Zakup samochodu za granicą - stan faktyczny
W trakcie pobytu w Austrii pewien pan zauważył na portalu internetowym ofertę sprzedaży samochodu. Sprzedająca mieszka na stałe w Austrii, udało się umówić na obejrzenie samochodu i ostatecznie kontrahenci dobili targi oraz podpisali umowę kupna-sprzedaży. Samochód w momencie sprzedaży był zarejestrowany (jeszcze przez Sprzedającą) w Polsce i posiadał polskie tablice rejestracyjne.
Żadna ze stron nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub podatkiem od wartości dodanej (VAT).
Nabywca miał wątpliwości odnośnie opodatkowania tej transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Dlatego wystąpił z wnioskiem o indywidualną interpretację podatkową, w którym zadał pytanie: Czy przedmiot ww. umowy kupna – sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Podatek od czynności cywilnoprawnych od sprzedaży samochodu
Umowa sprzedaży rzeczy (a samochód jest przecież rzeczą) jest, co do zasady, opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1a) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (ustawa o PCC). Podatek PCC płaci kupujący.
Ale nie wszystkie umowy sprzedaży rzeczy podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC czynności cywilnoprawne (czyli np. umowa sprzedaży) podlegają temu podatkowi tylko wtedy, jeżeli przedmiotem tych czynności są:
- rzeczy znajdujące się na terytorium Polski lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Polski;
- rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Jeżeli zatem ww. warunki nie są spełnione, to dana transakcja (czynność cywilnoprawna) nie jest opodatkowana polskim PCC.
Z tego przepisu zdaje się wynikać (jak się okazało - pozornie), że jeżeli w chwili sprzedaży (dokonanej poza Polską) samochód znajduje się za granicą, to nie trzeba płacić polskiego PCC. A tylko ewentualnie jakiś analogiczny podatek obowiązujący w kraju zawarcia transakcji.
Samochód znajduje się za granicą (w rozumieniu PCC) jeżeli jest zarejestrowany za granicą
Jednak zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (zob. interpretacja indywidualna z 30 kwietnia 2020 r. - sygn. 0111-KDIB2-3.4014.66.2020.3.AD) nie można uznać, że samochód zarejestrowany w Polsce, który znajduje się faktycznie poza granicami Polski i jest tam użytkowany, znajduje się za granicą w rozumieniu ww. art. 1 ust. 4 ustawy o PCC.
Zdaniem Dyrektora KIS: (...) co do zasady (stosownie do art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych), nie będzie podlegała opodatkowaniu sprzedaż rzeczy dokonana za granicą. Jednakże w myśl art. 79 ust. 1 pkt 3 w zw. z ust. 3a ustawy Prawo o ruchu drogowym, należy przyjąć, że w przypadku, gdyby samochód został wywieziony z kraju, bo np. jego właściciel mieszka za granicą (zmienił miejsce zamieszkania), to takie wywiezienie wiąże się z wyrejestrowaniem pojazdu. Zatem w przypadku sprzedaży pojazdu zarejestrowanego w kraju trudno zaakceptować pogląd, że czasowe przemieszczenie samochodu – będącego ze swej istoty pojazdem mobilnym – za granicę jest równoznaczne z położeniem samochodu jako rzeczy za granicą, w szczególności, jeżeli jego nabywcą jest osoba zamieszkująca w kraju i samochód jest zarejestrowany w kraju oraz miałby zostać tu zarejestrowany na innego nabywcę (w kraju użytkowany). Przemieszczenie rzeczy ruchomej nie uprawnia bowiem do wyłączenia umowy sprzedaży z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Z tych powodów, w analizowanym stanie faktycznym Wnioskodawca (kupujący) ma obowiązek zapłaty polskiego podatku od czynności cywilnoprawnych oraz złożenia deklaracji w sprawie tego podatku (PCC-3) z tytułu zawarcia umowy sprzedaży samochodu.
Taka interpretacja wydaje się o tyle dyskusyjna, że przepisy ustawy o PCC nie zawierają odesłania do przepisów Prawa o ruchu drogowym w zakresie rejestracji pojazdów, które to przepisy przywołał Dyrektor KIS w swojej interpretacji. A jeżeli nie ma odesłania do innych przepisów w zakresie ustalenia kiedy rzecz (tu samochód) znajduje się za granicą (w rozumieniu art. 1 ust. 4 ustawy o PCC), to wydaje się, że decydować powinna wykładnia językowa i faktyczna okoliczność znajdowania się rzeczy poza granicami administracyjnymi Rzeczypospolitej Polskiej.
Tym niemniej taka linia interpretacyjna organów podatkowych wydaje się być ugruntowana. Innym przykładem tej samej wykładni jest interpretacja Dyrektora KIS z 13 marca 2018 r. (sygn. 0111-KDIB4.4014.60.2018.1.MD).
Więcej na temat opodatkowania PCC kupna samochodu: PCC od zakupu samochodu