Sprzedaż ciągnika rolniczego - podatek PCC

PCC a sprzedaż ciągnika przez rolnika ryczałtowego

Co do zasady umowy sprzedaży rzeczy ruchomych (np. ciągników i maszyn rolniczych, czy samochodów) podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy (czyli obowiązek zapłaty podatku i złożenia deklaracji podatkowej PCC-3) ciąży na kupującym.

Jednak zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: ustawa o PCC) nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany (czyli np. umowa sprzedaży):

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Jak wskazują organy podatkowe (zob. np. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 stycznia 2020 r. - sygn. 0111-KDIB4.4014.390.2019.2.MD, czy interpretacja Dyrektora KIS z 22 lipca 2020 r. - sygn. 0111-KDIB2-3.4014.200.2020.1.BFP) z treści art. 2 pkt 4 ustawy o PCC wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona.

Zwolnieni z VAT są m.in. rolnicy ryczałtowi.
Definicję rolnika ryczałtowego znajdziemy w art. 2 pkt 19) ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem rolnikiem ryczałtowym jest rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych. 

A na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT zwolniona z VAT jest dostawa produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Warto dodać, że przez działalność rolniczą ustawa o VAT rozumie: produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (CN 4403 41 00 i 4403 49) oraz bambusa (CN 1401 10 00), a także świadczenie usług rolniczych (art. 2 pkt 15 ustawy o VAT).
Gospodarstwo rolne (w rozumieniu ustawy o VAT) to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym (art. 2 pkt 16 ustawy o VAT).

Natomiast usługi rolnicze wg art. 2 pkt 21 ustawy o VAT to:

a) usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem usług weterynaryjnych (PKWiU ex 01.6), z wyłączeniem usług podkuwania koni i prowadzenia schronisk dla zwierząt gospodarskich (PKWiU ex 01.62.10.0),
b) usługi związane z leśnictwem (PKWiU ex 02.40.10), z wyłączeniem patrolowania lasów wykonywanego na zlecenie przez jednostki inne niż leśne (PKWiU ex 02.40.10.3),
c) usługi wspomagające rybactwo (PKWiU ex 03.00.7), z wyłączeniem usług związanych z rybołówstwem morskim (PKWiU 03.00.71.0),
d) wynajem i dzierżawę maszyn i urządzeń rolniczych, bez obsługi (PKWiU 77.31.10.0);

Zatem jeżeli rolnik ryczałtowy jest stroną umowy sprzedaży (np. ciągnika rolniczego, innej maszyny rolniczej, także samochodu), niezależnie od tego, czy rolnik ryczałtowy jest kupującym, czy sprzedającym - to taka umowa nie podlega opodatkowaniu PCC. W takim przypadku kupujący nie musi płacić podatku ani składać deklaracji podatkowej. Aby skorzystać z tego wyłączenia od opodatkowania status rolnika ryczałtowego trzeba posiadać przynajmniej w dniu zawarcia umowy sprzedaży.

Jak nie PCC to VAT

Dodatkowo warto zasygnalizować, że jeżeli sprzedaży używanych maszyn i ciągników rolniczych dokonuje podatnik VAT (niekorzystający ze zwolnienia podmiotowego wskazanego w art. 113 ustawy o VAT), to dostawa takich towarów będzie podlegała, co do zasady, opodatkowaniu 23% stawką VAT na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT. Oczywiście w takim przypadku nie ma opodatkowania PCC.

Dostawa (sprzedaż) takich maszyn i ciągników rolniczych może być też objęta zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, jeżeli towary były wykorzystywane przez sprzedawcę (podatnika VAT) wyłącznie do działalności zwolnionej od VAT, np. tylko do działalności prowadzonej przez rolnika ryczałtowego. Zwolnienie będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W takim przypadku umowa sprzedaży także nie podlega PCC.

Można też skorzystać ze szczególnej procedury VAT marża dla towarów używanych (po spełnieniu warunków określonych w art. 120 ustawy o VAT). Jeżeli natomiast sprzedaży dokonuje podmiot niedziałający w charakterze podatnika VAT, taka czynność pozostaje poza zakresem ustawy o VAT i wówczas podlega PCC (zob. odpowiedź Ministra Finansów z 27 października 2017 r. na interpelację poselską nr 16209).

Polecamy: VAT 2020. Komentarz

Polecamy: Biuletyn VAT