Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych przedstawia zamknięty katalog czynności, których wykonanie generuje obowiązek zapłaty PCC. I tak podatek ten zapłaci m.in. biorący pożyczkę pieniężną - od wartości umowy pożyczki. Do opodatkowanych czynności należą też umowy spółki czy zmiany umów spółki, jeśli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania (art. 1 ust. 1 ustawy o PCC).
Jak to działa?
Cash pooling to system efektywnego scentralizowanego zarządzania płynnością finansową wśród grupy kilku podmiotów. Niedobory środków pieniężnych podmiotów należących do grupy kompensuje się nadwyżkami innych podmiotów z tej samej grupy. W skrócie chodzi o efektywne zagospodarowanie nadwyżki pieniędzy, bez udziału banku i bez odsetek. W ten sposób cała grupa uzyskuje korzystniejsze warunki finansowania niż gdyby każdy jej członek miałby organizować pieniądze osobno. Pozostaje pytanie, czy cash pooling będzie podlegał pod PCC?
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Kwestią rozliczenia cash poolingu na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zainteresowała się spółka, która chciała wykorzystać cash pooling do poprawy gospodarki finansowej w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej. W banku utworzony został rachunek wspólny, konsolidujący na bieżąco wszystkie salda biorących udział w cash poolingu spółek zarejestrowane na rachunkach transakcyjnych. Uczestnicy podpisali umowę autoryzującą z posiadaczem wspólnego rachunku i z bankiem, natomiast nie zostały zawarte żadne umowy pomiędzy uczestnikami. Spółka miała wątpliwość, czy przy uzupełnianiu niedoborów środków pieniężnych trzeba będzie płacić PCC, jak samo jak przy umowie pożyczki, co w swoim mniemaniu uznała za nieprawdziwe.
Cash pooling bez PCC
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 8 lipca 2016 r. o sygn. IBPB-2-1/4514-308/16/MZ przyznał spółce rację, uznając, że umowy cash poolingu nie można zakwalifikować do umowy pożyczki, choć nosi jej znamiona. Przy pożyczce pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść na własność pożyczkodawcy pieniądze, a ten zobowiązuje się zwrócić taką samą kwotę (art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego).
Cash pooling z kolei angażuje przynajmniej trzy podmioty, tj. podmiot posiadający wolne środki finansowe, podmiot zgłaszający niedobór tych środków oraz pośrednik działający we własnym imieniu. Posiadacz pieniędzy nie wie, czy i w jakiej wysokości jego środki zostaną wykorzystane i przez którego z pozostałych uczestników cash poolingu. Na tej samej zasadzie ten, kto posiłkuje się nie swoimi środkami pieniężnymi, nie wie, do kogo one konkretnie należą. Podsumowując, transakcja „pożyczania” pieniędzy jest daleka od skonkretyzowanej.
Jak zaznaczył fiskus, „…czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”
Katarzyna Miazek, Tax Care