Gdy przedsiębiorcy przydarzy się kolizja drogowa, nie wystarczy samo ustalenie winy i zgłoszenie szkody do ubezpieczenia. Pozostaje jeszcze dokonanie rozliczeń podatkowych, które mają w tej sytuacji swoją specyfikę.
- Czy powypadkową naprawę samochodu można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
- Czy odszkodowanie związane z kolizją samochodu stanowi przychód?
Czy powypadkową naprawę samochodu można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
W przypadku kolizji drogowej, która przydarza się osobie prowadzącej działalność gospodarczą, jadącej firmowym samochodem stanowiącym środek trwały w firmie, jedno zdarzenie wywołuje szereg konsekwencji, które mają określone skutki podatkowe. Po ustaleniu sprawcy zdarzenia i zgłoszeniu szkody do ubezpieczyciela rodzą się dalsze pytania – czy koszt naprawy może być kosztem uzyskania przychodów? Czy rekompensata wypłacona przez ubezpieczyciela stanowi przychód, który należy opodatkować?
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w katalogu negatywnym, który ustawodawca zawarł art. 23 ustawy z 26 lipca 2991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). Na pierwszy rzut oka mogłoby na tej podstawie wydawać się, że koszt naprawy powypadkowej samochodu spełnia wymagane warunki. Okazuje się jednak, że w art. 23 ust. 1 pkt 48 updof ustawodawca wskazał, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym. Oznacza to, że aby ocenić, czy koszt naprawy może zostać uznany za koszt uzyskania przychodów, trzeba w pierwszej kolejności ustalić, czy samochód, który uległ szkodzie, jest objęty dobrowolnym ubezpieczeniem AC. Jeżeli tak – koszt naprawy będzie stanowił koszt uzyskania przychodów. Jeżeli nie, będzie z tych kosztów wyłączony.
Czy odszkodowanie związane z kolizją samochodu stanowi przychód?
Zakres ubezpieczenia pojazdu, który uległ szkodzie będzie miał znaczenie także podczas oceny tego, czy otrzymane od ubezpieczyciela odszkodowanie będzie stanowiło przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Co do zasady przychodem z działalności gospodarczej są również odszkodowania otrzymane za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej (art. 14 ust. 2 pkt 2a updof). Jednak także i w tym przypadku istnieje wyjątek – w art. 14 ust. 3 pkt 3a updof ustawodawca wskazał, że do przychodów, które podlegają opodatkowaniu, nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Jak z tego wynika, jeżeli samochód nie posiada ubezpieczenia AC, to kwota przyznanego odszkodowania, która nie przekracza wydatków związanych z naprawieniem szkody, nie będzie stanowiła przychodu podlegającego opodatkowania, jednak w części, w której je przekracza, podatnik będzie zobowiązany rozpoznać i opodatkować przychód. Jeżeli natomiast samochód posiada dobrowolne ubezpieczenie, to przyznane odszkodowanie w całości będzie przychodem z prowadzonej działalności, który należy opodatkować.
art. 14 ust. 2 pkt 12 i ust. 3 pkt 3a, art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)