Jak ująć w księgach rachunkowych nieodpłatne świadczenie

Często pracodawcy oprócz comiesięcznej wypłaty wynagrodzeń w formie pieniężnej oferują pracownikom inne świadczenia przekazywane zarówno systematycznie, jak i okazjonalnie. Świadczenia te wywołują określone skutki w podatku dochodowym po stronie pracownika. W przeważającej części nie pozostają również obojętne w kwestii ich oskładkowania.

Świadczenia pracownicze są ważnym elementem polityki kadrowej, wpływają na wizerunek pracodawcy, ale z jego punktu widzenia pełnią też określoną rolę – motywującą albo prewencyjną w odniesieniu do absencji pracowniczych lub przestojów w pracy załogi. Do najbardziej powszechnych świadczeń, które budzą jednocześnie najwięcej kontrowersji podatkowych, należą organizowanie spotkań integracyjnych (najczęściej towarzyszą spotkaniom o charakterze służbowym/szkoleniowym), wykupowanie polis odpowiedzialności cywilnej związanej z podejmowaniem decyzji cechujących się wysokim stopniem ryzyka (np. dla członków zarządów i rad nadzorczych czy innych grup pracowników), wykupowanie polis na życie dla pracowników oraz zapewnianie pracownikom dojazdu do pracy przez organizowanie zbiorowego transportu czy poczęstunek pracowników.

Polecamy: Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Jednak nie każde świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika bez ustalonej za nie zapłaty jest świadczeniem podlegającym podatkowi dochodowemu.

Organy podatkowe znacznie złagodziły swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie osiągania przez pracowników przychodów z tytułu uzyskania od pracodawcy nieodpłatnych świadczeń. W bieżącym roku pojawiło się wiele interpretacji podatkowych, z których wynika, że wymienione na wstępie grupy pracowników w ogóle nie uzyskują przychodu w sytuacji, gdy pracodawca zapewnia im bezpłatne świadczenia.

Limit prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2016 r.

Przykładem mogą być interpretacje dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 maja 2015 r., nr IBPBII/1/4511-116/15/MK i z 15 maja 2015 r., nr IBPBII/1/4511-311/15/MD. W interpretacjach tych organ jednoznacznie twierdzi, że pracownik nie uzyskuje przychodu opodatkowanego z tytułu uzyskanych nieodpłatnych świadczeń. Nowe stanowisko organów podatkowych jest podyktowane wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, w którym stwierdzono, że „za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie) i w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy), oraz które przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. Jednocześnie korzyść ta powinna być wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi, a nie dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów”. W związku z tym należy przyjąć, że gdy dokonanie nieodpłatnych świadczeń na rzecz pracowników leży wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie ich samych, nie generuje u pracowników przychodu z nieodpłatnych świadczeń.