Będą to więc wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze nieodpłatne, czyli bez poniesienia kosztu lub innej formy ekwiwalentu, dające konkretne przysporzenie majątkowe lub finansowe. Aby zatem dane świadczenie mogło być uznane za świadczenie nieodpłatne, ważne jest, aby polegało ono wyłącznie na jednostronnym przysporzeniu u podmiotu, który uzyskał to świadczenie.
Jak ustalić przychód z nieodpłatnego świadczenia?
W praktyce nieodpłatne świadczenie może powstać na skutek:
- nieodpłatnego udostępnieniu rzeczy lub praw
- nieodpłatnego udostępnienia lokalu lub budynku
- nieodpłatnego wykonania usługi
Przychód z nieodpłatnych świadczeń powstaje w momencie otrzymania nieodpłatnego świadczenia, czyli w dniu uzyskania przysporzenia majątkowego. To właśnie art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje, w jaki sposób ustalamy przychody z nieodpłatnych świadczeń.
Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (książka)
Zgodnie z tym przepisem wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1) jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4) w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według wyżej wymienionych zasad, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.
Sprzedaż rzeczy otrzymanych nieodpłatnie
W przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, w związku z którymi został określony przychód, a także w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy, praw lub innych świadczeń będących przedmiotem wykonania świadczenia niepieniężnego, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, zgodnie z art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest odpowiednio:
1) wartość przychodu ustalona w momencie ich otrzymania
2) wartość przychodu określonego ustalona w momencie ich otrzymania, powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń, albo
3) równowartość wierzytelności (należności) uregulowanej przez wykonanie świadczenia niepieniężnego (w naturze), pomniejszonej o naliczony w związku z przekazaniem tego świadczenia niepieniężnego podatek od towarów i usług
– pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych.
Podsumowując, w chwili otrzymania nieodpłatnych towarów trzeba ująć ich wartość w przychodach firmy. Z kolei w momencie sprzedaży możemy zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów, w kwocie zaksięgowanej do przychodu.
Otrzymanie nieodpłatnego świadczenia a podatek VAT
Dla celów podatku VAT otrzymanie nieodpłatnego świadczenia nie wywołuje żadnych skutków podatkowych. Świadczenie to nie jest dokumentowane fakturą VAT, a zatem nie posiadamy dokumentu, który mógłby być podstawą odliczenia podatku.