Przychód z działalności wykonywanej osobiście
Przychodem z tej działalności są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych przez podatnika świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Koszty uzyskania przychodu z tego źródła przychodu są ustalane na dwa różne sposoby (kwotowo lub ryczałtowo). Za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się:
- przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych - koszty ustala się w wysokości 20% przychodu pomniejszonego o składki ZUS w części potrącanej bezpośrednio z wynagrodzenia;
- przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi - koszty ustala się w wysokości 20% przychodu pomniejszonego o składki ZUS w części potrącanej bezpośrednio z wynagrodzenia;
- przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek - przysługują zryczałtowane koszty uzyskania przychodów, które wynoszą 111,25 zł miesięcznie; 1335 zł rocznie, nie więcej niż 2002,05 zł, jeżeli podatnik tego samego rodzaju przychody uzyskiwał więcej niż u jednego podmiotu lub z kilku stosunków prawnych;
- przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10 ustawy o PIT, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej - koszty ustala się w wysokości 20% przychodu pomniejszonego o składki ZUS w części potrącanej bezpośrednio z wynagrodzenia;
- przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych - przysługują zryczałtowane koszty uzyskania przychodów, które wynoszą 111,25 zł miesięcznie; 1335 zł rocznie, nie więcej niż 2002,05 zł, jeżeli podatnik tego samego rodzaju przychody uzyskiwał więcej niż u jednego podmiotu lub z kilku stosunków prawnych;
- przychody otrzymywane przez członków Rady Mediów Narodowych - tu wyjątkowo kosztem podatkowym są wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu;
- przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby związane z tą nieruchomością,
c) przedsiębiorstwa w spadku,
- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów z kontraktów menedżerskich - koszty ustala się w wysokości 20% przychodu pomniejszonego o składki ZUS w części potrącanej bezpośrednio z wynagrodzenia; - przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej - przysługują zryczałtowane koszty uzyskania przychodów, które wynoszą 111,25 zł miesięcznie; 1335 zł rocznie, nie więcej niż 2002,05 zł, jeżeli podatnik tego samego rodzaju przychody uzyskiwał więcej niż u jednego podmiotu lub z kilku stosunków prawnych.
Koszty uzyskania przychodów
Jeżeli podatnik udowodni, że poniósł w roku wyższe koszty niż te według normy procentowej, w zeznaniu rocznym może zastosować koszty faktycznie poniesione. W ramach umowy zlecenia czy o dzieło podatnik może zastosować 50% koszty uzyskania przychodów, jeżeli umowa dotyczy przeniesienia praw autorskich.
Rozliczenie roczne
W zeznaniu rocznym podatnik rozlicza przychody z działalności wykonywanej osobiście opodatkowane według skali podatkowej. Nie rozlicza w zeznaniu przychodów z tytułu tzw. małych zleceń, od których płatnik odprowadził do urzędu podatek zryczałtowany. Zaliczka na podatek dochodowy od dochodów z działalności wykonywanej osobiście obliczana jest według najniższej stawki w skali (w 2019 r. stawka 18%), ale w zeznaniu dochód z tego tytułu łączy się z innymi dochodami opodatkowanymi według skali.
W praktyce najczęściej zaliczki będzie pobierał i odprowadzał do urzędu skarbowego płatnik. Jest tak wtedy, gdy świadczenie wypłaca osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej albo osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, czy też przedsiębiorstwo w spadku. W pozostałych przypadkach to podatnik sam jest zobowiązany odprowadzać zaliczki. Zaliczki odprowadza się do 20 dnia następnego miesiąca. Płatnik rozlicza dochody z działalności wykonywanej osobiście w informacji PIT-11. Dochody z działalności wykonywanej osobiście, jeżeli są rozliczane przez płatnika, mogą być rozliczone w zeznaniu PIT-37. Jednak musi zostać spełniony warunek, że podatnik lub jego małżonek (przy wspólnym rozliczeniu) nie osiągają innych dochodów, które należy rozliczyć w PIT-36.
W interpretacji ogólnej z 21 listopada 2013 r., nr DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13, Minister Finansów uznał, że wynagrodzenie pełnomocnika ustanowionego z urzędu, zależnie od formy prawnej, w której wykonuje on swój zawód, należy kwalifikować do:
· pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli pomoc prawną z urzędu pełnomocnik świadczy w ramach prowadzonej firmy, albo
· działalności wykonywanej osobiście, jeżeli czyni to w ramach innych form wykonywania swojego zawodu, np. stosunku pracy.
Artykuł niniejszy jest fragmentem publikacji: PIT 2019. Komentarz