REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sprzedaż samochodu - podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Sprzedaż samochodu - podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)
Sprzedaż samochodu - podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

REKLAMA

REKLAMA

Sprzedaż samochodu a podatek. Czy zawsze przy sprzedaży samochodu trzeba zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)? Kto płaci podatek i składa deklarację PCC-3? Ile podatku trzeba zapłacić i w jakim terminie? Kto jest zwolniony z PCC i kiedy sprzedaż samochodu nie podlega temu podatkowi? Odpowiadamy na wszystkie te pytania.

10 lipca 2020 r. została zawarta umowa sprzedaży samochodu osobowego. Swój 5-letni samochód sprzedawał pan Roman (nie jest przedsiębiorcą, rolnikiem ryczałtowym ani podatnikiem VAT). Samochód ten nabył pan Gustaw (też nie jest przedsiębiorcą, rolnikiem ryczałtowym ani podatnikiem VAT). Cena samochodu wynosi 20 000 zł.

REKLAMA

REKLAMA

Czy w tej sytuacji przy sprzedaży samochodu należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)? Kto powinien go uiścić i w jakim terminie?

Sprzedaż samochodu a podatek od czynności cywilnoprawnych

Umowa sprzedaży rzeczy (a samochód jest oczywiście rzeczą) podlega PCC, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1a) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej jako: ustawa o PCC).

Jednak nie wszystkie umowy sprzedaży rzeczy podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

REKLAMA

Bowiem na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o PCC czynności cywilnoprawne (czyli np. umowa sprzedaży) podlegają temu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:
1) rzeczy (np. samochód) znajdujące się na terytorium Polski lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Polski;
2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli w naszym początkowym przykładzie samochód znajduje się w Polsce i obaj Panowie mieszkają w Polsce, to PCC trzeba zapłacić w Polsce. Ale jeżeli samochód w chwili sprzedaży znajdował się za granicą i do transakcji doszło za granicą, to polskiego PCC nie trzeba płacić nawet jeżeli pan Gustaw (kupujący) mieszka w Polsce. W takim przypadku najprawdopodobniej jednak trzeba będzie zapłacić podatek od tej transakcji w kraju zawarcia umowy sprzedaży.

PCC nie podlega umowa sprzedaży zawarta za granicą dotycząca auta znajdującego się poza granicami Polski.

Dodatkowo nie podlegają PCC umowy sprzedaży samochodu (zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC):
a) w zakresie, w jakim są opodatkowane VAT,
b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z VAT z tytułu dokonania tej czynności.

Gdy w naszym początkowym przykładzie  sprzedaż samochodu jest opodatkowana VAT (bo pan Roman jest podatnikiem VAT - czynnym albo zwolnionym - np. rolnik ryczałtowy jest podmiotowo zwolniony z VAT) albo przynajmniej pan Gustaw jest zwolniony z VAT z tytułu zawarcia tej umowy - to PCC nie trzeba płacić.

Umowa sprzedaży samochodu nie podlega PCC, jeżeli jest opodatkowana VAT albo jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu tej umowy sprzedaży jest zwolniona z VAT (zwolniony z VAT jest np. rolnik ryczałtowy).

Czasem można skorzystać ze zwolnienia z PCC

Ustawa o PCC zwalnia z tego podatku m.in. osoby nabywające na potrzeby własne samochody osobowe, zaliczone, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu (art. 8 pkt 6 ustawy o PCC).

Dodatkowo zgodnie z art. 9 ustawy o PCC sprzedaż rzeczy ruchomych (samochód jest oczywiście rzeczą ruchomą), jeżeli podstawa opodatkowania (czyli wartość rynkowa tej rzeczy) nie przekracza 1000 zł.

Stąd jeżeli mamy do czynienia ze sprzedażą samochodu, którego realna wartość rynkowa nie przekracza 1 tys. zł (i potrafimy to udowodnić urzędowi skarbowemu - co czasem nie jest łatwe, bo urzędnicy korzystają ze swoich transakcyjnych baz danych, w których są z reguły podstawowe parametry samochodów jak marka, rocznik, czy przebieg), to PCC nie trzeba płacić od takiej sprzedaży o ile cena transakcyjna również nie przekroczyła 1000 zł.

Podstawa opodatkowania, czyli wartość rynkowa rzeczy

Podstawę opodatkowania w przypadku umów sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy.

Jest to bardzo istotne, zwłaszcza w przypadkach, gdy wartość rynkowa samochodu różni się od ceny auta wskazanej w umowie.

Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli organ podatkowy stwierdzi, iż przedmiot umowy nie odpowiada wartości rynkowej, to w ciągu 5 lat do końca roku, w którym zawarto umowę, może wezwać podatnika do podwyższenia wartości przedmiotu umowy. Co jeśli między organem a podatnikiem dojdzie w tym zakresie do sporu? Wówczas organ uwzględnia opinię biegłego lub przedstawioną przez podatnika wycenę rzeczoznawcy. Podatnik poniesie koszt opinii biegłego, jeżeli wartość określona na podstawie jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika.

Jeżeli wartość rynkowa samochodu przekracza kwotę 1000 zł i nie mamy do czynienia z innymi możliwymi zwolnieniami, należy zapłacić PCC, czyli podatek od czynności cywilnoprawnych.

Kto zapłaci podatek?

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na kupującym (ew. na kupujących).

W opisanym na wstępie przykładzie obowiązek podatkowy powstał 10 lipca 2020 r. - czyli w dniu zawarcia umowy.

Podatek od czynności cywilnoprawnych przy sprzedaży powinien zapłacić kupujący. Jeżeli kupującymi są np. dwie osoby, to mogą zapłacić wspólnie podatek w częściach. Nie muszą być to równe części. Zgodnie bowiem z przepisami, jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.


PCC – stawka

Stawka podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży samochodu wynosi 2%.

W naszym przykładzie pan Gustaw jako kupujący zapłaci 400 zł podatku PCC (20 000 zł x 2% = 400 zł)

Gdzie trzeba wpłacić podatek PCC?

Jeżeli umowa sprzedaży zostaje zawarta w formie aktu notarialnego, to płatnikiem podatku jest notariusz i to na notariuszu ciąży obowiązek zapłaty podatku (musi wcześniej oczywiście pobrać właściwą kwotę od kupującego) i złożenia deklaracji. W przeciwnych przypadku podatnicy (czyli kupujący) mają obowiązek złożyć deklarację bez wezwania organu podatkowego i zapłacić podatek.

Podatek należy obliczyć i wpłacić ( w kasie urzędu skarbowego albo przelewem na konto urzędu skarbowego) w terminie 14 dnia od dnia powstania obowiązku podatkowego (czyli np. od dnia zawarcia umowy sprzedaży).

W tym samym terminie deklarację PCC-3 składa się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podatnika (kupującego - w przypadku umowy sprzedaży). W przypadku, gdy obowiązek zapłaty ciąży solidarnie na kilku osobach, organem właściwym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę jednej z tych osób.

Niedochowanie terminu 14 dni na zapłatę PCC i złożenie deklaracji jest wykroczeniem skarbowym, za które grozi grzywna.

Jeżeli umowa sprzedaży została zawarta między więcej niż dwiema osobami, wraz z deklaracją składa się załącznik PCC‑3/A.

PCC-3 Deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych

PCC -3/A Informacja o pozostałych podatnikach

PCC-4 Zbiorcza deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych

Formularze deklaracji PCC‑3 i załącznika PCC‑3/A można otrzymać w każdym urzędzie skarbowym, są też dostępne na podatki.gov.pl.

Ministerstwo Finansów informuje, że do deklaracji PCC-3 nie dołącza się umowy sprzedaży ani innych dokumentów związanych z tą umową.

Deklarację PCC-3 można złożyć osobiście lub za pośrednictwem poczty, a także za pomocą środków komunikacji elektronicznej (zob. e-Deklaracje PCC).

Kiedy PCC podlega zwrotowi?

PCC podlega zwrotowi, jeżeli:

  • uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna);
  • nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej.

Zwrotu podatku dokonuje właściwy urząd skarbowy po przeprowadzeniu postępowania podatkowego, zwykle na wniosek zainteresowanego.  Należy jednak pamiętać, iż podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony.

W styczniu 2019 r. pan Bogusław sprzedał panu Andrzejowi samochód osobowy o wartości rynkowej 20 000 zł. Z tytułu umowy kupujący zapłacił 400 zł PCC. Po zrobieniu przeglądu technicznego samochodu w stacji diagnostycznej okazało się, że sprzedający wprowadził w błąd kupującego zapewniając go, że auto nie podlegało naprawom blacharsko‑lakierniczym. W rzeczywistości uczestniczyło w kolizji drogowej i było ponownie lakierowane. Gdyby pan Andrzej wiedział o tym, nie kupiłby tego samochodu. Dlatego w lutym 2019 r. uchylił się od skutków prawnych umowy zawartej z panem Bogusławem, co stanowi podstawę do zwrotu zapłaconego podatku. (źródło przykładu: broszura Ministerstwa Finansów)

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 815 z późn. zm.)

Polecamy serwis: Rejestracja samochodu

Wioleta Matela-Marszałek
Paweł Huczko

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasadzka legislacyjna na fundacje rodzinne. Krytyczna analiza projektu nowelizacji ustawy o CIT z dnia 29 sierpnia 2025 r.

"Niczyje zdrowie, wolność ani mienie nie są bezpieczne, kiedy obraduje parlament" - ostrzega sentencja często błędnie przypisywana Markowi Twainowi, której rzeczywistym autorem jest Gideon J. Tucker, dziewiętnastowieczny amerykański prawnik i sędzia Sądu Najwyższego stanu Nowy Jork. Ta gorzka refleksja, wypowiedziana w 1866 roku w kontekście chaotycznego procesu legislacyjnego w Albany, nabiera szczególnej aktualności w obliczu współczesnych praktyk legislacyjnych.

Tryby wystawiania faktur w KSeF – jak i kiedy z nich korzystać?

Od 2026 roku KSeF stanie się obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców, a sposób wystawiania faktur zmieni się na zawsze. System przewiduje różne tryby – online, offline24, awaryjny – aby zapewnić firmom ciągłość działania w każdych warunkach. Dzięki temu nawet brak internetu czy awaria serwerów nie zatrzyma procesu fakturowania.

Nowe limity podatkowe na 2026 rok - co musisz wiedzieć już dziś? Wyliczenia i konsekwencje

Rok 2026 przyniesie przedsiębiorcom realne zmiany – limity podatkowe zostaną obniżone w wyniku przeliczenia według niższego kursu euro. Granica przychodów dla małego podatnika spadnie do 8 517 000 zł, a limit jednorazowej amortyzacji do 212 930 zł. To pozornie drobna korekta, która w praktyce może zdecydować o utracie ulg, uproszczeń i korzystnych form rozliczeń.

Samofakturowanie w KSeF – jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces?

Samofakturowanie pozwala nabywcy wystawiać faktury w imieniu sprzedawcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dowiedz się, jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces w systemie KSeF.

REKLAMA

SmartKSeF – jak bezpiecznie wystawiać e-faktury

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) zmienia sposób dokumentowania transakcji w Polsce. Od 2026 r. e-faktura stanie się obowiązkowa, a przedsiębiorcy muszą przygotować się na różne scenariusze działania systemu. W praktyce oznacza to, że kluczowe staje się korzystanie z rozwiązań, które automatyzują proces i minimalizują ryzyka. Jednym z nich jest SmartKSeF – narzędzie wspierające firmy w bezpiecznym i zgodnym z prawem wystawianiu faktur ustrukturyzowanych.

Integracja KSeF z PEF, czyli faktury w zamówieniach publicznych. Wyjaśnienia MF

Od 1 lutego 2026 r. wchodzi w życie pełna integracja Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) z Platformą Elektronicznego Fakturowania (PEF). Zmiany te obejmą m.in. zamówienia publiczne, a także relacje B2G (Business-to-Government). Oznacza to, że przedsiębiorcy realizujący kontrakty z administracją publiczną będą zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Ministerstwo Finansów w Podręczniku KSeF 2.0 wyjaśnia, jakie zasady będą obowiązywać i jakie rodzaje faktur z PEF będą przyjmowane w KSeF.

Testy otwarte API KSeF 2.0 właśnie ruszyły – sprawdź, co zmienia się w systemie e-Faktur, dlaczego integracja jest konieczna i jakie etapy czekają podatników w najbliższych miesiącach

30 września Ministerstwo Finansów uruchomiło testy otwarte API KSeF 2.0, które pozwalają sprawdzić, jak systemy finansowo-księgowe współpracują z nową wersją Krajowego Systemu e-Faktur. To kluczowy etap przygotowań do obowiązkowego wdrożenia KSeF 2.0, który już od lutego 2025 roku stanie się codziennością przedsiębiorców i księgowych.

Miliony do odzyskania! Spółki Skarbu Państwa mogą uniknąć podatku PCC dzięki zasadzie stand-still

Wyrok WSA w Gdańsku otwiera drogę spółkom pośrednio kontrolowanym przez Skarb Państwa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy strategicznych operacjach kapitałowych. Choć decyzja nie jest jeszcze prawomocna, firmy mogą liczyć na milionowe oszczędności i odzyskanie wcześniej pobranych podatków.

REKLAMA

Rezerwa na zaległe urlopy pracowników - koszt, który może zaskoczyć na zamknięciu roku

Zaległe dni urlopowe stanowią realne i narastające ryzyko finansowe dla firm — szczególnie w sektorze MŚP. W mniejszych przedsiębiorstwach, gdzie często brakuje dedykowanych działów HR czy zespołów płacowych, łatwiej o kumulację niewykorzystanych dni. Z mojego doświadczenia jako CFO na godziny wynika, że problem jest niedoszacowany. Firmy często nie uświadamiają sobie skali zobowiązania. - tłumaczy Marta Kobińska, CEO Create the Flow, dyrektor finansowa, CFO na godziny.

Tryb awaryjny w KSeF – jak działa i kiedy z niego skorzystać?

Obowiązkowy KSeF od 2026 r. budzi emocje, a jedną z najczęściej zadawanych obaw jest: co stanie się, gdy system po prostu przestanie działać?Odpowiedzią ustawodawcy jest tryb awaryjny. Jest to rozwiązanie, które ma zabezpieczyć przedsiębiorców przed paraliżem działalności w razie oficjalnie ogłoszonej awarii KSeF.

REKLAMA