Powyższa wykładnia przepisów prawa podatkowego znajduje potwierdzenie w wydanej przez Krajową Informację Skarbową interpretacji indywidualnej z dnia 1 grudnia 2016, sygn. 0461-ITPB4.4511.740.2016.1.KK
Sporządzona została ona na wniosek spółki polskiego prawa handlowego, podlegającej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP. Zarząd Spółki ma zamiar ustanowić wynagrodzenie dla prokurenta z tytułu pełnionej przez niego funkcji w spółce (prokura) bez nawiązywania jakiegokolwiek stosunku pracy. Podstawą wypłaty ww. wynagrodzenia będzie uchwała Zarządu Spółki określająca jego wysokość oraz sposób wypłaty.
Prokurent posiada obywatelstwo polskie, a jednocześnie jest rezydentem podatkowym w Hiszpanii z uwagi na scentralizowanie ośrodka interesów życiowych: ścisłe powiązania osobiste (zamieszkanie i rodzina) oraz gospodarcze (stosunek pracy). Prokurent dostarczył do wnioskodawcy swój certyfikat rezydencji podatkowej.
Prokurent w dalszym ciągu będzie kontynuował zatrudnienie (umowa o pracę) w spółce prawa hiszpańskiego mającej siedzibę w Hiszpanii i w dalszym ciągu wraz z rodziną będzie zamieszkiwał w Hiszpanii. W Polsce pojawiał się będzie sporadycznie w razie wystąpienia potrzeby osobistego stawiennictwa w okresie nieprzekraczającym 183 dni w roku. Spółka hiszpańska, w której zatrudniony jest prokurent jest jednym ze wspólników wnioskodawcy.
W związku z powyższym opisem wnioskodawca wyraził swoje wątpliwości co do kwestii: jak zaklasyfikować wynagrodzenie wypłacane prokurentowi; czy wynagrodzenie to będzie podlegało opodatkowaniu w Polsce oraz czy będzie miał jakieś obowiązki informacyjne względem podatnika i/lub właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego.
Zdaniem wnioskodawcy, wynagrodzenie za sprawowanie funkcji prokurenta, które będzie wypłacane na podstawie uchwały Zarządu Spółki w 2017 r. należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł - na podstawie przepisu art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca uważa, że nie ma tu zastosowania art. 13 pkt 8 oraz art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zdaniem wnioskodawcy, spółka nie jest zobowiązana do poboru miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłacanego prokurentowi wynagrodzenia. Ma natomiast obowiązek sporządzić informację o wysokości uzyskanych przez prokurenta przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać ją prokurentowi oraz Urzędowi Skarbowemu, którym kieruje Naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.
W odpowiedzi urząd dokonując analizy stanu prawnego uznał stanowisko spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jako słuszne.
Do jakiej kategorii dochodów zalicza się wynagrodzenie za sprawowanie funkcji prokurenta?
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1:
- pkt 2 działalność wykonywana osobiście,
- pkt 9 inne źródła.
Zgodnie z art. 13 pkt 7 ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Innymi źródłami przychodów zakwalifikowanymi w art. 13 do działalności wykonywanej osobiście są m.in. przychody z usług na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło, umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze w sytuacjach określonych w ustawie.
Z kolei art. 13 pkt 8 lit. a) ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście uznaje przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.
Prokura, jak stanowi art. 1091 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2016 r., poz. 380), jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
W świetle powyższego należy stwierdzić, że udzielenie prokury jest uznawane za jednostronną czynność prawną. Do udzielenia prokury wystarczające jest zatem złożenie oświadczenia woli przez podmiot do tego uprawniony. Powołanie do pełnienia określonych funkcji jest więc stosunkiem prawnym jednostronnym.
W przedstawionym powyżej zdarzeniu, prokurent powołany przez wnioskodawcę na podstawie uchwały zarządu będzie otrzymywał wynagrodzenie bez nawiązywania jakiegokolwiek stosunku pracy. Oznacza to, że przychodu z tytułu wykonywania prokury nie można zaliczyć do przychodu ze źródła omówionego w art. 13 pkt 8 ustawy. Spółka nie będzie bowiem zawierała z prokurentem umów zlecenia bądź umów o dzieło. Brak jest również podstaw do zastosowania art. 13 pkt 7 ustawy stanowiącym o przychodach otrzymanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych lub innych organów stanowiących osób prawnych. Prokura jak już zostało powyżej napisane jest pełnomocnictwem. Pełnomocnictwo jest umocowaniem wyłącznie do dokonywania czynności prawnych w imieniu i na rzecz osoby je dającej. Nie jest to powołanie do organów spółki.
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Prawidłową kwalifikacją jest zaliczenie omawianych przychodów do wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy przychodów z innych źródeł.
Katalog przychodów z innych źródeł zawarty w art. 20 ust. 1 jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania w szczególności. Wyliczenie zawarte w tym art. jest jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 ww. ustawy obejmuje także kwotę wypłaconego wynagrodzenia za pełnienie funkcji prokurenta.
Czy spółka jest zobowiązana do poboru zaliczek na PIT?
Obowiązki spółek polskiego prawa handlowego jako płatnika dotyczące wypłaty wynagrodzenia dla prokurenta, będącego rezydentem podatkowym w Hiszpanii należy określić z uwzględnieniem postanowień umowy z dnia 15 listopada 1979 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Hiszpanii o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. 1982, Nr 17, poz. 127)
W myśl art. 21 ust. 1 ww. umowy części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie, bez względu na to, skąd one pochodzą, a o których nie było mowy w poprzednich artykułach niniejszej umowy, będą opodatkowane tylko w tym Państwie.
Postanowienia ustępu 1 nie będą miały zastosowania do dochodu innego niż dochód z nieruchomości określony w artykule 6 ustęp 2, jeżeli osoba osiągająca dochód, mając miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie, prowadzi działalność gospodarczą w drugim umawiającym się państwie przez położony tam zakład lub wykonuje w tym drugim Państwie wolny zawód, wykorzystując położoną tam stałą placówkę, a prawa lub majątek, w związku z którymi osiągany jest dochód, są rzeczywiście związane z takim zakładem lub stałą placówką. W takim wypadku stosuje się odpowiednio postanowienia artykułu 7 lub artykułu 14 (art. 21 ust. 2 ww. umowy)
W świetle powyższego, wynagrodzenia wypłacane przez Wnioskodawcę prokurentowi rezydentowi podatkowemu w Hiszpanii będą podlegały opodatkowaniu tylko w Hiszpanii. Prokurent nie będzie zatem podlegał w Polsce obowiązkowi podatkowemu od świadczeń pieniężnych z tytułu wykonywania czynności prokurenta.
Obowiązki informacyjne spółki względem płatnika oraz urzędu skarbowego
Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
W związku z powyższym wnioskodawca nie będzie zobowiązany do poboru miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaty prokurentowi wynagrodzenia za pełnienie tej funkcji w spółce. Do spółki należy jednak powinność sporządzenia i przekazania ww. osobie, jak i urzędowi skarbowemu, informację PIT-8C, na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z określeniem rodzaju przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.