy, o których mowa w art. 98 § 1 i § 2 pkt 1-7 o.p. (…) W § 2 art. 100 o.p. mówi się o zobowiązaniach spadkodawcy, o których mowa w art. 98 § 1 i 2 z zastrzeżeniem § 2a, które organ podatkowy ma określić w decyzji i chodzi tu o zobowiązania znane na dzień otwarcia spadku. Zobowiązania te (zob. art. 59 § 1 i 2 o.p.) istnieją w dniu otwarcia spadku, a śmierć spadkodawcy ich nie unicestwiła. Przejmą je spadkobiercy jako sukcesorzy”.
Ma to zastosowanie zarówno do kwot, które podatnik powinien wpłacić w ramach uregulowania zobowiązania podatkowego, jak i w przypadku kwot, które organ powinien podatnikowi wypłacić, na przykład w wypadku wystąpienia nadpłaty podatku należnego. Co do zasady przyjmuje się bowiem, iż spadkobiercy przejmują wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki spadkodawcy, a ponadto wszelkie niemajątkowe prawa związane z prowadzoną przez zmarłego podatnika działalnością gospodarczą, przy zastrzeżeniu, iż zdecydują się oni prowadzić ową działalność na własny rachunek.
Należy także odnotować, iż w sytuacji, gdy zmarły podatnik dokonał złożenia deklaracji zawierającej nieprawdziwe informacje bądź też w ogóle deklaracji nie złożył, organ podatkowy uprawniony jest do ustalenia bądź też określenia kwoty zobowiązania podatkowego, zwrotu podatku bądź też straty poniesionej przez podatnika występującego w roli spadkodawcy, oraz ewentualną nadpłatę. Organ ustala to bądź określa podczas postępowania w sprawie wydania decyzji o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień spadkobierców.
Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018
Warto także odnotować, iż odpowiedzialność spadkobierców nie jest zależna od tego, czy przyjmą czy też odrzucą spadek.
Zasady zwrotu nadpłat spadkobiercom
Wszelkiego rodzaju nadpłaty czy też zwroty wynikające z zobowiązań podatkowych wraz z należnym oprocentowaniem zwrócone być powinny spadkobiercom podatnika. Kwoty, jakie poszczególni spadkobiercy otrzymają, uzależnione są od ich udziału spadkowego, który określony jest w postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowanym akcie potwierdzenia dziedziczenia, który można sporządzić przed notariuszem, oraz złożyć organowi podatkowemu. Oprocentowanie, o którym mowa, obliczane jest z tytułu nadpłat oraz zwrotów podatków na rzecz spadkobiercy od dnia otwarcia spadku, które co do zasady następuje w chwili śmierci spadkodawcy.