Wyjeżdżając do pracy za granicą ważne jest, aby pamiętać o tym, żeby zawczasu zapoznać się obowiązującym systemem podatkowym w kraju docelowym oraz w kraju ojczystym. Tylko znając procedury zdoła się uniknąć niekorzystnego podwójnego opodatkowania. Podobnie pracodawca powinien wiedzieć jak postępować w przypadku zlecenia pracy osobie za granicą.
Jakie dochody zagraniczne podlegają opodatkowaniu w Polsce?
W świetle art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej także „ustawa”), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Na podstawie art. 3 ust. 1a ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
- posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
- przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
Natomiast art. 3 ust. 2a ustawy, stanowi, że opodatkowaniu podlega dochód (przychód) osiągnięty na terytorium Polski. Jest to generalna zasada, według której ustala się, jaki dochód podlega opodatkowaniu w Polsce. Decyduje o tym miejsce osiągania dochodów, nie zaś miejsce świadczenia usługi. O źródle dochodów położonych w Polsce można mówić wtedy, gdy takie źródło dochodów trwale związane jest z terytorium Polski lub, gdy źródłem dochodu są polscy rezydenci eksploatujący rzeczy lub dobra niematerialne należące do innych podmiotów.
Za dochody uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się również dochody pochodzące od polskiego płatnika, wypłacone osobie, która usługi określone w umowie zawartej pomiędzy stronami wykonuje za granicą.
Na osobie objętej ograniczonym obowiązkiem podatkowym ciąży nieskonkretyzowana powinność poniesienia świadczenia pieniężnego (podatku dochodowego) w związku z osiąganiem dochodów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ograniczony obowiązek podatkowy ma charakter ograniczony o tyle, że nieskonkretyzowana powinność poniesienia świadczenia pieniężnego łączy się z osiągnięciem dochodów, lecz tylko z określonego źródła bądź powstających w określonym miejscu.
Zatem, wynagrodzenie wypłacane podmiotowi zagranicznemu, przez polskiego płatnika za wykonanie usługi fizycznie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dochodem, którego źródło znajduje się w Polsce, ponieważ występuje gospodarczy związek tego dochodu z terytorium Polski. Dochód ten jest zatem osiągnięty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Za dochody osiągnięte na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznać należy również dochody nie osiągnięte w wyniku czynności dokonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a mające swoje źródło w Polsce.
Wskazana wyżej zasada ograniczonego obowiązku podatkowego stanowi, że Rzeczpospolita Polska ma prawo do opodatkowania osób fizycznych niebędących jej rezydentami podatkowymi, ale tylko w zakresie dochodów uzyskiwanych ze źródła przychodów położonych na jej terytorium. Nie są natomiast w Polsce opodatkowane osoby fizyczne z tytułu dochodów, których źródło jest położone za granicą. Warunkiem posiadania w Polsce statusu podmiotu o ograniczonym obowiązku podatkowym jest brak na terytorium Polski miejsca zamieszkania lub zakładu.
Jak wygląda opodatkowanie w Polsce przychodów nierezydentów?
Zasady opodatkowania w Polsce przychodów uzyskanych przez nierezydentów reguluje m.in. art. 29 i art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 29 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, podatek dochodowy od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby, o których mowa w art. 3 ust. 2a, przychodów z działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 6-9 oraz z odsetek innych niż wymienione w art. 30a ust. 1, z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu, oraz za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu.
Stosownie do art. 29 ust. 2 tej ustawy, przepisy powyższe stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Przy czym, ilekroć w ustawie jest mowa o certyfikacie rezydencji zgodnie z art. 5a pkt 21 ustawy oznacza to zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika.
Certyfikat rezydencji jest dokumentem wydawanym przez właściwą administrację podatkową, potwierdzającym miejsce rezydencji podatnika dla celów podatkowych, którym w przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych jest miejsce zamieszkania. Wydając takie zaświadczenie właściwy organ potwierdza, że na moment wydania tego dokumentu, bądź na moment w nim określony stan faktyczny wskazany w jego treści jest zgodny ze stanem faktycznym, wynikającym z ewidencji, rejestrów prowadzonych przez ten organ bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu; może zatem dotyczyć wyłącznie zaistniałych, tj. teraźniejszych lub przeszłych stanów faktycznych, nigdy przyszłych okoliczności faktycznych.
Certyfikatu rezydencji nie może zastąpić inny dowód (np. oświadczenie w formie mailowej czy papierowej, dokument potwierdzający prowadzenie przez określony podmiot działalności gospodarczej na terytorium danego kraju, oświadczenie podatnika, odpis z właściwego rejestru handlowego, a nawet informacja o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej, czy też decyzja podatkowa). Certyfikat stanowi środek dowodowy (wyłączny) posiadania rezydencji podatkowej w określonym kraju, czego stwierdzenie umożliwia płatnikowi, zastosowanie postanowień stosownej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu. Przede wszystkim trzeba uznać, że uzależnienie stosowania opodatkowania przewidzianego w odpowiedniej umowie w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu (we wskazanym zakresie), od przedstawienia certyfikatu rezydencji oznacza, że fakt posiadania siedziby dla celów podatkowych na terytorium określonego państwa, nie może być dowodzony w inny sposób, aniżeli za pomocą tegoż certyfikatu.
Jakie obowiązki ma pracodawca w przypadku umowy zlecenia osoby będącej rezydentem podatkowym w Szwecji?
Na podstawie art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 2a, oraz urzędom skarbowym, przy pomocy których naczelnicy urzędów skarbowych właściwi w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonują swoje zadania imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru (IFT-1R), również gdy płatnik w roku podatkowym sporządzał i przekazywał informacje w trybie przewidzianym w ust. 4 (IFT-1). Informacje te w myśl art. 42 ust. 6 ustawy sporządzają i przekazują również podmioty, o których mowa w art. 41, gdy na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub ustawy nie są obowiązane do poboru podatku, o którym mowa w art. 29-30a. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.
Przychody uzyskiwane przez osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Szwecji z tytułu umowy zlecenia nie wykonywanej przez tę osobą w ramach działalności gospodarczej a także nie stanowiącej umowy o pracę będą stanowiły przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13. Do przychodów tych będą miały zastosowanie zasady opodatkowania uregulowane w art. 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem mając powyższe na uwadze, w przypadku przedłożenia przez osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Szwecji certyfikatu rezydencji, pracodawca jako płatnik powinien wziąć pod uwagę art. 29 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i uwzględnić zapisy Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Sztokholmie 19 listopada 2004 r.
Do przychodów uzyskiwanych z tytułu umowy cywilnoprawnej, które nie będą nosić znamion umowy o pracę, należy zastosować uregulowania zawarte w art. 14 Konwencji dotyczącym wolnych zawodów.
W myśl art. 14 ust. 1 Konwencji polsko-szwedzkiej dochody, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiąga z wykonywania wolnego zawodu albo innej działalności o samodzielnym charakterze, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że osoba ta posiada stałą placówką w drugim Umawiającym się Państwie w celu wykonywania swej działalności. Jeżeli posiada ona taką stałą placówkę, wówczas dochód może być opodatkowany w drugim Państwie, jednak tylko w takim zakresie, w jakim może być przypisany tej stałej placówce.
Zatem, przychód osiągany przez osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Szwecji, niemającej w Polsce stałej placówki, z tytułu umowy zlecenia w przypadku przedłożenia pracodawcy certyfikatu rezydencji będzie podlegał stosownie do uregulowań art. 14 ust. 1 ww. Konwencji opodatkowaniu tylko i wyłącznie w państwie rezydencji, tj. w Szwecji.
Przykład: W celu rozwiania swoich wątpliwości jak postąpić w kwestiach podatkowych do Krajowej Informacji Skarbowej (interpretacja indywidualna z dnia 23 maja 2017, sygn. 0115-KDIT3.4011.34.2017.1.DP) zgłosił się przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług budowlanych. W ramach działalności Wnioskodawca podpisał umowę ze Szwedzką firmą na wykończenie drewnianych domów, znajdujących się na terenie Szwecji. W celu realizacji umowy firma planuje zatrudnić na umowę zlecenie obywatela polskiego, który od ponad roku mieszka na stałe wraz z rodziną w Szwecji. Zleceniobiorca nie posiada stałej placówki w Polsce. Pracę wykonywał będzie wyłącznie w Szwecji w ramach zawartej z Wnioskodawcą usługi. Przedstawił również certyfikat rezydencji ze szwedzkiego urzędu podatkowego.
Wystosował on pytanie czy należy pobrać i odprowadzić do polskiego urzędu zryczałtowany 20% podatek dochodowy od uzyskanych na terenie Szwecji przez nierezydenta przychodów w tytułu umowy zlecenia, czy może będzie on podlegał opodatkowaniu w Szwecji? Czy należy wystawić zleceniobiorcy deklarację IFT-1R i ująć kwotę dochodu w poz. 71 czy 72?
W odpowiedzi KIS stwierdził, że wynagrodzenie osoby fizycznej, mającej w Szwecji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych oraz będącej rezydentem podatkowym w Szwecji bez względu na miejsce wypłaty należności z ww. tytułu, stosownie do art. 14 ust. 1 ww. Konwencji nie będzie podległo opodatkowaniu w Polsce. W konsekwencji wypłacając pracownikowi wynagrodzenie wnioskodawca nie będzie zobowiązana do obliczania i pobierania od powyższych należności/przychodu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz zapłaty od tego przychodu zryczałtowanego podatku dochodowego, pod warunkiem uzyskania od pracownika certyfikatu rezydencji. Na wnioskodawcy stosownie do art. 42 ust. 2 pkt 2 i art. 42 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie ciążył obowiązek sporządzenia i przekazania podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych imiennej informacji sporządzonej według ustalonego wzoru IFT-1/IFT-1R. Informację IFT-1R wnioskodawca (płatnik) zobowiązana jest sporządzić i przekazać do urzędu skarbowego oraz podatnikowi, nawet wówczas gdy na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie była zobowiązana do poboru podatku. W informacjach tych wnioskodawca (płatnik) wykazuje m.in. kwotę dochodu zwolnionego z opodatkowania (poz. 71), jeżeli pracownik przedłoży aktualny certyfikat rezydencji.