Rezydencja podatkowa
Zgodnie z przepisami polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) za polskiego rezydenta podatkowego uznaje się osoby, przebywające w Polsce dłużej niż 183 dni w danym roku, bądź też posiadające tu centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych).
Oznacza to, że, że, jeżeli dana osoba, podejmując pracę w Austrii, np. pozostawi najbliższą rodzinę w Polsce, dla celów rozliczeń z fiskusem będzie ona zasadniczo traktowana jako polski rezydent podatkowy.
Wiąże się z tym obowiązek deklarowania i opodatkowania w Polsce swoich dochodów uzyskiwanych w innych państwach.
Jednakże w sytuacji, w której ta sama osoba przeniosłaby do Austrii swój ośrodek interesów życiowych i spędzałaby w Polsce mniej niż 183 dni w roku, będzie ona uważana za nierezydenta podatkowego Polski.
Z kolei zgodnie z wewnętrznym prawem Austrii, dana osoba będzie uznawana za tamtejszego rezydenta podatkowego (a w konsekwencji - za osobę zobowiązaną do opodatkowywania w tym kraju swoich ogólnoświatowych dochodów) w sytuacji, w której będzie miała miejsce stałego zamieszkania w Austrii bądź, jeżeli jej pobyt w Austrii przekroczy sześć miesięcy.
Dodatkowo, rezydentami podatkowymi Austrii stają się obywatele krajów Unii Europejskiej albo krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego, których 90 proc. dochodów pochodzi ze źródeł austriackich.
Jak rozwiązać konflikt rezydencji?
Biorąc pod uwagę powyższe, przesłanki uznania danej osoby za rezydenta podatkowego Polski i Austrii są podobne, w pewnym zakresie nawet się pokrywają. Tym samym może dojść do konfliktu rezydencji. Jak temu zaradzić?
Zaistnienie takiej sytuacji staje się punktem wyjścia do zastosowania przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską i Austrią. Stosunki polsko-austriackie w tym zakresie normuje umowa z 13 stycznia 2004 r., podpisana w Wiedniu.
Przepisy umowy wskazują, że w razie potrzeby ustalenia miejsca zamieszkania takiej osoby należy kierować się następującymi warunkami:
- stałym miejscem zamieszkania,
- ściślejszymi powiązaniami osobistymi i gospodarczymi,
- faktem zwykłego przebywania,
- obywatelstwem
Jeżeli jednak, na skutek specyficznej sytuacji osobistej danej osoby, ustalenie jej rezydencji podatkowej zgodnie z powyższymi warunkami nie byłoby możliwe, władze skarbowe Polski i Austrii powinny rozstrzygnąć sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.
Zasadą jest, że dochody uzyskiwane przez Polaka pracującego w Austrii będą podlegały opodatkowaniu w Austrii. Umowa polsko-austriacka przewiduje jednak możliwość zwolnienia dochodów uzyskiwanych za pracę w Austrii w sytuacji, w której polski rezydent podatkowy byłby zatrudniony przez polską spółkę (i koszty jego wynagrodzenia nie byłyby ponoszone przez spółkę austriacką)oraz przebywałby w Austrii przez okres krótszy niż 183 dni w danym roku podatkowym.
Polecamy: Jak ustalić podatek od dochodów z pracy za granicą
PIT w Austrii
Jeśli okaże się, że musimy opodatkować nasze dochody na terenie Austrii, warto poznać podstawowe założenia rządzące podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochodem pracownika podlegającym opodatkowaniu w Austrii jest jego wynagrodzenie podstawowe, a także wartość świadczeń dodatkowych otrzymywanych w naturze lub w gotówce, pochodzących od pracodawcy.
Warto zwrócić uwagę, że wewnętrzne prawo austriackie przewiduje specyficzny sposób ustalania wartości niektórych świadczeń w naturze. Przykładowo, jeśli pracodawca zapewnienia pracownikom zakwaterowanie, przychód z tego tytułu ustala się jako 75% wartości miesięcznego czynszu. Jednak już w sytuacji, w której pracodawca zwraca pracownikowi koszty wynajmu mieszkania, cała kwota zwrotu podlega opodatkowaniu.
Austriaccy pracownicy mogą również korzystać z ulg podatkowych dotyczących innych drobnych świadczeń przyznawanych przez pracodawcę. Mogą one być mianowicie zwolnione z PIT w zakresie wynikającym z przepisów podatkowych.
Jako przykład można wymienić przyznanie pracownikowi akcji spółki pracodawcy – w tym przypadku do kwoty 1 460 EUR rocznie ma zastosowanie zwolnienie podatkowe. Podobnie rzecz się ma z wynagrodzeniem wypłacanym przez pracodawcę za pracę w nadgodzinach – zwolnienie jest ustalane w wysokości wynikającej z odrębnych przepisów.
W Austrii pracownicy mogą otrzymywać dodatkowe wynagrodzenie, w formie 13 i 14 pensji, należne za pracę w wakacje i święta. Korzysta ono z preferenji podatkowej, polegającej na tym, że do kwoty odpowiadającej dwukrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia pracownika jest opodatkowywane według zryczałtowanej stawki w wysokości 6 %. Nadmienić należy przy tym, że kwota 620 EUR jest w ogóle wolna od opodatkowania.
Skala PIT w Austrii
| Dochód (w euro) | Stawka PIT (w proc.) |
| do 11 000 | 0 |
| do 25 000 | 36,50 |
| do 60 000 | 43,2143 |
| powyżej 60 000 | 50 |
Obliczenie podatku austriackiego
| Dochód (w euro) | Podatek dochodowy (w euro) |
| od 11 000 do 25 000 | (Dochód – 11 000) x 5 110 14 000 |
| od 25 000 do 60 000 | (Dochód – 25 000) x 15 125 35 000 |
| powyżej 60 000 | (Dochód – 60 000) x 50 proc. + 20 235 |
Dodatkowo, przy obliczaniu ostatecznego zobowiązania podatkowego w Austrii pracownik jest uprawniony do pomniejszania podatku o następujące odliczenia:
| Rodzaj odliczenia od podatku | Za dany rok (w euro) |
| Każdy pracownik | 54 |
| Dojazdy pracownika | 291 |
| Jedyna osoba zarabiająca w rodzinie 1): - bez dzieci - z jednym dzieckiem - z dwójką dzieci - z więcej niż dwójką dzieci – za każde dodatkowe dziecko | 364 494 669 220 |
1) Roczny limit dochodu niezarabiającego partnera (małżonka lub konkubenta) nie może przekroczyć 2200 euro na rok lub 6000 euro na rok w przypadku rodzin posiadających przynajmniej 1 dziecko.
Zobacz także: Rozliczamy podatkowo swoje dochody z pracy za granicą - PORADNIK
Zobacz także: Kiedy trzeba mieć certyfikat rezydencji?
Z jakich ulg i odliczeń podatkowych skorzystamy w Austrii?
Na wstępie warto zaznaczyć, że każda osoba mieszkająca na stałe w Austrii lub zwyczajowo przebywająca na jej terytorium, jest traktowana jak rezydent podatkowy, i to niezależnie od posiadanego obywatelstwa.
Odrębne regulacje stosuje się do obywateli Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy są uznawani za austriackich rezydentów, jeśli uzyskują co najmniej 90% dochodów na terytorium Austrii lub ich dochód niepodlegający austriackiemu podatkowi nie przekracza 10 tys. EUR
Pod względem systemu podatkowego Austria jest państwem przyjaznym dla cudzoziemców. Objawia się to w ten sposób, że prawo przewiduje specjalne ulgi podatkowe dla cudzoziemców. Mają one zastosowanie w stosunku do osób , osoba które nie były austriackimi rezydentami w ciągu ostatnich 10 lat, lecz decydują się na podjęcie przez pewien czas pracy w Austrii na rzecz austriackiego pracodawcy w imieniu podmiotu (pracodawcy) zagranicznego przez okres nie przekraczający 5 lat.
Reguła ta nie ma zastosowania w przypadku, gdy przewidywany okres tymczasowego zatrudnienia jest dłuższy,. Warunkiem skorzystania z preferencji podatkowej jest pozostawanie rezydentem podatkowym swojego kraju.
Poszczególne regulacje dotyczące wymienionej preferencji dotyczą między innymi wypłacanych pracownikowi-obcokrajowcowi dodatków i świadczeń. Są one zwolnione z podatku do pewnego limitu. Jako przykład można wymienić:
- dodatek za przeniesienie do innego kraju – zwolniony z opodatkowania do 1/15 kwoty rocznej pensji brutto,
- dodatek za prowadzenie podwójnego gospodarstwa domowego – zwolniony z opodatkowania do 2200 euro miesięcznie,
- dodatek za podróże do kraju macierzystego w celu utrzymania gospodarstwa domowego – zwolniony z opodatkowania do 3372 euro rocznie
- dodatek za opłatę czesnego w prywatnej szkole w Austrii – zwolniony z opodatkowania do kwoty 110 euro miesięcznie za każdego dziecko.
Jeśli obcokrajowiec podejmujący prace w Austrii poniesie inne wydatki, np. z tytułu wykonywania obowiązków służbowych a także inne wydatki o charakterze nadzwyczajnym ma prawo uwzględnić je w rocznym zeznaniu podatkowym. Należy jednak zaznaczyć, że ta ulga nie ma zastosowania, jeśli łączna kwota wymienionych dodatków przekroczy 35%. dochodu podlegającego opodatkowaniu.
Praktyczne aspekty austriackich rozliczeń PIT
W celu zastosowania ulgi, pracodawca powinien przesłać właściwemu urzędowi skarbowemu na początku oddelegowania danej osoby do Austrii oraz z początkiem każdego kolejnego roku kalendarzowego pisemne oświadczenie, wskazujące pracowników, których będzie dotyczyć preferencyjne opodatkowanie.
Należy wspomnieć, że nierezydenci uzyskujący dochody ze stosunku pracy, mają w Austrii obowiązek składania zeznań podatkowych,jeśli ich dochód z austriackich źródeł przekracza 2 tys. EUR i nie były od niego pobierane zaliczki na podatek. Dochód ten podlega opodatkowywaniu według progresywnych stawek podatkowych.
Stanowiąca ogólną zasadę austriackiego systemu podatkowego ulga w postaci zerowej stawki podatkowej dla dochodu nie przekraczającego 11 tys. EUR nie ma tutaj zastosowania. Wydatki poniesione przez podatnika mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu jedynie wtedy, gdy są związane z opodatkowywanymi dochodami. Natomiast z indywidualnych ulgi podatkowych mogą korzystać wyłącznie pracownicy.
Na zakończenie wspomnieć należy, że dochody uzyskane z tytułu zatrudnienia w Austrii przez zagranicznego pracodawcę podlegają podatkowi dochodowemu w wysokości 20 %.
Joanna Narkiewicz-Tarłowska jest starszym menedżerem, doradcą podatkowym w PwC