Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny określił, że osoba fizyczna, będąca akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej, ma jako podatnik obowiązek odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w dacie powstania przychodu, czyli w dniu wypłaty dywidendy (uchwała z dnia 20 maja 2013 r., sygn. akt II FPS 6/12).
Skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie ze skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie przedstawił składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej „Skład siedmiu sędziów NSA”) zagadnienie prawne w przedmiocie odpowiedzi na następujące pytania: (1) czy przychód (dochód) osoby fizycznej będącej akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej jest, stosownie do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze. zm., dalej „u.p.d.o.f.”) przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz (2) kiedy w przypadku tego podatnika powstaje obowiązek zapłaty zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w świetle u.p.d.o.f.?
Spółka komandytowo-akcyjna podatnikiem CIT w 2014 r.
Przychód osoby fizycznej będącej akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej
W pierwszej kolejności w uchwale zostały zaprezentowane rozbieżności w doktrynie w zakresie podejścia do zagadnienia prawnego przedstawionego przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skład siedmiu sędziów NSA wskazał, że w odniesieniu do pierwszego pytania prawnego w orzecznictwie sądów administracyjnych przychód w postaci dywidendy akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej, będącego osobą fizyczną, przyporządkowywano do trzech różnych źródeł. Za źródła tego przychodu w doktrynie uznawano: kapitały pieniężne i prawa majątkowe, inne źródła wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. oraz pozarolniczą działalność gospodarczą.
Analizując stanowiska prezentowane w doktrynie, jak również wzajemne relacje pomiędzy przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 1030) a przepisami prawa podatkowego, skład siedmiu sędziów NSA wskazał, że za trafny należy uznać pogląd, który kwalifikuje dochody uzyskiwane przez akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Jak przygotować firmę na zmiany w VAT w 2014 r.
Obowiązek zapłaty zaliczki na podatek
W odniesieniu do drugiego przedstawionego pytania prawnego, skład siedmiu sędziów NSA wskazał na wstępie, że uznanie dochodów akcjonariusza w spółce komandytowo-akcyjnej za pochodzące z pozarolniczej działalności gospodarczej wpływa na moment powstania obowiązku uiszczenia stosownych zaliczek na podatek dochodowy.
Skład siedmiu sędziów NSA wskazał, że w odniesieniu do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, podatnicy są zobowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Wykorzystanie spółek komandytowych w działalności holdingowej
Jednocześnie, jak zauważył skład siedmiu sędziów NSA, przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej będzie dywidenda należna akcjonariuszowi odpowiednio w stosunku do jego wkładu do spółki, w przypadku powzięcia stosownej uchwały w tym zakresie przez walne zgromadzenie.
W tym przypadku konieczność uiszczania przez akcjonariuszy spółki komandytowo-akcyjnej zaliczek na podatek dochodowy z tytułu przyszłych zysków pozostaje jednak w sprzeczności z charakterem dywidendy uzyskiwanej przez akcjonariuszy spółki. Akcjonariusze będący osobami fizycznymi, którzy wnieśli wkłady do spółki, licząc na uzyskanie z tego tytułu zysku nie ponoszą żadnych innych dodatkowych kosztów, ani nie są bezpośrednio zaangażowani w prowadzenie spraw spółki. Ponadto, należy również wskazać, że uzyskanie dywidendy zależy od ogólnych wyników spółki i nie jest gwarantowaną należnością, która przysługuje akcjonariuszom z tytułu posiadanych udziałów.
Mając na względzie powyższe oraz biorąc pod uwagę przepisy prawa podatkowego, skład siedmiu sędziów NSA zauważył, że dywidenda jest zapłatą w świetle prawa podatkowego, od chwili otrzymania której na podatniku ciążyć będzie obowiązek odprowadzenia stosownej zaliczki na podatek dochodowy.
W świetle powyższego skład siedmiu sędziów NSA wskazał, że momentem powstania obowiązku zapłaty zaliczki na podatek z tytułu przychodu uzyskanego w postaci dywidendy, będzie moment jej faktycznego otrzymania, tj. dzień wypłaty dywidendy.
Podsumowując, we wskazanej uchwale składu siedmiu sędziów NSA rozstrzygnięto dotychczas pojawiające się rozbieżności i stwierdzono, że przychód osoby fizycznej będącej akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej uzyskany z tego tytułu stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Natomiast momentem powstania obowiązku odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych jest dzień wypłaty dywidendy.
Zapraszamy na forum o podatkach
Maciej Szulikowski
radca prawny i partner zarządzający