Działalność badawczo-rozwojowa jest działalnością twórczą, obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Przedsiębiorcy, dzięki uldze B+R, zyskali możliwość odliczenia od podatku od 110% do 130% wydatków poniesionych na taką działalność, w dwóch etapach:
1. Na bieżąco, jako koszty uzyskania przychodów (w wysokości 100%),
2. Na koniec roku, w zeznaniu rocznym, jako ulga obniżająca podstawę opodatkowania (w wysokości 10%, 20% lub 30%).
Część wydatków podlegająca odliczeniu od podstawy opodatkowania na koniec roku nazywana jest kosztami kwalifikowanymi.
Ulga na działalność badawczo-rozwojową, która zastępuje dotychczasową ulgę na nabycie nowych technologii, została określona w art. 26e ustawy o podatku od osób fizycznych.
Kto ma prawo do ulgi?
Przedsiębiorca prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą może w ramach ulgi B+R odliczyć koszty kwalifikowane, jeśli spełnia następujące warunki:
- działalność jest opodatkowana na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym,
- koszty działalności badawczo-rozwojowej są wyodrębniane w ewidencji rachunkowej,
- koszty kwalifikowane nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie (np. dotacji),
- działalność w roku, za którym przysługuje odliczenie, nie była prowadzona na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia.
A dodatkowo, jeśli koszty kwalifikowane są ponoszone w ramach badań podstawowych, wymagane jest, by badania te były prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową (w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki).
Co może uznać za koszty kwalifikowane?
Za koszty kwalifikowane mogą być uznane:
- Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę wraz ze składkami płatnymi przez płatnika tych składek, pod warunkiem, że pracownicy ci zostali zatrudnieni w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej.
- Nabywane materiały i surowce bezpośrednio związane z działalnością badawczo-rozwojową.
- Ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabywane wyniki badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.
- Odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej w działalności badawczo-rozwojowej (pod warunkiem, że korzystanie nie wynikało z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem).
- Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej dokonane w danym roku, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.
Wysokość odpisów na koniec roku
Wysokość odpisywanych kosztów kwalifikowanych zależy od charakteru tych kosztów oraz od tego, kim jest przedsiębiorca:
30% kosztów związanych z wypłatą wynagrodzeń oraz składek od tych wynagrodzeń, bez kryterium przedsiębiorcy,
20% pozostałych kosztów dla mikroprzedsiębiorców oraz małych lub średnich przedsiębiorców,
10% pozostałych kosztów dla podatników, którym nie przysługuje odliczenie 20% tych kosztów.
Odliczenia można dokonać w zeznaniu za rok, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. Jeśli w danym roku wielkość dochodu podatnika jest niższa niż kwota możliwych odliczeń lub została poniesiona strata, to odliczenia w pozostałej kwocie dokonuje się w zeznaniach za trzy lata podatkowe następujące po roku, za który przysługiwało odliczenie.
Zmiany w podatkowej księdze przychodów i rozchodów
Jednym z wymogów skorzystania z ulgi B+R jest wyszczególnienie kosztów działalności badawczo-rozwojowej w ewidencji rachunkowej. W odpowiedzi na ten wymóg został zmieniony wzór podatkowej księgi przychodów i rozchodów poprzez dodanie nowej kolumny 16. „Koszty działalności badawczo-rozwojowej, o których mowa art. 26e ustawy o podatku dochodowym”, w którą należy wpisać wszystkie koszty takiej działalności, niezależnie od tego, jaka ich część będzie odliczona od podstawy opodatkowania.
Nowy wzór księgi przychodów i rozchodów wszedł w życie 8. kwietnia 2016 roku, jednak zgodnie z przepisami przejściowymi, jeśli księga została założona przed wejściem w życie nowego wzoru, to możliwe jest jej prowadzenie na dotychczasowych zasadach.