Otrzymane pieniądze z tytułu wystąpienia wspólnika ze spółki cywilnej stanowią podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychód z działalności gospodarczej.
Do przychodów tych nie zalicza się – stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 11 ustawy o PIT – tej części otrzymanych środków pieniężnych, które stanowią równowartość uzyskanej przed wystąpieniem przez wspólnika nadwyżki przychodów nad kosztami ich uzyskania, ustalonymi w myśl w art. 8, pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce.
Nie trzeba płacić PIT od wartości zwróconych wkładów.
Spółka cywilna i rozliczanie dochodów jej wspólników
Zasady funkcjonowania spółek cywilnych zostały określone w art. 860 i następnych kodeksu cywilnego (kc).
Zgodnie z art. 871 kc, wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia, wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia.
Nie ulega jedynie zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika.
Ponadto występującemu wspólnikowi wypłaca się w pieniądzu taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki.
Przypomnijmy, że spółka cywilna nie ma osobowości prawnej. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki niemającej osobowości prawnej, podatnikiem podatku dochodowego nie jest spółka lecz jej poszczególni wspólnicy.
Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o PIT, przychody z udziału w spółce cywilnej (tak jak w każdej innej spółce niebędącej osobą prawną), ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału).
Przychody te, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.
Dlatego też każdy ze wspólników oblicza odrębnie dochód z udziału w spółce i każdy samodzielnie od tego dochodu oblicza należny podatek dochodowy.
Dochód wspólnika występującego ze spółki
Udział w zysku wspólnika występującego ze spółki, odpowiada wartości majątku wspólnego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, przy uwzględnieniu proporcji, w jakiej wspólnik występujący ze spółki uczestniczył w zyskach spółki. Przy czym zysk jest to nadwyżka wpływów nad wydatkami w działalności gospodarczej, który zgodnie z ww. art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlega opodatkowaniu u każdego wspólnika osobno.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT wolne od opodatkowania są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 16 ustawy o PIT, przychodem z działalności gospodarczej są również środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki.
Na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 11 ustawy o PIT, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2 nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki, w części odpowiadającej uzyskanej przed wystąpieniem przez wspólnika nadwyżce przychodów nad kosztami ich uzyskania, o których mowa w art. 8, pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce.
Czyli innymi słowy nie jest przychodem występującego wspólnika jego dochód uzyskany w spółce, który już wcześniej był wykazany i tym samym opodatkowany PIT. Zwolniona z PIT jest też wartość zwracanych wkładów.
Dlatego też tylko wspólnik występujący ze spółki, który otrzyma środki przekraczające ww. wartości uzyska przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Przychód ten należy opodatkować stosownie do przyjętej przez wspólników tej spółki metody opodatkowania oraz wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym. Jeżeli wspólnicy rozliczali na zasadach ogólnych, to przychód ten trzeba będzie wykazać w PIT-36.
Polecamy: Jak założyć firmę
Polecamy: Jak wybrać formę opodatkowania firmy
Inaczej przy niepieniężnych składnikach majątku
Warto też zauważyć, że w przypadku występującego ze spółki osobowej wspólnika, który otrzyma inne niż pieniądze składniki majątku spółki do jego przychodów nie zalicza się przychodu z odpłatnego zbycia tych składników majątku, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wspólnik wystąpił ze spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej.
Czyli w takiej sytuacji wystarczy poczekać 6 lat ze sprzedażą tych składników, by nie płacić PIT.
Takie dość skomplikowane zasady rozliczania występujących wspólników spółek osobowych obowiązują od początku 2011 roku. Nie ma już natomiast w tym roku obowiązku sporządzania remanentu likwidacyjnego i zapłaty 10% podatku od jego wartości.
Źródło: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 maja 2011 r. (nr ILPB1/415-131/11-3/AG).